Contenido principal

Corresponde aos órganos superiores dos departamentos ministeriais competentes da Administración Central do Estado tanto a potestade normativa sobre a Seguridade Social -impulso e dirección da súa organización xurídica- como a vixilancia, tutela e control da xestión.

A xestión e administración en si mesmas están encomendadas a entidades estatais, Xestoras da Seguridade Social, auxiliadas e complementadas polos denominados Servizos Comúns.

Como características da organización xestora da Seguridade Social en España poden mencionarse:

Natureza pública

Trátase de Entes Públicos dotados de personalidade xurídica propia e creados para levar a cabo, baixo a dirección e tutela do Ministerio correspondente, a xestión e administración das prestacións concedidas polo sistema da Seguridade Social.

Racionalización por Entidades Xestoras especializadas

Ao terse simplificado ao máximo as Entidades xestoras, as súas funcións racionalizáronse, e tras reintegrarse o Estado dalgunhas competencias que tiña asumidas a Seguridade Social (emprego, educación e servizos sociais) e que non eran propias da mesma, posibilitouse tamén unha clara delimitación das tres áreas de obxectivos específicos: a saúde, a Seguridade Social e os servizos de asistencia social.

Descentralización territorial e eficacia social

As Entidades Xestoras desenvolven a súa actividade en réxime descentralizado nos diferentes ámbitos territoriais. Constitucionalmente, correspóndelle ao Estado a lexislación básica e o réxime económico da Seguridade Social e, en determinados casos, corresponde ás Comunidades Autónomas o desenvolvemento normativo desta lexislación básica, así como a xestión e administración dos servizos.

Participación dos interesados

A Constitución determina no artigo 129.1 que "a Lei establecerá as formas de participación dos interesados na Seguridade Social e na actividade dos organismos públicos cuxa función afecte directamente á calidade da vida ou ao benestar xeral".

A participación no control e vixilancia da xestión das Entidades Xestoras efectúase,  dende o nivel estatal ao local,  por órganos nos que figuran por partes iguais, representantes dos sindicatos, das organizacións empresariais e da Administración Pública.

Ausencia de ánimo de lucro

Así o establece a propia Lei da Seguridade Social no art. 4º: "En ningún caso, a ordenación da Seguridade Social poderá servir de fundamento a operacións de lucro mercantil".

Tutela administrativa

Realízase polos Centros Directivos do Ministerio a través de diversos controis: de orde organizativa, de persoal e de orde económico-financeira, mediante a dirección e coordinación da xestión dos recursos humanos, financeiros e gastos da Seguridade Social.

Sometemento a un réxime xurídico

A Seguridade Social enmárcase no procedemento administrativo común xa que é un servizo público exercido por órganos estatais que realizan actos administrativos.