Prestazio ekonomiko bat da, langileak, gaixotasunarengatik zein istripuarengatik lanerako gaitasuna murriztuta edota deuseztatuta duenean, jasaten duen diru-sarreren galerari erantzuten saiatzen dena.

Gizarte Segurantzaren edozein erregimen barruan dauden eta ezintasun-maila bakoitzerako eskatutako betekizunak betetzen dituzten pertsonak.

• Ohiko lanbiderako partziala: Aipatutako lanbiderako errendimendua gutxienez %33 txikitzen duenean.
• Ohiko lanbiderako erabatekoa: Bere ohiko lanbiderako langilea baliogabetzen du, baina bestelako lanbide bat egiten utziko dio.
• Edozein lanbidetarako erabatekoa: Langilea  gaitasunik gabe uzten du edozein lanbide zein ofiziotarako.
• Elbarritasun handia: Ezintasun iraunkorra duen langileak bizitzako egintza funtsezkoetarako beste pertsona baten laguntza behar duenean.

Ezintasun-mailaren arabera, zenbait betekizun orokor eta kotizazio-betekizun eskatzen dira. Ezintasuna istripuaren, lanekoa izan zein ez izan, edota lanbide gaixotasunaren ondorioa izanez gero, ez da aurreko kotizaziorik eskatzen.

• Ezintasun iraunkor partziala
• Ezintasun iraunkor totala
• Ezintasun iraunkor absolutua
• Elbarritasun handia

Oinarri arautzaileak eta aitortutako ezintasun iraunkorreko mailaren arabera aplikatzen den portzentajeak zehaztuta dago.

• Ezintasun iraunkor partziala, oroharreko zenbatekoko kalte-ordaina da (aldi baterako ezintasunerako kalkulua egiteko erabilitako oinarri arautzailearen 24 hileko soldata).
• Ezintasun iraunkor totala, oinarri arautzailearen %55. 55 urtetik aurrera, hainbat baldintza direla eta ohiko lanbidea ez den batean enplegua lortzeko zailtasuna sumatzen denean, %20 handituko da.
• Ezintasun iraunkor absolutua, oinarri arautzailearen %100.
• Elbarritasun handia, oinarri arautzaileari ezintasun iraunkor total edota absolutuari dagokion portzentajea aplikatuz lortzen da, osagarri batez handituta.

• Ezintasun iraunkor partziala: Ebazpenaren ondoren.
  
• Ezintasun iraunkor totala, absolutua edo elbarritasun handia ezintasun iraunkorraren aitorpen-proposamenaren egunean edo aldi baterako ezintasunaren iraungipen-egunaren biharamunean.
  
  Interesduna alta gabeko egoera batetik etorriz gero, eskaera-egunetik aurrera (Ezintasun iraunkor absolutua eta elbarritasun handia).

Pentsioa gaixotasun arruntaren edota lanez kanpoko istripuaren ondorioa denean 14 ordainsaritan ordaintzen da (hilero eta aparteko bi ordainsari).
Lan istripuaren edota lanbide gaixotasunaren ondorioa denean 12 ordainsaritan ordaintzen da, aparteko ordainsariak hileko soldatetan hainbanatuta baitaude.

Urtero hartzen du berriro balioa eta hileroko gutxieneko zenbatekoak bermatuta ditu.  Pentsioa pertsona fisikoen errentaren gaineko zergaren (IRPF) eraginpean dago, eta ezintasun iraunkor absolutuagatiko eta elbarritasun handiagatiko pentsioak zergaren atxikipenetik salbuetsita daude.

• Ezintasun iraunkor partziala: Edozein lanekin bateragarria da, aurretik egiten zuena barne.
• Ezintasun iraunkor totala: Edozein lanekin bateragarria da, enpresan zeukan lanpostu bera izan ezik. 
• Ezintasun iraunkor absolutua eta elbarritasun handia: Bere egoerarekin bateragarriak diren jardueretan aritu daiteke. Erretiroa jasotzeko adinetik aurrera, ez da bateragarria norbere zein besteren kontura egindako lanarekin.

Kasu guztietan, Gizarte Segurantzaren erregimenen batean sar daitekeen lanik eginez gero, alta egin eta kotizatzeko betebeharra dago baita erakunde kudeatzaileari jakinarazteko ere.

INSSko edota, hala dagokionean, ISMko zuzendaritza probintzialak ebazpenaemango du gehienez 135 eguneko epean. Epe horretan ebazpenik egin ezean eskaera ezetsitzat joko da ezezko administrazio-isiltasunagatik.

Entzuna izateko izapidea beharrezkoa izanez gero edota agiri osagarriak eskatuz gero, interesdunak 10 eguneko epea edukiko du alegazioak egiteko zein agiriak aurkezteko. 10 egun ere enpresaburuak alegazioak egiteko, segurtasun- eta higiene-neurririk ezagatik erantzule denean.

Pentsioa iraungi daiteke adierazitako ezintasunaren pentsioa berrikusteagatik, erretiro pentsioa aitortzeagatik hura izateko aukeratzen denean eta pentsioduna hil izanagatik. Gabetua ere izan daiteke.

Ezintasun iraunkorrarengatiko pentsioaren eskaera.

Pentsioaren izapideak egiteko aurkeztu beharreko agiriak eskaera-ereduan zehaztuta daude.

Interesdunak bizileku duen probintziako INSSko zein ISMko, horrela dagokionean, zuzendaritza probintzialean, atzerrian bizi ez bada, kasu horretan Espainian egindako azken kotizazioak egiaztatzen ditueneko probintziako INSSko zuzendaritza probintzialean. ISMk eskuduntza duen kasuetan, horren lurralde-banaketa hartuko da aintzat.

• Ezintasun iraunkorreko egoera aitortzeko: INSSko zuzendaritza probintzialak ezintasunak baloratzeko taldeen (EVI) bitartez, prozeduraren aldi guztietan
• Ezintasun iraunkorraren kudeaketa eta ordainketarako: dagokion erakunde erantzulea (INSS, ISM zein Mutualitatea). 

• Ezintasun iraunkor partziala
• Ezintasun iraunkor totala: Oroharreko zenbatekoko kalte-ordaina
• Erregimen berezien berezitasunak

Berraztertzea: Ezintasun egoera berriro azter daiteke larriagotzeagatik, hobetzeagatik, diagnostiko-akatsagatik zein lanak egiteagatik, ezindua erretiroa jasotzeko adinera heldu arte, eta, horren ondorioz, maila berretsi zein alda daiteke baita ezintasuna iraungi eta, hortaz, pentsioa iraungi ere.

Ezintasun iraunkorrarengatiko pentsioek erretiro-pentsioen izena hartzen dute onuradunek 65 urte betetzean.

Ezintasunaren zergatia lan istripua zein lanbide gaixotasuna denean eta enpresa-erantzukizuna adierazi denean, prestazio ekonomikoa, hutsegitearen larritasunaren arabera, %30etik %50era doan kopuruan handituko da.

Katalunian EVIren zereginak Kataluniako Ezintasunak Baloratzeko Institutuak eta Ezintasunak Baloratzeko Batzordeak egiten dituzte.

Galdera ohikoenak