Ingreso Mínimo Vital

Beneficiarios individuais

• Persoas de polo menos 23 anos  que non sexan beneficiarias de pensión contributiva por xubilación ou incapacidade permanente, ou de pensión non contributiva por invalidez ou xubilación que, aínda que compartan domicilio cunha unidade de convivencia, non se integren nela, sempre que:

  • Non estean casadas, agás que iniciasen os trámites de separación ou divorcio.
  • Non estean unidas a outra persoa como parella de feito.
  • Non formen parte doutra unidade de convivencia.

  Se se trata de persoas de entre 23 e 29 anos, deberían ter residencia legal e efectiva en España e vivir de forma independente durante polo menos os tres anos anteriores á solicitude, agás que abandonasen o domicilio habitual por ser vítimas de violencia de xénero, iniciasen trámites de separación ou divorcio ou outras circunstancias que se determinen. Enténdese que unha persoa viviu de forma independente se acredita que o seu domicilio foi distinto ao dos seus proxenitores, titores ou acolledores durante os tres anos e que no devandito período permaneceu durante polo menos doce meses, continuados ou non,  de alta na Seguridade Social, Clases Pasivas do Estado ou unha mutualidade alternativa ao Réxime Especial de Traballadores por Conta Propia ou Autónomos.
  Se se trata de persoas maiores de 30 anos deberán acreditar que, durante o ano inmediatamente anterior á devandita data, o seu domicilio en España foi distinto ao dos seus proxenitores, titores ou acolledores.    
  

• Mulleres maiores de idade vítimas de violencia de xénero ou vítimas de trata de seres humanos e explotación sexual.
• Non teñen dereito á prestación as persoas usuarias dunha prestación de servizo residencial, de carácter social, sanitario ou sociosanitario, con carácter permanente, agás no suposto de mulleres vítimas de violencia de xénero ou vítimas de trata de seres humanos e explotación sexual.

Titulares da unidade de convivencia

Os titulares do IMV, é dicir, as persoas que perciben a prestación en nome da unidade de convivencia e a representan, deberán ter capacidade xurídica e unha idade mínima de 23 anos.

Tamén poderán ser titulares, sempre que tiveren capacidade xurídica, as persoas maiores de idade ou menores emancipados, cando teñan fillos ou menores en réxime de garda con fins de adopción ou acollemento familiar permanente.

Unidade de convivencia

A unidade de convivencia está formada por todas as persoas que vivan nun mesmo domicilio, unidas por vínculo matrimonial ou como parella de feito, e os seus familiares ata o segundo grao por consanguinidade ou afinidade, adopción, e outras persoas coas que conviva en virtude de garda con fins de adopción ou acollemento familiar permanente.

Poderán ser beneficiarias da prestación as persoas que, sen integrarse na unidade de convivencia ou integradas nunha unidade de convivencia independente, residan no mesmo domicilio con outras coas que teñan algún dos vínculos de parentesco sinalados. Para iso deberán encontrarse nalgún destes supostos:

a) Cando unha muller, vítima de violencia de xénero, abandone o seu domicilio familiar habitual acompañada ou non dos seus fillos ou de menores en réxime de garda con fins de adopción ou acollemento familiar permanente.

b) Cando con motivo do inicio dos trámites de separación, nulidade ou divorcio, ou de instalarse a disolución da parella de feito formalmente constituída, unha persoa abandonase o seu domicilio familiar habitual acompañada ou non dos seus fillos ou menores en réxime de garda con fins de adopción ou acollemento familiar permanente. No suposto de parellas de feito non formalizadas que cesasen a convivencia, a persoa que solicite a prestación deberá acreditar, no seu caso, o inicio dos trámites para a atribución da garda e custodia dos menores.

c) Cando se acredite abandono do domicilio por desafiuzamento, ou por quedar este inhabitable por mor dun accidente ou de forza maior, así como outros supostos que se establezan regulamentariamente.

Nos supostos previstos nos apartados b) e c) unicamente caberá a consideración como unidade independente durante os tres anos seguintes á data en que se producisen os feitos indicados en cada unha delas.

Cando convivan no mesmo domicilio persoas entre as que non concorran os vínculos de parentesco sinalados, poderán ser titulares do ingreso mínimo vital aquela ou aquelas que se encontren en risco de exclusión social, circunstancia que debe ser acreditada polos servizos sociais.

Cando se trate de persoas que figuren empadroadas en establecementos colectivos, ou por carecer de teito e residir habitualmente nun municipio, figuren empadroadas nun domicilio ficticio, a unidade de convivencia estará constituída polas persoas unidas entre si por vínculo matrimonial, como parella de feito, e, no seu caso, cos seus descendentes menores de idade ata o primeiro grao de consanguinidade, afinidade, adopción ou en virtude de réxime de acollemento familiar permanente ou garda con fins de adopción. Os descendentes citados poderán ser ata o segundo grao se non estivesen empadroados cos seus ascendentes do primeiro grao.

A unidade de convivencia debe estar constituída de forma continuada durante polo menos o ano anterior á presentación da solicitude.

Considerarase que non rompe a convivencia a separación transitoria motivada por razón de estudos, traballo, tratamento médico, rehabilitación ou outras causas similares.

Unha mesma persoa non pode formar parte de máis dunha unidade de convivencia.

1. A identidade, tanto das persoas solicitantes como das que forman a unidade de convivencia, acreditarase mediante o documento nacional de identidade no caso dos españois e mediante o documento nacional de identidade do seu país de orixe ou de procedencia, ou a tarxeta de identificación de estranxeiro, ou o pasaporte, no caso dos cidadáns estranxeiros que, ademais, deben achegar o número persoal de identificación (NIE) se non consta nos documentos presentados para acreditar a identidade ou a residencia legal en España.
   
   O DNI é esixible a todos os españois membros da unidade de convivencia, calquera que sexa a súa idade, pero os menores de 14 anos integrados nunha unidade de convivencia están exentos do pagamento de taxas de expedición e renovación do DNI.
   
2. A residencia legal en España acreditarase mediante a inscrición no rexistro central de estranxeiros, no caso de nacionais dos Estados membros da Unión Europea, Espazo Económico Europeo ou a Confederación Suíza, ou con tarxeta de familiar de cidadán da Unión ou autorización de residencia, en calquera das súas modalidades, no caso de estranxeiros doutra nacionalidade. 
   
   As persoas vítimas de trata de seres humanos e de explotación sexual, así como os seus fillos, poderán acreditar a residencia legal en España coa autorización provisional de residencia expedida pola Secretaría de Estado de Seguridade do Ministerio do Interior por colaboración coas autoridades policiais ou xudiciais, ou expedida pola Secretaría de Estado de Migracións en atención á situación persoal da vítima. 
   
   As mulleres vítimas de violencia de xénero e os seus fillos poderán acreditar a residencia legal en España coa autorización provisional de residencia expedida pola autoridade que sexa competente para outorgar a autorización de residencia por circunstancias excepcionais, en tanto se resolve sobre esta última autorización.                                   
3. O domicilio en España acreditarase co certificado de empadroamento.
4. A existencia da unidade de convivencia acreditarase mediante o libro de familia, certificado do rexistro civil, e cos datos constantes nos Padróns municipais relativos aos inscritos na mesma vivenda. 
   
   Cando non haxa coincidencia cos datos que se fixesen constar na solicitude da prestación solicitarase a achega do correspondente certificado de empadroamento, histórico e colectivo do período requirido en cada suposto, referidos aos domicilios onde residen ou residiron os membros da unidade de convivencia, expedido polo Concello.

5. A existencia de parella de feito acreditarase mediante certificación da inscrición nalgún dos rexistros específicos existentes nas comunidades autónomas ou concellos do lugar de residencia ou documento público no que conste a constitución desta parella. Tanto a mencionada inscrición como a formalización do correspondente documento público deberán terse producido cunha antelación mínima de dous anos con respecto á data da solicitude da prestación.   

6. O inicio dos trámites de separación ou divorcio, ou a súa existencia, acreditarase coa presentación da demanda ou coa correspondente resolución xudicial, ou mediante documento público.
7. Non estar unido a outra persoa por vínculo matrimonial ou parella de feito, acreditarase por declaración xurada ou afirmación solemne do propio suxeito que constará na propia solicitude da prestación. A devandita declaración xurada ou afirmación solemne non impedirá que a entidade xestora requira acreditación adicional no caso de dúbida fundada.
8. A acreditación de ter vivido de forma independente respecto aos proxenitores, titores ou acolledores efectuarase mediante os datos facilitados polo Instituto Nacional de Estatística ou, no seu caso, o certificado de empadroamento histórico e colectivo no que consten todas as persoas empadroadas no domicilio do solicitante durante o devandito período.
9. Considérase persoa sen fogar aquela que carece de teito e reside habitualmente no municipio e acreditarase mediante o empadroamento nun domicilio ficticio en aplicación das correspondentes instrucións técnicas aos Concellos sobre a xestión do Padrón municipal.
10. A condición vítima de violencia de xénero acreditarase por calquera dos medios establecidos no artigo 23 da Lei Orgánica 1/2004, do 28 de decembro, de Medidas de Protección Integral contra a Violencia de Xénero.
11. A condición de vítima de trata de seres humanos e de explotación sexual, acreditarase a través dun informe emitido polos servizos públicos encargados da atención integral a estas vítimas ou polos servizos sociais. Tamén se poderá acreditar mediante un informe emitido por entidades sociais especializadas debidamente recoñecidas polas Administracións Públicas competentes na materia.
12. A condición de persoa de entre 18 e 22 anos que proveñan de centros residenciais de protección de menores acreditarase mediante o certificado expedido pola entidade que ostentase a acollida ou tutela da Comunidade Autónoma correspondente.
13. A condición de persoa con discapacidade igual ou superior ao 65 % acreditarase con certificado do órgano competente das comunidades autónomas e do IMSERSO en Ceuta e Melilla.
14. Os requisitos de ingresos e patrimonio para o acceso e mantemento das prestacións económica de ingreso mínimo vital, realizarase pola entidade xestora conforme á información que se obteña por medios telemáticos da Axencia Estatal de Administración Tributaria e nas Facendas Tributarias Forais de Navarra e dos territorios históricos do País Vasco.
    
15. Non será esixible ao solicitante a acreditación de feitos, datos ou circunstancias que a Administración da Seguridade Social deba coñecer de si propia, tales como a situación do beneficiario con relación ao sistema da Seguridade Social; ou a percepción polos membros da unidade de convivencia doutra prestación económica que conste no rexistro de prestacións sociais públicas.

16. Requirirase un certificado expedido polos servizos sociais competentes ou por entidades do terceiro sector de acción social inscritas no rexistro de mediadores sociais do IMV, cando fose necesario para acreditar os seguintes requisitos:                                                                                                                      

    a) A residencia efectiva en España das persoas que á data da solicitude se encontren empadroadas nun domicilio ficticio en aplicación das correspondentes instrucións técnicas aos Concellos sobre a xestión do Padrón municipal.
    

    b) O carácter temporal da prestación de servizo residencial, de carácter social, sanitario ou sociosanitario, da que sexa usuario o solicitante da prestación de ingreso mínimo vital.

    c) O domicilio real da persoa que alegase non vivir no que consta no empadroamento.

    d) A inexistencia de vínculos de parentesco, cando no mesmo domicilio, ademais dos solicitantes do ingreso mínimo vital unidos polos devanditos vínculos, se encontren empadroadas outras persoas coas que se alegue non ter lazos de parentesco, de consanguinidade ou de afinidade, nin que se constituíse unha parella de feito.

    e) A inexistencia de vínculos de parentesco entre todos ou parte dos convivintes cando un deles solicitase o ingreso mínimo vital.

    f) O cumprimento dos requisitos relativos á acreditación de vivir de forma independente en España e á acreditación de formar parte dunha unidade de convivencia durante polo menos o ano anterior á presentación da solicitude.
    

17. En todo caso, requirirase certificado expedido polos  servizos sociais competentes ou por entidades do terceiro sector de acción social inscritas no rexistro de mediadores sociais do IMV para acreditar o risco de exclusión social nos supostos de conviventes sen vínculo de parentesco.
    

As persoas titulares do ingreso mínimo vital estarán suxeitas durante o tempo de percepción da prestación ás seguintes obrigas:

1. Proporcionar a documentación e información precisa en orde á acreditación dos requisitos e a conservación da prestación, así como para garantir a recepción de notificacións e comunicacións.
2. Comunicar calquera cambio ou situación que puidese dar lugar á modificación, suspensión ou extinción da prestación, no prazo de trinta días naturais dende que estes se produzan.
3. Comunicar calquera cambio de domicilio ou de situación no Padrón municipal que afecte persoalmente os devanditos titulares ou calquera outro membro que forme parte da unidade de convivencia, no prazo de trinta días naturais dende que se produzan.
   
4. Reintegrar o importe das prestacións indebidamente percibidas.
5. Comunicar á entidade xestora con carácter previo as saídas ao estranxeiro tanto do titular coma dos membros da unidade de convivencia, por un período, continuado ou non, superior a noventa días naturais cada ano natural, así como, no seu caso, xustificar a ausencia do territorio español por causa de enfermidade.
6. Presentar anualmente declaración correspondente ao Imposto sobre a renda das persoas físicas.
7. No caso de compatibilizar a prestación do ingreso mínimo vital coas rendas do traballo ou a actividade económica, cumprir as condicións establecidas para o acceso e mantemento da devandita compatibilidade.
8. Participar das estratexias de inclusión que promova o Ministerio de Inclusión, Seguridade social e Migracións.
9. Calquera outra obriga que se poida establecer regulamentariamente.

As persoas integrantes da unidade de convivencia estarán obrigadas a:

1. Comunicar o falecemento do titular.
2. Poñer en coñecemento da administración calquera feito que distorza o fin da prestación outorgada.
3. Presentar anualmente declaración correspondente ao Imposto sobre a renda das persoas físicas.
4. Cumprir as obrigas que o apartado anterior impón ao titular e este, polo motivo que for, non cumpre.
5. No caso de compatibilizar a prestación do ingreso mínimo vital coas rendas do traballo ou a actividade económica, cumprir as condicións establecidas para o acceso e mantemento da devandita compatibilidade.
6. Participar das estratexias de inclusión que promova o Ministerio de Inclusión, Seguridade social e Migracións.
7. Cumprir calquera outra obriga que se poida establecer regulamentariamente.

O pagamento da prestación será mensual e efectúase por transferencia bancaria a unha conta do titular da prestación.

O dereito á prestación do ingreso mínimo vital nacerá a partir do primeiro día do mes seguinte ao da data de presentación da solicitude. Se a solicitude se presenta antes do 1 de xaneiro de 2021, os efectos económicos retrotraeranse ao día 1 de xuño de 2020 sempre que, nesta data, se acrediten todos os requisitos para o seu acceso. No caso de non cumprir os requisitos nesa data, os efectos económicos fixaranse o día primeiro do mes seguinte a aquel no que se cumpran os requisitos.

O ingreso mínimo vital é intransferible. Non poderá ofrecerse en garantía de obrigas, nin ser obxecto de cesión total ou parcial, nin de compensación ou desconto, nin de retención ou embargo.

O dereito á prestación nace a partir do primeiro día do mes seguinte ao da data de presentación da solicitude. Manterase mentres subsistan os motivos que deron lugar á súa concesión e se cumpran os requisitos e obrigas previstos na Lei.

Suspensión do dereito

O dereito á prestación por desemprego suspenderase polas causas seguintes:

1. Perda temporal dalgún dos requisitos esixidos para o seu recoñecemento.
2. Incumprimento temporal por parte da persoa beneficiaria, do titular ou dalgún membro da súa unidade de convivencia das obrigas asumidas ao acceder á prestación.
3. Preventivamente en caso de indicios de incumprimento por parte da persoa beneficiaria, do titular ou dalgún membro da súa unidade de convivencia dos requisitos establecidos ou as obrigas asumidas ao acceder á prestación, cando así se resolva por parte da entidade xestora.
4. En todo caso, procederase á suspensión preventiva no caso de traslado ao estranxeiro por un período continuado ou non superior a 90 días naturais ao ano, sen comunicar á entidade xestora con antelación este nin estar debidamente xustificado.
5. Preventivamente, no caso no que no prazo previsto non se tivese recibido comunicación sobre o mantemento ou variación dos certificados expedidos polos servizos sociais ou por entidades do terceiro sector de acción social inscritas no rexistro de mediadores sociais do IMV, nos casos expresamente previstos.
   
6. Incumprimento das condicións asociadas á compatibilidade do ingreso mínimo vital con rendas de traballo ou actividade económica por conta propia.
7. Calquera outra causa que se determine regulamentariamente.

En caso de incumprimento da obriga de presentar a declaración do imposto sobre a renda das persoas físicas, nas condicións e prazos previstos na normativa tributaria aplicable, a suspensión terá lugar cando as persoas que teñan a condición de obrigados tributarios incumprisen durante dous exercicios fiscais seguidos a devandita obriga.

A suspensión do dereito ao ingreso mínimo vital implicará a suspensión do pagamento da prestación a partir do primeiro día do mes seguinte a aquel en que se produzan as causas de suspensión ou a aquel no que se teña coñecemento pola entidade xestora competente e sen prexuízo da obriga de reintegro das cantidades indebidamente percibidas. A suspensión manterase mentres persistan as circunstancias que tivesen dado lugar a esta.

Se a suspensión se mantén durante un ano, o dereito á prestación quedará extinguido.

Se desaparece as causas que motivaron a suspensión do dereito, procederase de oficio ou a instancia de parte a continuar o dereito sempre que se manteñan os requisitos que deron lugar ao seu recoñecemento, devindicándose a prestación a partir do día 1 do mes seguinte á data en que tivesen decaído as causas que motivaron a suspensión.

Se as causas de suspensión se manteñen procederase á modificación ou extinción do dereito, segundo proceda.

Extinción do dereito

O dereito á prestación de ingreso mínimo vital extinguirase polas seguintes causas:

1. Falecemento da persoa titular. Non obstante, cando se trate de unidades de convivencia, calquera outro membro que cumpra os requisitos, poderá presentar unha nova solicitude. Se a solicitude se presenta no prazo de tres meses a contar dende o día seguinte á data do falecemento os efectos económicos do dereito que poida corresponder á unidade de convivencia en función das súas novas circunstancias produciranse a partir do día primeiro do mes seguinte á data do falecemento,sempre que se solicite dentro do prazo sinalado.
2. Perda definitiva dalgún dos requisitos esixidos para o mantemento da prestación.
3. Resolución recaída nun procedemento sancionador que así o determine.
4. Saída do territorio nacional sen comunicación nin xustificación á entidade xestora durante un período, continuado ou non, superior a 90 días naturais ao ano.
5. Renuncia do dereito.
6. Suspensión da prestación por tempo superior a un ano.
7. Incumprimento reiterado das condicións asociadas á compatibilidade do ingreso mínimo vital coas rendas do traballo ou a actividade económica por conta propia.
8. Calquera outra causa que se determine regulamentariamente.

A extinción do dereito á prestación producirá efectos dende o primeiro día do mes seguinte á data en que concorran as causas extintivas.

Este simulador faralle unha serie de preguntas sobre a súa situación e, segundo as respostas, poderá comprobar se cumpre os requisitos para recibir a prestación do Ingreso Mínimo Vital e poderá saber o importe aproximado que lle correspondería.

O simulador non considera o suposto excepcional, previsto na Disposición transitoria terceira do Real Decreto-Lei 20/2020, que regula os casos nos que, baixo certas condicións, e ata o 31 de decembro de 2021, os ingresos considerados para determinar o dereito á prestación son os correspondentes ao ano en curso.

Pode acceder ao simulador na seguinte ligazón: simulador do Ingreso Mínimo Vital.

En Preguntas Frecuentes hai publicadas unha serie de cuestións sobre o Ingreso mínimo vital que poderán aclarar as dúbidas máis comúns sobre esta nova prestación. Iranse actualizando para incluír aquelas que se vaian producindo.

A comunicación do cambio da conta bancaria pode realizarse pola entidade financeira en nome do titular do Ingreso Mínimo Vital. Máis información.