Bizitzeko gutxieneko diru-sarrera

Onuradun indibidualak:

• Gutxienez 23 dituzten pertsonak  , hots, erretiroagatiko edo ezgaitasun iraunkorreko kotizaziopeko pentsioa jasotzen ez dutenak, edo baliaezintasunagatiko edo erretiroagatiko kotizazio gabeko pentsiorik jasotzen ez dutenak, bizikidetza-unitate batekin bizilekua partekatzen badute ere, ez direnean unitate horretako kide, baldin eta:

  • Ez badaude ezkonduta, salbu eta banantze- edo dibortzio-izapideak hasi badituzte.
  • Ez badira beste norbaiten izatezko bikotekide.
  • Ez badira beste bizikidetza-unitate bateko kide.

  23 eta 29 urte bitarteko pertsonak izanik, Espainian izan beharko dute legezko bizilekua eta bizileku eraginkorra, eta  eskaera egin aurreko hiru urteetan, gutxienez, modu independentean bizi izan behar dute, salbu eta ohiko bizilekua utzi badute genero-indarkeriaren biktima izateagatik, banantze- edo dibortzio-izapideak hasi badituzte, edo zehazten diren beste inguruabar batzuk betetzen badituzte. Modu independentean bizi izan den pertsonatzat joko da egiaztatzen badu bere guraso, tutore edo hartzaileenaz beste bizileku batean hiru urtez bizi izan dela eta aldi horretan gutxienez hamabi hilabetez, segidakoak edo ez,  alta emanda egon dela Gizarte Segurantzan, Estatuko Klase Pasiboetan edo Norbere Konturako Langileen edo Autonomoen Erregimen berezia ez den mutualitate batean.
  30 urte baino gehiago izenaz gero, egiaztatu beharko dute aipatu datatik zenbatzen hasita, urte bete lehenago beren guraso, tutore edo hartzaileena ez den bizilekua dutela Espainian.    
  

• Genero-indarkeriaren biktima diren emakume adindunak, edo giza salerosketaren eta sexu-esplotazioaren biktimak.
• Erabiltzaileek ez dute eskubiderik izango egoitza-zerbitzu sozial, sanitario edo soziosanitario iraunkor baten prestazioa jasotzeko, genero-indarkeriaren biktima diren edo giza salerosketaren eta sexu-esplotazioaren biktima diren emakumeek izan ezik.

Bizikidetza-unitateko titularrak

Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren titularrek –hau da, prestazioa bizikidetza-unitatearen izenean jasotzen dutenek eta hura ordezkatzen dutenek–,  gaitasun juridikoa izan beharko dute, eta gutxienez 23 urte.

Gaitasun juridikoa izanik, titularrak ere izan daitezke adindunak edo adingabe emantzipatuak, baldin eta seme-alabak edo adingabeak badituzte, azken horiek adopzio-helburuko zaintza-erregimenean edo familia-harrera iraunkorrean.

Bizikidetza-unitatea

Bizikidetza-unitatea honako hauek osatzen dute: etxebizitza berean bizi diren pertsona guztiek, ezkontzaz elkarturik edo izatezko bikote gisa loturik, eta bigarren mailara arteko senitartekoek –odolkidetasunezko edo ezkontza-ahaidetasunezkoak– bai eta adopzio aurreko zaintzarekin edo familia-harrera iraunkorrarekin bizi diren beste pertsona batzuek ere.

Prestazioaren onuradun izan daitezke, bizikidetza-unitatekoak izan gabe edo bizikidetza-unitatea independente batekoak izanik, aipatu ahaidetasun-lotura bat duten beste pertsona batzuekin etxebizitza berean bizi direnek. Horretako, kasu hauetakoren batean sailkatu beharko dira:

a) Genero-indarkeriaren biktima den emakume batek, ohiko familia-bizilekua utzi duenean, seme-alabekin edo adopzio aurreko zaintza-erregimenean edo familia-harrera iraunkorrean dauden adingabeekin edo gabe.

b) Banaketa-, deuseztasun- edo dibortzio-izapideak hasteagatik, edo modu formalean sortutako izatezko bikotea deuseztatzea eskatzeagatik, pertsona batek ohiko familia-bizilekua utzi duenean, seme-alabekin edo adopzio aurreko zaintza-erregimenean edo familia-harrera iraunkorrean dauden adingabeekin edo gabe. Elkarrekin bizitzeari utzi dioten formalizatu gabeko izatezko bikoteen kasuan, prestazioa eskatzen duen pertsonak egiaztatu beharko du, kasuak kasu, adingabekoen zaintza esleitzeko izapideak noiz hasi ziren.

c) Egiaztatzen denean etxebizitza utzi behar izan dela etxegabetze-aginduagatik edo istripuagatik edo ezinbestean bizitzeko egokia ez izateagatik, baita araudiak ezarritako beste kasu batzuengatik ere.

b) eta c) ataletan adierazitako kasuetan, unitate independente gisa hartuko dira soilik horietako bakoitzean adierazitako gertakarien jazotze-datatik hurrengo hiru urtetan zehar.

Aipatu ahaidetasun-lotura ez duten pertsonak elkarrekin bizi badira etxebizitza berean, gutxieneko diru-sarreraren titularrak izan daitezke gizarte-bazterketa arriskuan dagoen edo dauden pertsonak; azken egoera hori gizarte-zerbitzuek egiaztatu beharko dute.

Establezimendu kolektiboetan erroldatuta dauden pertsonak direnean, edo bizilekurik ez izanik ere udalerri batean bizi ohi direnak gezurrezko etxebizitza batean erroldatuta daudela agertzen denean, bizikidetza-unitatea osatuko dute ezkontzaz loturik edo izatezko bikote gisa loturik dauden pertsonak eta, hala badagokio, lehen mailara arteko ondorengo adingabeek -odolkidetasunezko edo ezkontza- edo adopzio-ahaidetasunezkoak-, baita familia-harrera iraunkorra edo adopzio aurreko zaintza erregimenean bizi direnak ere. Aipatu ondorengoak bigarren mailara artekoak izan daitezke, baldin eta beren lehenengo mailako gurasoekin erroldatuta ez badaude.

Bizikidetza-unitateak gutxienez urtebetez eratuta egon behar du, etenik gabe, eskaera aurkeztu aurretik.

Ez du bizikidetza hautsiko ikasketengatik, lanagatik, tratamendu medikoagatik, errehabilitazioagatik edo antzeko beste arrazoi batzuengatik aldi baterako bananduta egoteak.

Pertsona bat ezin da bizikidetza-unitate bat baino gehiagoko kide izan.

Ondoren zehazten diren baldintza hauek bete behar dira, bai eskabidea aurkezteko unean, bai eskabidea berrikustean, eta mantendu egin behar dira ebazpena ematean eta prestazioa jasotzen den bitarte guztian:

1. Egoitza Espainian izatea.

   Banakako onuradunek edo bizikidetza-unitate bateko kideek Espainian bizi behar dute eskabidea aurkeztu aurreko urtebetean gutxienez –izan modu jarraituan, izan etengabean–, honako kasu hauetan izan ezik:

   • Bizikidetza-unitatean jaiotzagatik, adopzioagatik, adopzio aurreko zaintzagatik edo familia-harrera iraunkorragatik sartutako pertsonak.
   • Giza salerosketaren eta sexu-esplotazioko salerosketaren biktimak, betiere biktima horiei arreta osoa emateaz arduratzen diren zerbitzu publikoek edo gizarte-zerbitzuek egindako txostenaren bidez egiaztatzen badira.
   • Genero-indarkeriaren biktima diren emakumeak, betiere genero-indarkeriaren aurka osoko babesa emateko neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 23. artikuluan ezarritako edozein bitartekoren bidez egiaztatuak badira.
2. Ekonomikoki egoera kalteberan egotea:

   Ahultasun ekonomikoa zehazteko, eskatzaile indibiduala edo bizikidetza-unitatearen eskatzailearen gaitasun ekonomikoa hartzen da aintzat, kide guztien baliabide guztiak zenbatuta.

   Eskakizun hori betetzat hartuko da, baldin eta aurreko ekitaldiko urteko diru-sarrera eta errenta konputagarrien hileko batez bestekoa gutxienez 10 euro baino txikiagoa bada bizikidetza-unitateko kide kopuruaren eta modalitatearen arabera dagokion bizitzeko gutxieneko diru-sarrerak bermatzen duen hileko zenbatekoa baino. Ez dira diru-sarrera gisa zenbatzen autonomia-erkidegoek emandako sari sozialak, laneratzeko gutxieneko errentak eta gizarte-laguntzako antzeko laguntzak.

   Ez da hauskortasun ekonomikoko egoeratzat hartuko ondare baten titularra den onuradun indibiduala, ohiko etxebizitza barnean hartu gabe, baldin eta ondare horren balioa bizitzeko gutxieneko diru-sarrerak onuradun indibidual bati aitortzen dion zenbatekoaren hirukoitza edo handiagoa bada. 2021ean, 16.917,60 euro dira.

   Bizikidetza-unitateen kasuan, ez da jotzen egoera ekonomiko ahulean daudenik ondare baten titularrak direnean, ohiko etxebizitza barnean hartu gabe, baldin eta ondare horren balioa taula honetan adierazitako zenbatekoaren berdina edo handiagoa bada, bizikidetza-unitatearen neurriaren eta konfigurazioaren arabera.

   Bizikidetza-unitatearen harira, ondarean dauden igoera eta mugen eskala adierazten duen taula, eurotan

   Bizikidetza-unitatea	Osagarrien eskala	Muga eurotan
   Heldu bat bakarrik	16.917,60 €	16.917,60
   Heldu bat eta adingabe bat	1,4	23.684,64
   Heldu bat eta bi adingabe	1,8	30.451,68
   Heldu bat eta hiru adingabe edo gehiago	2,2	37.218,72
   Bi heldu	1,4	23.684,64
   Bi heldu eta adingabe bat	1,8	30.451,68
   Bi heldu eta bi adingabe	2,2	37.218,72
   Bi heldu eta hiru adingabe edo gehiago	2,6	43.985,76
   Hiru heldu	1,8	30.451,68
   Hiru heldu eta adingabe bat	2,2	37.218,72
   Hiru heldu eta hiru adingabe edo gehiago	2,6	43.985,76
   Lau heldu	2,2	37.218,72
   Lau heldu eta adingabe bat	2,6	43.985,76
   Beste batzuk	2,6	43.985,76

   Era berean, ez dira hauskortasun ekonomikoko egoeran egongo, ondarearen balioespena edozein dela ere, banakako onuradunak edo bizikidetza-unitate batean sartzen diren pertsonak, baldin eta unitate horretako kideetako edozein jarduera eten ez duen merkataritza-sozietate bateko zuzenbideko administratzailea bada.

   • Reglas para el cómputo de ingresos.
   • Reglas para el cómputo de patrimonio.
3. Eskuratzeko eskubidea duen pentsio eta prestazioak eskatu izana, ezartzen diren baldintzetan. Salbuetsita daude sari sozialak, laneratzeko gutxieneko errentak eta autonomia-erkidegoek emandako gizarte-laguntzako antzeko laguntzak.

Bizitzeko gutxieneko diru-sarrera jasotzea bateraezina izango da seme-alaba edo familian hartutako adingabe bakoitzeko esleipen ekonomikoa jasotzearekin –desgaitasunik ez badu edo % 33tik beherako desgaitasuna badu–, kausatzailea edo onuradunak berberak direnean, haietako bat aukeratzeko eskubidea baliatzeko aukeraren kalte gabe.

1. Eskatzaileen eta bizikidetza-unitatea osatzen dutenen nortasuna egiaztatzeko, nortasun-agiri nazionala aurkeztu beharko da espainiarren kasuan, edo familia-liburua edo jaiotza-ziurtagiri literala, nortasun agiri nazionala ez duten 14 urtetik beherakoen kasuan; eta, atzerritarren kasuan, jatorrizko herrialdeko nortasun-agiria edo pasaportea.
   
2. Espainian legezko egoitza egiaztatzeko, atzerritarren erregistro zentralean eman beharko da izena, Europar Batasuneko estatu kideetako, Europako Esparru Ekonomikoko edo Suitzako Konfederazioko nazionalen kasuan; beste nazionalitate bateko atzerritarren kasuan, Batasuneko herritarraren senide-txartela edo egoitza-baimena, edozein modalitatetan.
3. Espainiako egoitza errolda-ziurtagiriaren bidez egiaztatuko da.
4. Bizikidetza-unitatea frogatzeko, familia liburua, erregistro zibileko ziurtagiria, izatezko bikoteen erregistro batean inskribatzea eta etxebizitza berean erroldatuta egotearen ziurtagiria aurkeztuko dira.

5. Bizikidetza-unitate mota hauek frogatzeko, erroldatze ziurtagiria aurkeztuko da, non eskatzailearen etxean erroldaturik dauden pertsona guztiak agertuko baitira:

   • Genero-indarkeriaren biktima den pertsona batek osatzen duena, baldin eta bere etxetik alde egin badu, seme-alabekin batera edo zaintzapeko adingabeekin batera, adopziorako edo familia-harrera iraunkorrerako, bai eta bigarren gradura arteko odol edo ezkontza bidezko ahaideekin batera ere. Egoera hori Genero Indarkeriaren aurkako Babes Integralerako Neurriei buruzko abenduaren 28ko 1/2004 Lege Organikoaren 23. artikuluan ezarritako edozein baliabideren bidez egiaztatuko da.
   • Banantze edo dibortzio tramiteak hasi dituen pertsona batek eta haren seme-alabek eta adingabeek osatzen dutena, familia adopziorako edo familia-harrera iraunkorrerako zaintzan, bai eta bigarren gradura arteko odol edo ezkontza bidezko ahaideek ere. Kasu horretan, gainera, demanda edo ebazpen judiziala aurkeztuta egiaztatu beharko da.
   • Etxebizitza berean bizi diren 23 urtetik gorako edo 65etik beherako bi pertsonak edo gehiagok osatzen dutena, aurreko puntuetan adierazitako harremanetako bat elkarren artean izan gabe, zehaztuko den moduan, eta, betiere, eskaera egin aurreko 3 urteetan gutxienez modu independentean bizi izan badira, salbu eta genero-indarkeriaren biktima izateagatik ohiko bizilekua utzi badute, banantzeko edo dibortziatzeko izapideak hasi badituzte edo zehazten diren bestelako inguruabarrak badituzte.
6. Bizitzeko gutxieneko diru-sarrerako prestazio ekonomikoa eskuratzeko eta mantentzeko diru-sarreren eta ondarearen baldintzak betetzen direla egiaztatzeko, erakunde kudeatzaileak erabiliko du Zerga Administrazioko Estatu Agentziak eta Nafarroako Foru Ogasunek eta Euskadiko lurralde historikoek baliabide telematikoen bidez jasotzen duten informazioa. Horretarako, ogasun publiko horietan azterketa edo kontroleko jarduera egin aurreko ekitaldiari buruz dagoen informazioa hartuko da erreferentziatzat, edo, halakorik ezean, administrazio publiko horietan dagoen informazio eguneratuena hartuko da.
7. Eskaeran, interesdun bakoitzak espresuki baimena emanen dio eskaera tramitatzen duen administrazioari bere zerga datuak jaso ditzan Zerga Administrazioko Estatu Agentziatik, Autonomia Erkidegoetako Zerga Administrazioetatik, Nafarroako Foru Ogasunetik edo Euskadiko Foru Aldundietatik eta Higiezinen Katastroaren Zuzendaritza Nagusitik.
   
8. Ez zaio eskatzaileari eskatuko Gizarte Segurantzaren Administrazioak bere kabuz ezagutu behar dituen egitate, datu edo egoerak egiaztatzea, hala nola, onuradunaren egoera Gizarte Segurantzaren sistemarekiko, edo bizikidetza-unitateko kideek beste prestazio ekonomiko bat jasotzen badu eta egoera hori gizarte-prestazio publikoen erregistroan jasota badago.

9. Beharrezkoa denean, Gizarte Zerbitzu eskudunek igorritako egiaztagiri bat eskatuko da baldintza hauek egiaztatzeko:                                                                                                                      

   a) Eskaera-datan gezurrezko bizileku batean erroldatuta daudenek Espainian duten bizileku eraginkorra, Udal Erronda kudeatzeko Udaletxeek jasotzen dituzten argibide teknikoei jarraiki.
   

   b) Bizitzeko gutxieneko errentaren prestazio-eskatzaileak aldi baterako jasotzea erabiltzen duen egoitza-zerbitzu sozial, sanitario edo soziosanitariorako prestazioa.

   c) Erroldan agertzen den bizilekuan bizi ez dela alegatzen duen pertsonaren egiazko bizilekua.

   d) Ahaidetasun-loturarik ez izatea, aipatukoagatik lotuta bizitzeko gutxieneko errentaren eskatzaileez gainera, bizileku berean erroldan barne hartzen direnean ahaidetasunik ez dagoela -odolkidetasunezkoa edo ezkontza-ahaidetasunezkoak- edo izatezko bikoterik eratu ez dutela alegatzen duten beste pertsonak.

   e) Bizikide guzti edo batzuen artean ahaidetasunik ez egotea, horietako batek bizitzeko gutxieneko errenta eskatzen duenean.

   f) Espainian modu independentean bizi dela egiaztatzen duten baldintzak betetzea, baita eskaera aurkeztu aurreko urtean gutxienez bizikidetza-unitaterik ez sortzea egiaztatzen dutenak ere.
   

10. Dena dela,   gizarte zerbitzuek igorritako ziurtagiria beharko da ahaidetasun-loturarik ez duen bizikideen kasuetan gizarte-bazterketa arriskua egiaztatzeko.
    

Zenbatekoa zehaztea

Banakako onuradunaren edo bizikidetza-unitatearen bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren zenbatekoa eskuratzeko, bermatutako errentaren eta pertsona horien errenta eta diru-sarrera guztien arteko aldea kalkulatuko da, betiere lortzen den zenbatekoa hilean 10 eurokoa edo hortik gorakoa bada.

Honako hau da errenta bermatuaren hileko zenbatekoa:

• Banakako onuradunarentzat: laguntza-pentsioen urteko zenbatekoaren % 100 zati hamabi. 2021ean, 469,93 euro dira.
• Bizikidetza-unitatearen kasuan, aurreko zenbatekoa % 30 handituko da unitateko kide osagarri bakoitzeko –bigarrenetik aurrera–, betiere % 220ko gehienekoarekin. Hauek dira 2021erako zenbatekoak:
  • 610,91 euro, bi helduk osatutako bizikidetza-unitate baterako.
  • 751,89 euro, bi helduk eta adingabe batek edo hiru helduk osatutako bizikidetza-unitate baterako.
  • 892,87 euro, bi helduk eta bi adingabek, hiru helduk eta adingabe batek, edo lau helduk osatutako bizikidetza-unitate baterako.
  • 1.033,85 euro, bi helduk eta hiru adingabek edo gehiagok osatutako bizikidetza-unitate baterako, edo hiru helduk eta bi adingabek edo gehiagok osatutakoetarako, edo lau helduk eta adingabe batek osatutakoetarako.
• Aurreko puntuan adierazitako zenbatekoa areagotu egiten da kotizazio gabeko pentsioen urteko zenbatekoa zati hamabi egitean lortzen den emaitzaren 100eko 22ko osagarriarekin, baldin eta guraso bakarreko bizikidetza-unitatea bada (heldu bakarra bigarren mailara arteko ondorengo adingabe bat edo gehiagorekin bizi denean, baldin eta zaintza eta jagoletza esklusiboan baditu; edo familia-harrera iraunkorreko edo adopzio aurreko zaintza erregimenean dagoen adingabe bat edo gehiagorekin bizi denean, baldin eta hartzaile edo zaintzaile bakarra denean, edo beste gurasoa, zaintzailea edo hartzailea espetxean edo ospitalean dagoenean urte bete edo gehiagoz etengabe). Hauek dira 2021erako zenbatekoak:
  • 714,30 euro, heldu batek eta adingabe batek osatutako guraso bakarreko bizikidetza-unitateek.
  • 855,28 euro, heldu batek eta bi adingabek osatutako guraso bakarreko bizikidetza-unitateek.
  • 996,26 euro, heldu batek eta hiru adingabek osatutako guraso bakarreko bizikidetza-unitateek.
  • 1.137,24 euro, heldu batek eta lau adingabek edo gehiagok osatutako guraso bakarreko bizikidetza-unitateek.
• Arestiko paragrafoan aipatutako ondorengo edo adingabeek soilik gurasoekin bizi badira, edo, kasuak kasu, aitona-amonekin edo zaintzaileekin edo hartzaileekin, osagarri berdina jasoko dute, horietako batek mendekotasun, ezintasun iraunkor absolutu edo elbarritasun handiaren 3. maila aintzatesten zaionean. Aipatu osagarria jasotzearen harira, guraso bakarreko bizikidetza-unitate bat osatuko dute baita ere genero-indarkeriaren biktima den emakume batek soilik eta bigarren mailarainoko ondorengo batek edo gehiagok, adingabeek, zaintzapean dituen horiek edo, hala badagokio, familia-harrera iraunkorraren edo adopzio aurreko zaintzarako erregimenean dauden adingabe batek edo gehiagok.
  

Zenbatekoa zehazteko, ulertuko da bizi diren unitateko parte direla seme-alabak edo desgaitasunen bat duten adingabeak edo adinekoak, judizialki ezarritako zaintza partekatuko kasuetan familia-unitate desberdinetako kideak badira.

Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren onuradunak salbuetsita egongo dira prestazio farmazeutiko anbulatorioari ekarpena egitetik.

Zenbatekoa aldatzea

Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren onuradunak edo bizikidetza-unitateko kideren batek aldaketarik balu inguruabar pertsonalean, ekonomikoan edo ondarean, aldatu egin ahalko da prestazio ekonomikoaren zenbatekoa, erakunde kudeatzaileak dagokion berrikuspena egin ostean.

Aldaketa eragin duen inguruabarra gertatu eta hurrengo hileko lehenengo egunetik aurrera izango ditu ondorioak esandako aldaketa horrek.

Nolanahi ere, prestazioaren zenbatekoa urte bakoitzeko urtarrilaren 1etik aurrera eguneratuko da, aurreko ekitaldiko urteko diru-sarrera konputagarriak erreferentziatzat hartuta. Aurreko ekitaldiko urteko diru-sarrera konputagarrien aldaketak prestazioa azkentzea eragiten badu, horrek ere sarrerei dagokien urtearen hurrengo urteko urtarrilaren 1etik aurrera izango ditu ondorioak.

Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren titularrek betebehar hauek izango dituzte prestazioa jasotzen duten denboran:

1. Eskakizunak egiaztatzeko eta prestazioa gordetzeko beharrezko dokumentazio eta informazio zehatza ematea, bai eta jakinarazpenak eta komunikazioak jasotzen direla bermatzea ere.
2. Prestazioa aldatzea, etetea edo azkentzea eragin dezakeen edozein aldaketa edo egoera jakinaraztea, aldaketa edo azkentze hori gertatzen denetik hasi eta hogeita hamar egun naturaleko epean.
3. Udal Erroldan aipatu titularrei edo bizikidetza-unitateko edozein kideri pertsonalki eragiten dion edozein helbide- edo egoera-aldaketa jakinaraztea, hori gertatzen denetik hasi eta hogeita hamar egun naturaleko epean.
   
4. Bidegabe jasotako prestazioen zenbatekoa bueltatzea.
5. Aurrez erakunde kudeatzaileari atzerrirako irteerak jakinaraztea, bai titularrarenak, bai bizikidetza-unitateko kideenak, baldin eta irteera hori laurogeita hamar egun natural edo gehiagokoa bada, segidakoak edo ez, urte natural bakoitzeko; baita gaixotasunagatik Espainiako lurraldean ez egotea justifikatzea ere, kasuak kasu.
6. Urtero pertsona fisikoen errentaren gaineko zergari dagokion aitorpena aurkeztea.
7. Lanean ez badihardute eta adindunak edo adingabe emantzipatuak badira, prestazioa ematen dion ebazpena jakinarazi eta hurrengo sei hilabeteetan, enplegu-eskatzaile bezala izen emanda daudela egiaztatzea, kasu hauetan izan ezik:
   1. Ikasketa arautuak egiten ari direnean eta 28 urte baino gutxiago dituztenean. Kasu honetan, enplegu-eskatzaile gisa izen emanda dagoela egiaztatzeko sei hilabeteko epea onuradunak 28 urte betetzen dituen egunean hasiko da kontatzen.
   2. Mendekotasun egoeran dauden pertsonen zaintzaileen Gizarte Segurantza arautzeko maiatzaren 11ko 615/2007 Errege Dekretua arautzen duen hitzarmen berezia sinatuta izatean.
   3. Ezgaitasun iraunkor absolutuagatik edo elbarritasun handikoagatik kotizaziopeko pentsioa, kotizazio gabeko baliaezintasun-pentsio bat edo kotizaziopeko erretiroagatiko pentsio bat jasotzean edo 65 urte beteta izatean.
   4. Ehuneko 65 edo gehiagoko desgaitasuna izatean.
   5. Mendekotasun-egoera aitortua izatean, autonomia pertsonala sustatzeko eta mendekotasun-egoeran dauden pertsonen arretarako abenduaren 14ko 39/2006 Legeak xedatzen duenari jarraiki.
   
8. Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren prestazioa laneko errentekin edo jarduera ekonomikoarekin bateragarri eginez gero, bateragarritasun hori eskuratzeko eta mantentzeko ezarritako baldintzak betetzea.
9. Gizarteratze, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioak sustatzen dituen gizarteratze-estrategietan parte hartzea.
10. Erregelamenduz ezar daitekeen beste edozein betebehar.

Bizikidetza-unitatea osatzen duten pertsonek betebehar hauek izango dituzte:

1. Titularraren heriotzaren berri ematea.
2. Administrazioari jakinaraztea emandako prestazioaren amaiera desitxuratzen duen edozein egitate.
3. Urtero pertsona fisikoen errentaren gaineko zergari dagokion aitorpena aurkeztea.
4. Aurreko paragrafoak titularrari ezartzen dizkion betebeharrak betetzea, titularrak, arrazoia edozein dela ere, betetzen ez baditu.
5. Lanean ez badihardute eta adindunak edo adingabe emantzipatuak badira, enplegu-eskatzaile bezala izen emanda daudela egiaztatzea prestazioa ematen dion ebazpena jakinarazi eta hurrengo sei hilabeteetan, arestiko paragrafoan titularrentzako adierazitako salbuespen eta egiaztatzeko modu berberekin.
6. Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren prestazioa laneko errentekin edo jarduera ekonomikoarekin bateragarri eginez gero, bateragarritasun hori eskuratzeko eta mantentzeko ezarritako baldintzak betetzea.
7. Gizarteratze, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioak sustatzen dituen gizarteratze-estrategietan parte hartzea.
8. Erregelamenduz ezar daitekeen beste edozein betebehar betetzea.

Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalak, onuradunen kaltetan, ofizioz berrikusi ahal izango ditu bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren prestazioari buruzko egintzak, betiere berrikuspen hori administrazio-ebazpena eman zenetik gehienez lau urteko epean egiten bada –eta ez bada aurkaratu ebazpen hori–. Era berean, behar ez bezala jasotako prestazioak ofizioz aitortzeko eta itzultzeko eskatu ahal izango du.

Erakunde kudeatzaileak noiznahi zuzendu ahal izango ditu akats materialak, egitatezkoak eta aritmetikoak, bai eta onuradunaren adierazpenetan omisioak edo zehaztugabetasunak egiaztatu izanaren ondoriozko berrikuspenak ere, eta, hala badagokio, arrazoi horrengatik bidegabe jasotako zenbatekoak erreklamatu ahal izango ditu.

Aurreko paragrafoetan adierazitakoez bestelako kasuetan, onuradunen kalterako berrikuspena Lan Arloko Jurisdikzioa arautzen duen urriaren 10eko 36/2011 Legearen arabera egingo da.

Baldin eta, ebazpen bidez, prestazioaren zenbatekoa azkentzea edo aldatzea erabakitzen bada kalkulua eragin zuten inguruabarrak aldatu direlako, eta ez badago prestaziorako eskubiderik edo jaso beharreko zenbatekoa txikiagoa bada jasotako zenbatekoa baino, prestazioaren onuradunak beharturik egongo dira behar ez bezala jasotako zenbatekoak itzultzera, honako bi lege-testu hauetan zehaztutako prozeduren bidez: batetik, otsailaren 5eko 148/1996 Errege Dekretua, bidegabe jasotako Gizarte Segurantzaren prestazioak eta Segurtasuna Biltzeko Erregelamendu Orokorra onartzen duena, eta, bestetik, ekainaren 11ko 1415/2004 Errege Dekretua, Gizarte Segurantzaren Bilketa Erregelamendu Orokorra onartzen duena.

Bidegabeki jasotako prestazioak itzultzearen erantzule solidario izango dira onuradunak eta, egitate, ez-egite, negozio edo egintza juridikoen ondorioz, prestazio bat iruzurrez lortzen parte hartzen duten pertsona guztiak. Erantzule solidarioei printzipala ez ezik lehen erantzuleari eskatu beharreko errekarguak eta interesak ere eskatu ahal izango zaizkie, bai eta zorra kobratzeko sortzen diren kostu guztiak ere.

Aurreko kasuetan, borondatezko epean ordaintzeko epea zorra ordaindu gabe igarotakoan, dagozkion errekarguak aplikatuko dira, eta berandutze-interesen sortzapena hasiko da; halere, horrek ez du eragotziko azken horiek nahitaezko diru-bilketaren aldiari dagokionez bakarrik eskatzekoak izatea. Erregelamendu bidez zehazten diren kasuetan, erakunde kudeatzaileak erabaki ahal izango du zorra bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren hileko zenbatekoekin konpentsatzea, hileko sari bakoitzaren gehieneko ehuneko jakin batera arte.

Prestazioa hilero ordainduko da, prestazioaren titularraren kontu batera banku-transferentziaren bidez.

Bizitzeko gutxieneko diru-sarrera jasotzeko eskubidea sortuko da eskaera aurkeztu eta hurrengo hilabeteko lehenengo egunetik aurrera. Eskaera 2021eko urtarrilak 1 baino lehenago aurkezten bada, ondorio ekonomikoak 2020ko ekainaren 1era egingo dute atzera, baldin eta, data honetan, lortzeko baldintza guztiak egiaztatzen badira. Egun horretan baldintzak betetzen ez badira, horiek bete eta hurrengo hilabeteko lehen egunean finkatuko dira ondorio ekonomikoak.

Bizitzeko gutxieneko diru-sarrera besterenezina da. Ezin izanen da obligazioen berme gisa eskaini, ez eta osorik edo partzialki laga, ez konpentsazio edo deskontu gisa, ez atxikipen edo bahitura gisa ere.

Prestazioa eskuratzeko eskubidea eskaera aurkezten den dataren hurrengo hilabeteko lehenengo egunetik aurrera sortuko da.
Eskubide horrek indarrean jarraituko du, baimena ematea eragin zuten arrazoiek irauten duten bitartean eta legean aurreikusitako betekizunak eta betebeharrak betetzen diren bitartean.

• Eskubidea etetea

Prestazioa jasotzeko eskubidea honako arrazoi hauengatik etengo da:

a) Aitorpena egiteko eskatutako baldintzaren bat aldi baterako galdu izanagatik.

b) Onuradunak, titularrak edo bizikidetza-unitateko kideren batek behin-behinean ez betetzeagatik prestazioa eskuratzerakoan bere gain hartu zituen betebeharrak.

c) Kautelaz, susmatzen baldin bada onuradunak, titularrak edo haren bizikidetza-unitateko kideren batek ez dituela betetzen prestazioa eskuratzean ezarritako betekizunak edo bere gain hartutako betebeharrak, erakunde kudeatzaileak hala ebazten duenean.

Halaber, kautelaz etetea ezarriko da, baldin eta atzerrira joaten bada urtean 90 egun naturalez baino gehiagoz –izan jarraian ala ez–, erakunde kudeatzaileari aldez aurretik jakinarazi gabe eta behar bezala justifikatuta egon gabe.

d) Ez betetzea bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren eta laneko errenten edo norberaren konturako jarduera ekonomikoaren arteko bateragarritasunari lotutako baldintzak.

e) Erregelamenduz zehazten den beste edozein arrazoi.

Bizitzeko gutxieneko diru-sarrerarako eskubidea eteteak berekin ekarriko du prestazioaren ordainketa bertan behera geratzea, eteteko arrazoiak gertatu diren hilaren edo erakunde kudeatzaile eskudunak horren berri izan eta hurrengo hilaren lehen egunetik aurrera, betiere bidegabe jasotako zenbatekoak bueltatzeko betebeharraren kalte gabe. Etenaldi horrek indarrean jarraituko du eragin duten inguruabarrek irauten duten bitartean.

Etenaldiak urtebetez irauten badu, azkendu egingo da prestazioa jasotzeko eskubidea.

Eskubidea etetea eragin zuten arrazoiak desagertzen badira, ofizioz edo alderdiak hala eskatuta berrekingo zaio eskubideari, betiere eskubidea aitortzea eragin zuten betekizunen beren horretan jarraitzen baldin badute. Etete hori eragin zuten arrazoiak amaitu eta hurrengo hilaren 1etik aurrera sortuko da berriro ere esandako prestazioa.

Eteteko arrazoiek beren horretan jarraitzen badute, eskubidea aldatu edo azkendu egingo da, segun eta zer dagokion.

• Eskubidea azkentzea

Bizitzeko gutxieneko diru-sarrera jasotzeko eskubidea arrazoi hauengatik azkenduko da:

a) Titularra hiltzea. Hala ere, bizikidetza-unitateen kasuan, baldintzak betetzen dituen beste edozein kidek aurkeztu ahal izango du beste eskabide bat. Eskaera  hiru hilabeteko epean aurkezten bada –heriotza gertatu eta hurrengo egunetik zenbatzen hasita–, heriotzaren egunaren hurrengo hilaren lehen egunetik aurrera sortuko dira inguruabar berrien arabera bizikidetza-unitateari legokiokeen eskubidearen ondorio ekonomikoak, betiere adierazitako epearen barruan egiten bada eskaera.    

b) Prestazioa mantentzeko eskatutako baldintzaren bat behin betiko galtzea.

c) Hala zehazten duen zehapen-prozedura batean emandako ebazpena.      

d) Erakunde kudeatzaileari jakinarazi edo justifikatu gabe Espainiatik irtetea urtean 90 egun natural baino gehiagoko aldian, izan aldi hori jarraitua ala ez.

e) Eskubideari uko egitea.

f) Prestazioa urtebetetik gora etetea.

g) Ez betetzea, behin eta berriz, bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren eta laneko errenten edo norberaren konturako jarduera ekonomikoaren arteko bateragarritasunari lotutako baldintzak.

h) Erregelamenduz zehazten den beste edozein arrazoi.

Prestazioa jasotzeko eskubidea azkentzeak horretarako arrazoiak gertatu eta hurrengo hilaren lehen egunetik aurrera izango ditu ondorioak.

Simulagailu honek hainbat galdera egingo dizkizu zure egoerari buruz, eta, erantzunen arabera, egiaztatu ahalko duzu betetzen dituzun ala ez bizitzeko gutxieneko diru-sarrera eskuratzeko baldintzak eta, prestazioa egokituz gero, zer zenbateko dagokizun.

Simulagailuak ez du kontuan hartzen salbuespenezko kasua, hots, 20/2020 Errege Lege Dekretuaren hirugarren Xedapen iraunkorrean aurreikusten dena. Aipatu legeak arautzen du, baldintza jakin batzuen pean eta 2021eko abenduaren 31ra arte, prestazioa jasotzeko eskubidea zehazten duten diru-sarrerak indarreko urtekoak direla.

Simulagailuan sartzeko honako esteka hau erabil dezakezu: Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren simulagailua.

Ohiko galderak atalean, bizitzeko gutxieneko diru-sarrerari buruzko zenbait galdera argitaratuta daudelarik, prestazio berri horri buruzko ohiko zalantzak argitu ahal izango dituzte. Eguneratzen joango dira, sortzen direnak sartzeko.

Atal honetan, bizitzeko gutxieneko diru-sarrerari buruzko legezko erregulazioaren alderdi garrantzitsuenen laburpena aurkituko duzu. Halaber, zerbitzu hauek erabil ditzakezu:

• Sarbide honetan, bizitzako gutxieneko diru-sarrerei buruzko ohiko galderei erantzuna aurkituko duzu.

• Eskuragarri duzu Bizitzeko gutxieneko errentaren simulagailua, Bizitzeko Gutxieneko Errenta jasotzeko gutxieneko eskakizunak betetzen dituzun egiaztatu eta dagokizun gutxi gorabeherako zenbatekoa ezagutzeko.

• Bizitzeko gutxieneko errenta eskatzeko, sartu Bizitzeko Gutxieneko Errentaren Zerbitzura gure egoitza elektronikoan.

• Bizitzeko gutxieneko errentari buruzko informazio-telefono bat duzu: 900 20 22 22.