Xubilación

A idade de acceso á pensión de xubilación depende da idade do interesado e das cotizacións acumuladas ao longo da súa vida laboral.

As idades de xubilación e os períodos de cotización aplicaranse de forma gradual ata o 2027.

A idade mínima pode ser rebaixada ou anticipada, só para traballadores en alta ou en situación asimilada á de alta, en determinados supostos especiais.

En primeiro lugar, recoñecerá a pensión o réxime no que o interesado estea en alta no momento do feito causante ou o último no que se produciu esa circunstancia, sempre que reúna todos os requisitos. En caso de non corresponder o dereito, aplicarase a mesma fórmula nos réximes anteriores.

Se en ningún deles se acreditan os requisitos necesarios, resolverá o réxime no que o interesado acredite maior número de cotizacións, previa totalización de todas as que acredite o interesado.

Se o traballador non acredita o requisito da idade esixido no réxime no que acredite o maior número de cotizacións, poderá recoñecerse a pensión por ese réxime sempre que cumpra o requisito de idade nalgún dos demais réximes que se tivesen en conta para a totalización de períodos de cotización, ademais do resto de requisitos esixibles para iso (5 anos ou 1/4 das cotizacións no réxime que permite a xubilación anticipada).

Se o traballador "ten a condición de mutualista", podería xubilarse a partir dos 60 anos sempre que cumpra determinados requisitos.

Se o traballador "non ten a condición de mutualista" e cesa como Autónomo, podería xubilarse a unha idade inferior en dous anos, como máximo, á idade que regulamentariamente lle sería de aplicación, sempre que alcance o resto dos requisitos esixidos.

Os períodos efectivamente traballados (como traballador por conta allea incluído no Réxime Xeral, así como nos réximes especiais de Traballadores do Mar e da Minaría do Carbón), nos que o traballador acredite unha discapacidade igual ou superior ao 65%, multiplícanse polo coeficiente redutor que corresponda:

• O coeficiente do 0,25, nos casos en que o traballador teña acreditado un grao de discapacidade igual ou superior ao 65%.
  
• O coeficiente do 0,50, nos casos en que o traballador teña acreditado un grao de discapacidade igual ou superior ao 65% e acredite a necesidade do concurso doutra persoa para a realización dos actos esenciais da vida ordinaria.

O resultado en días súmase á idade real do traballador e obtense a idade ficticia que será a tida en conta para os efectos da pensión de xubilación.
 

A xubilación parcial é aplicable aos traballadores por conta allea, a tempo completo, integrados en calquera réxime por conta allea da Seguridade Social. Non é aplicable ao persoal con relación funcionarial ou estatutaria, conselleiros ou administradores asimilados a traballadores por conta allea, representantes de comercio e artistas.

Respecto dos traballadores por conta propia, o artigo 318 do Texto Refundido da  LGSS, dispón que a xubilación parcial resultará de aplicación aos traballadores por conta propia incluídos nos Réximes Especiais de Traballadores do Mar e de Traballadores Autónomos, nos termos e condicións que se establezan regulamentariamente. Dado que non tivo lugar este desenvolvemento regulamentario, estes traballadores non poden causar, na actualidade, este tipo de xubilación.

Se accede á pensión dende unha situación asimilada á de alta sen obriga de cotizar, (por exemplo, está no paro involuntario con demanda de emprego ininterrompida dende que finalizou a prestación por desemprego), o período específico de cotización de 2 anos deberá estar comprendido dentro dos últimos 15 anteriores á data en que cesou a obriga de cotizar (finalización da prestación por desemprego).

Se o traballador "ten a condición de mutualista", si podería xubilarse a partir dos 60 anos sempre que cumpra os requisitos esixidos.

Se o traballador "no ten a condición de mutualista" e o cesamento no último traballo se produce pola libre vontade do traballador, podería xubilarse a unha idade inferior a dous anos, como máximo, á idade que regulamentariamente lle sería de aplicación, sempre que alcance o resto de requisitos esixidos.

Si, en determinados supostos con regulación específica como son determinados artistas e profesionais taurinos.

Tampouco se aplicarán coeficientes redutores naqueles casos en que, por aplicación de bonificacións por traballos penosos ou por discapacidade, se alcancen os anos ficticios regulamentarios.

Non é necesario esperar á idade regulamentaria de xubilación. O traballador que se acolle á xubilación parcial poderá solicitar a pensión de xubilación ordinaria ou anticipada, en calquera das súas modalidades, sempre que reúna todos os requisitos para iso.

Si. Neste caso, non será necesario que se teña simultaneamente un contrato de remuda.

A regra xeral é que o gozo da pensión é incompatible coa realización dunha actividade por conta allea ou propia que dea lugar á alta na Seguridade Social. Non obstante, existen diversas excepcións:

• A xubilación parcial permite ao traballador, de común acordo coa súa empresa, reducir a súa xornada de traballo entre un 25 % e un 50 %, pasando a percibir a pensión de xubilación en contía proporcional inversa á redución de xornada. Se o traballador non ten cumprida a idade regulamentaria de xubilación, a empresa deberá concertar un contrato de remuda con outro traballador.
• A xubilación activa permite compatibilizar a pensión de xubilación cun traballo por conta allea ou propia, a xornada completa ou parcial, sempre que a xubilación se producise polo menos un ano despois de cumprir a idade ordinaria (sen bonificacións ou anticipacións da idade de xubilación que puidesen ser de aplicación) e ademais, á persoa interesada lle sexa aplicable unha porcentaxe sobre a base reguladora do 100% por ter unha carreira de cotización completa. Durante a xubilación activa cóbrase o 50 % da pensión. Non obstante, se a actividade se realiza por conta propia e se acredita ter contratado, polo menos, a un traballador por conta allea, a contía da pensión compatible co traballo acadará o 100 %.
• A xubilación flexible, permite a quen xa é pensionista de xubilación iniciar un traballo a tempo parcial cunha redución de xornada comprendida entre un 25 % e un 50 % sobre a xornada habitual na actividade, e compatibilizalo coa pensión que viña cobrando, reducida en proporción á porcentaxe de xornada desempeñada a tempo parcial.
• A pensión de xubilación tamén é compatible coa realización de traballos por conta propia cuxos rendementos totais anuais non superen o importe do salario mínimo interprofesional en cómputo anual.
• A pensión contributiva de xubilación tamén pode compatibilizarse co desenvolvemento dunha actividade de creación artística pola que se perciban ingresos derivados da titularidade de dereitos de propiedade intelectual.

• Os facultativos de atención primaria, médicos de familia e pediatras, adscritos ao Sistema Nacional de Saúde con nomeamento estatutario ou funcionario, poderán, ata o 28 de decembro de 2025, continuar desempeñando as súas funcións durante a prórroga no servizo activo e, simultaneamente, acceder á xubilación percibindo o 75% do importe da pensión polo devandito concepto, sempre que cumpran os requisitos establecidos na lei.

• Do mesmo xeito, ata o 28 de decembro de 2025, os facultativos de atención primaria adscritos ao sistema nacional de saúde con nomeamento estatutario ou funcionario que accedesen á pensión contributiva de xubilación, poderán compatibilizar a actividade co 75% da pensión de xubilación cando se reincorporen o servizo activo, sempre que o feito causante da súa pensión tivese lugar a partir do 1 de xaneiro de 2022, ou se acollesen no seu día á compatibilidade da pensión de xubilación co nomeamento como persoal estatutario ou funcionario das e os profesionais sanitarios, realizado ao abeiro do Real Decreto-Lei 8/2021, do 4 de maio, sempre que se cumpran o resto de requisitos establecidos na lei.  

Por outra parte, a pensión de xubilación do empresario é compatible co simple mantemento da titularidade do negocio ou establecemento mercantil, sempre que non leve a cabo ningún traballo.

Para unha información personalizada, sería conveniente acudir a calquera dos Centros de Atención e Información da Seguridade Social (CAISS).

A regra xeral é que o gozo da pensión é incompatible coa realización de traballos por conta allea/propia ou coa realización de actividades para as Administracións Públicas.

Como excepcións á devandita incompatibilidade, a pensión de xubilación será compatible coa realización de: 

• Traballos a tempo parcial nos termos establecidos para a modalidade da xubilación flexible. O importe da pensión de xubilación reducirase en proporción inversa á redución aplicable á xornada de traballo.
• Traballos por conta propia, cuxos ingresos anuais totais non superen o salario mínimo interprofesional (SMI), en cómputo anual.
• Calquera traballo por conta allea ou por conta propia do pensionista, sempre que se accedese á pensión polo menos un ano despois de cumprir a idade ordinaria (sen bonificacións ou anticipacións da idade) e a porcentaxe aplicable á respectiva base reguladora para os efectos de determinar a contía da pensión alcance o 100%. Como norma xeral, a contía da pensión será equivalente ao 50% do importe da pensión.

En calquera caso, o pensionista deberá comunicar á entidade xestora que vai iniciar a actividade laboral.

• Ata o 28 de decembro de 2025, os facultativos de atención primaria adscritos ao sistema nacional de saúde con nomeamento estatutario ou funcionario a posibilidade de compatibilizar a actividade co 75% da pensión de xubilación, cando se reincorporen o servizo activo, sempre que o feito causante da súa pensión tivese lugar a partir do 1 de xaneiro de 2022, ou se acollesen no seu día á compatibilidade da pensión de xubilación co nomeamento como persoal estatutario ou funcionario das e dos profesionais sanitarios, realizado ao abeiro do Real Decreto-Lei 8/2021, do 4 de maio, sempre que se cumpran o resto de requisitos establecidos na lei.

Se celebra un contrato de traballo a tempo parcial, dentro dos límites de redución legalmente establecidos na "xubilación flexible", minoraráselle a pensión de xubilación en proporción inversa á redución aplicable á xornada de traballo. A realización de xornadas inferiores ao 50% ou superiores ao 75% supoñerá a suspensión da pensión.

En determinadas circunstancias, a partir do 17-03-2013, é posible compatibilizar a pensión de xubilación (unha vez reducida ao 50% da súa contía) cun traballo a tempo completo ou a tempo parcial, sen limitación da xornada de traballo.

Pode ter dereito a dúas pensións, sempre que cumpra os requisitos esixidos por separado en cada réxime. Se non está en situación de alta ou asimilada nalgún deses réximes no momento da xubilación, será necesario que as cotizacións acreditadas en cada un deles se superpoñan, polo menos, durante 15 anos.

No suposto de que non cause pensión nun dos réximes, as bases de cotización acreditadas neste último poderán ser acumuladas ás do réxime en que se cause dereito, exclusivamente para determinar a base reguladora, sen que a suma das bases poida exceder do límite máximo de cotización vixente en cada momento.

A pensión de xubilación é compatible coa titularidade dun negocio e coas funcións inherentes a esa titularidade, polo que é necesario delimitar as funcións inherentes á titularidade segundo a normativa mercantil relativa á actividade do empresario.

En principio, o titular do negocio pode realizar calquera función conveniente ou necesaria para a consecución dos seus fins, aínda que o habitual é que utilice o concurso doutras persoas, ben porque non pode, ben porque non quere actuar persoalmente, pois a titularidade dun negocio ou empresa non esixe do empresario desenvolver unha actividade empresarial directa e persoalmente, senón que abonda con que esta se realice no seu nome, é dicir, de xeito que se lle atribúen as relacións xurídicas con terceiros que se xeren e todos os dereitos e obrigas que se produzan, asumindo o titular o risco e ventura do negocio.

Todo o que supoña xestión, administración e dirección ordinaria da empresa debe reputarse actividade incompatible coa pensión de xubilación do RETA  tanto para o empresario individual como para o empresario de feito dunha sociedade mercantil capitalista, pois dará lugar á alta no sistema da Seguridade Social e pódese citar, a título de exemplo, a sinatura de contratos en xeral, de convenios colectivos, representación en xuízos e fóra del da empresa, asinar avais...

A porcentaxe aplicable á base reguladora para o cálculo da pensión é variable en función dos anos de cotización á Seguridade Social, aplicándose unha escala que comeza co 50% aos 15 anos, aumentando a partir do décimo sexto ano un 0,19% por cada mes adicional de cotización, entre os meses 1 e 248, e un 0,18% os que superen o mes 248, sen que a porcentaxe aplicable á base reguladora supere o 100%, agás nos casos en que se acceda á pensión cunha idade superior á que resulte de aplicación.

Ata o 2027, a aplicación destas porcentaxes realízase de forma gradual e paulatina.

A porcentaxe fixada no momento do recoñecemento da pensión de xubilación non sofre variación polo feito de que o beneficiario alcance a idade regulamentaria de xubilación. Non obstante, se ao chegar á citada idade, o importe da pensión fose inferior á pensión mínima establecida para esta, garantiríaselle sempre e cando reunise os requisitos esixidos.

Para os efectos de acreditar o período mínimo de cotización (carencia) esixido para acceder a unha prestación, só se computan, con carácter xeral,  as cotizacións efectivamente realizadas e as asimiladas por pagas extras (son os denominados días-cota).

O tempo de bonificación que se lle concede segundo a idade que tivera o 1-1-1967 non serve para acreditar o período mínimo de cotización esixido, só se terá en conta para a determinación da porcentaxe da pensión.

A contía da pensión será o resultado de aplicarlle a porcentaxe de redución de xornada ao importe da pensión que lle correspondería, segundo os anos cotizados, na data do feito causante.

Para os efectos de determinar a porcentaxe aplicable á base reguladora da pensión de xubilación parcial, cando se acceda a esta antes de facer os 65 anos, non se aplicarán coeficientes redutores en función da idade.

As cotizacións efectuadas nas actividades realizadas durante a suspensión parcial da percepción da pensión de xubilación, producirán efectos para a mellora da pensión, unha vez producido o cesamento no traballo.

Para estes efectos, unha vez comunicado o cesamento na realización das actividades á Entidade xestora competente, restablecerase a percepción íntegra da pensión de xubilación, logo de recálculo da súa contía conforme as regras seguintes:

• Serven para calcular de novo a base reguladora, mediante o cómputo das novas cotizacións e aplicando as normas que estean vixentes no momento do cesamento na actividade. Se o resultado é unha base reguladora inferior á anterior, mantense a fixada anteriormente, aínda que aplicando á pensión resultante as revalorizacións habidas dende a data de determinación da base reguladora ata o cesamento no traballo.
  
• Tamén darán lugar á modificación da porcentaxe aplicable á base reguladora, en función do novo período de cotización acreditado e producirán efectos para diminuír ou, se é o caso, suprimir o coeficiente redutor que se tivese aplicado, no momento de causar o dereito á pensión de xubilación anticipada por ter ou non a condición de mutualista.