Nacemento do dereito / Duración /Prórroga/ Perda ou suspensión / Extinción

• En caso de enfermidade común ou accidente non laboral, desde o cuarto día da data de baixa no traballo.

• En caso de accidente de traballo ou enfermidade profesional e das situacións especiais de IT debidas á interrupción do embarazo ou á xestación da muller traballadora, desde o día seguinte ao da baixa no traballo, estando a cargo do empresario o salario íntegro correspondente ao día da baixa.

• En caso da situación especial de IT por menstruación incapacitante secundaria, desde o primeiro día da baixa.

• En caso de situación especial de IT por doazón de órganos ou tecidos para o seu transplante, desde o primeiro día da baixa. 

• O dereito ao subsidio non nace durante as situacións de folga ou peche patronal.

O subsidio aboarase mentres o beneficiario se encontre en situación de incapacidade temporal (IT) e terá unha duración de:

• En caso de accidente ou enfermidade, calquera que sexa a súa causa, 365 días prorrogables por outros 180 días cando se presuma que, durante eles, o traballador poida ser dado de alta médica por curación. Non obstante, na situación especial de incapacidade temporal a partir da semana trixésimo novena de xestación, o subsidio aboarase ata a data do parto, salvo que a traballadora iniciase anteriormente unha situación de risco durante o embarazo, suposto no cal permanecerá percibindo a prestación correspondente á devandita situación en tanto esta deba manterse

• En caso de períodos de observación por enfermidade profesional, 180 meses prorrogables por outros 180 cando se considere necesario para o estudo e diagnóstico da enfermidade.

Para os efectos do período máximo de duración e da súa posible prórroga, computaranse os de recaída e de observación, salvo os procesos por baixas médicas por menstruación incapacitante secundaria nos que cada proceso se considerará novo sen computar para os efectos do período máximo de duración da situación de incapacidade temporal, e da súa posible prórroga.

Competencia para o seu recoñecemento

Unha vez esgotado o prazo de duración de trescentos sesenta e cinco días indicado no apartado anterior, a inspección médica do Instituto Nacional da Seguridade Social será a única competente para emitir a alta médica por curación, por melloría que permita a reincorporación ao traballo, con proposta de incapacidade permanente ou por non comparecencia inxustificada aos recoñecementos médicos convocados pola devandita entidade xestora.

A falta de alta médica, unha vez esgotado o devandito prazo, supoñerá que a persoa traballadora se encontra na situación de prórroga de incapacidade temporal por presumirse que, dentro do período subseguinte de cento oitenta días, aquel pode ser dado de alta médica por curación ou melloría.

Duración da prórroga

Se o prazo estimado de curación supera os 180 días, non procederá a prórroga e si a iniciación de expediente de IP, aínda cando as secuelas invalidantes non sexan definitivas.

Control durante esta situación

Durante a prórroga, a persoa traballadora é controlado medicamente polo INSS a través da súa Inspección Médica ou previa proposta da CEI en Catalunya. Como consecuencia deste control pódense adoptar as seguintes decisións:

• Alta médica: Despois do recoñecemento médico, se a inspección médica do INSS considera que o traballador recuperou a súa capacidade laboral, emitirá o parte de alta por curación ou melloría. En Catalunya, será a CEI quen propoña esta situación de alta ao INSS que emitirá a resolución correspondente.
• Continuación da prórroga ata un máximo de 180 días.
• Alta médica con informe proposta de incapacidade permanente: cando o médico inspector do INSS considere que as lesións que presenta o traballador poden ser constitutivas de IP.
• Proposta de IP

O dereito pode ser denegado, anulado ou suspendido por:

• Actuación fraudulenta do beneficiario para obter ou conservar o subsidio.
• Traballar por conta propia ou allea.
• Rexeitar ou abandonar o tratamento sen causa razoable.
• A non comparecencia do beneficiario a calquera das convocatorias realizadas polos médicos adscritos ao Instituto Nacional da Seguridade Social e ás Mutuas Colaboradoras coa Seguridade Social para exame e recoñecemento médico producirá a suspensión preventiva do dereito, ao obxecto de comprobar se aquela foi ou non xustificada. De xeito regulamentario, regulamentarase o procedemento de suspensión do dereito e os seus efectos.

1. O dereito ao subsidio extinguirase:

   • Polo transcurso do prazo máximo de 545 días naturais desde a baixa médica.
   • Por alta médica por curación ou melloría que permita á persoa traballadora realizar o seu traballo habitual.
   • Por ser dada de alta a persoa traballadora, con ou sen declaración de incapacidade permanente.
   • Polo recoñecemento da pensión de xubilación.
   • Pola incomparecencia inxustificada do beneficiario a calquera das convocatorias para os exames e recoñecementos establecidos polos médicos adscritos ao Instituto Nacional da Seguridade Social ou á Mutua Colaboradora coa Seguridade Social.
   • Por falecemento.
   • No suposto da semana trixésimo novena de xestación será ata a data do parto.

   Para os efectos de determinar a duración do subsidio, computaranse os períodos de recaída nun mesmo proceso. Considerarase que existe recaída nun mesmo proceso cando se produza unha nova baixa médica por a mesma ou similar patoloxía dentro dos 180 días naturais seguintes á data de efectos da alta médica anterior. No suposto de menstruación incapacitante secundaria cada proceso considerarase novo sen que proceda consideralo como recaída doutro anterior.

   
   Cando, iniciado un expediente de incapacidade permanente antes de que transcorresen 545 días naturais de duración da situación de incapacidade temporal, se denegase o dereito á prestación de incapacidade permanente, o INSS a través da súa inspección médica, será o único competente para emitir, dentro dos 180 días naturais posteriores á resolución denegatoria, unha nova baixa médica por esta ou similar patoloxía. Nestes casos renovarase o proceso de incapacidade temporal ata o cumprimento dos 545 días, como máximo

2. Cando o dereito ao subsidio se extinga polo transcurso do período de 545 días naturais fixado no apartado anterior, examinarase necesariamente, no prazo máximo de 3 meses, o estado do incapacitado para os efectos da súa cualificación, no grao de incapacidade permanente que corresponda.

   Non obstante, naqueles casos nos que, segue a ser necesario o tratamento médico pola expectativa de recuperación ou a mellora do estado da persoa traballadora, con vistas á súa reincorporación laboral, a situación clínica do interesado fixese aconsellable demorar a citada cualificación, esta poderá atrasarse polo período preciso, sen que en ningún caso se poidan superar os 730 días naturais sumados os de IT e os de prolongación dos seus efectos.

   Durante os períodos previstos neste apartado, de 3 meses e de demora da cualificación, non subsistirá a obriga de cotizar.

3. Extinguido o dereito á prestación de IT polo transcurso do prazo de 545 días naturais de duración, con ou sen declaración de incapacidade permanente, só poderá xerarse dereito á prestación económica de IT por esta ou similar patoloxía, se media un período superior a 180 días naturais, a contar desde a resolución da incapacidade permanente.

   Este novo dereito causarase sempre que o traballador reúna, na data da nova baixa médica, os requisitos esixidos para ser beneficiario do subsidio de IT derivado de enfermidade común ou profesional, ou de accidente, sexa ou non de traballo. Para estes efectos, para acreditar o período de cotización necesario para acceder ao subsidio de IT derivada de enfermidade común, computaranse exclusivamente as cotizacións efectuadas a partir da resolución da incapacidade permanente.

   Non obstante, cando se trate da mesma ou similar patoloxía e non transcorresen 180 días naturais desde a denegación da incapacidade permanente, poderá iniciarse un novo proceso de IT, por unha soa vez, cando o INSS, a través dos órganos competentes para avaliar, cualificar e revisar a situación de incapacidade permanente da persoa traballadora, considere que esta pode recuperar a súa capacidade laboral. Para iso, o INSS acordará a baixa para os exclusivos efectos da prestación económica por IT.

4. A alta médica con proposta de incapacidade permanente, calquera que sexa o momento no que sexa expedida, extinguirá a situación de incapacidade temporal.

5. Cando a extinción da incapacidade temporal se producise por alta médica con proposta de incapacidade permanente, ou polo transcurso dos 545 días naturais, o traballador estará na situación de prolongación de efectos económicos da incapacidade temporal ata que se notifique a resolución na que se cualifique a incapacidade permanente.

   Nos supostos aos que se refire o parágrafo anterior, cando se recoñeza a prestación de incapacidade permanente, os seus efectos coincidirán coa data da resolución da entidade xestora pola que se recoñeza, agás que esta sexa superior á que viña percibindo a persoa traballadora en concepto de prolongación dos efectos da IT, en cuxo caso, retrotraeranse aqueles efectos ao día seguinte ao de extinción da IT.

   No suposto de extinción da IT, anterior ao esgotamento dos 545 días naturais de duración desta, sen que exista ulterior declaración de incapacidade permanente, subsistirá a obriga de cotizar mentres non se extinga a relación laboral ou ata a extinción do citado prazo de 545 días naturais, de producirse con posterioridade a devandita declaración de inexistencia de incapacidade permanente.