Nacemento do dereito / Duración /Prórroga/ Perda ou suspensión / Extinción

• En caso de enfermidade común ou accidente non laboral, dende o cuarto día da data de baixa no traballo.

• En caso de accidente de traballo ou enfermidade profesional, dende o día seguinte ao da baixa no traballo, estando a cargo do empresario o salario íntegro correspondente ao día da baixa.

• O dereito ao subsidio non nace durante as situacións de folga ou peche patronal.

O subsidio aboarase mentres o beneficiario se encontre en situación de incapacidade temporal (IT) e terá unha duración de:

• En caso de accidente ou enfermidade, calquera, que sexa a súa causa, 365 días prorrogables por outros 180 días cando se presuma que, durante eles, o traballador poida ser dado de alta médica por curación.

• En caso de períodos de observación por enfermidade profesional, 6 meses prorrogables por outros 6 cando se considere necesario para o estudo e diagnóstico da enfermidade.

Para os efectos do período máximo de duración e da súa posible prórroga, computaranse os de recaída e de observación.

Competencia para o seu recoñecemento

O recoñecemento da prórroga de IT por continxencias comúns dende o día 365 de IT en diante (ata un máximo de 180 días) será competencia exclusiva do Instituto Nacional da Seguridade Social (INSS) ou, se é o caso, do Instituto Social da Mariña (ISM).

O recoñecemento da prórroga de IT por continxencias profesionais dende o día 365 de IT en diante (ata un máximo de 180 días) será competencia exclusiva do INSS, agás os supostos nos que a cobertura corresponda a unha Mutua Colaboradora coa Seguridade Social, en cuxo caso se aplicará o previsto na Resolución da Secretaría de Estado da Seguridade Social do 16 de xaneiro de 2006: Proposta da Mutua Colaboradora coa Seguridade Social e pronunciamento do INSS antes dos 5 días; se non se efectúa nese prazo, enténdese aceptada a proposta.

A resolución de prórroga será preceptiva para continuar percibindo a prestación económica por IT, agás no suposto ao que se refire o apartado anterior.

Duración da prórroga

A prórroga recoñecerase exclusivamente polo tempo que o EVI (Equipo de Valoración de Incapacidades) considere en que pode producirse a curación, cun máximo de 180 días. Se o prazo estimado de curación supera os 180 días, non procederá a prórroga e si a iniciación de expediente de IP, aínda cando as secuelas invalidantes non sexan definitivas.

Control durante esta situación

Durante a prórroga, o traballador é controlado medicamente polo INSS. Como consecuencia deste control pódense adoptar as seguintes decisións:

• Alta médica: Tras un novo recoñecemento médico, se o traballador pode ser dado de alta médica previa proposta do EVI ou o ICAMS (Institut Català d'Avaluacions Médiques i Sanitàries) en Catalunya, o INSS ditará resolución declarando a alta médica do traballador. A alta médica emitida polo INSS, dende a prórroga da IT, supón a extinción da IT sen que se suspenda a súa efectividade pola presentación dunha reclamación previa.
• Continuación da prórroga ata un máximo de 180 días. Inicio dun expediente de Incapacidade Permanente (IP); artigo 169 Lei Xeral da Seguridade Social
• Proposta de IP

O dereito pode ser denegado, anulado ou suspendido por:

• Actuación fraudulenta do beneficiario para obter ou conservar o subsidio.
• Traballar por conta propia ou allea.
• Rexeitar ou abandonar o tratamento sen causa razoable.
• A non comparecencia do beneficiario a calquera das convocatorias realizadas polos médicos adscritos ao Instituto Nacional da Seguridade Social e ás Mutuas Colaboradoras coa Seguridade Social para exame e recoñecemento médico producirá a suspensión preventiva do dereito, ao obxecto de comprobar se aquela foi ou non xustificada. De xeito regulamentario, regulamentarase o procedemento de suspensión do dereito e os seus efectos.

1. O dereito ao subsidio extinguirase:
   • Polo transcurso do prazo máximo de 545 días naturais dende a baixa médica.
   • Por alta médica por curación ou melloría que permita ao traballador realizar o seu traballo habitual.
   • Por ser dado de alta o traballador, con ou sen declaración de incapacidade permanente.
   • Polo recoñecemento da pensión de xubilación.
   • Pola non comparecencia inxustificada do beneficiario a calquera das convocatorias para os exames e recoñecementos establecidos polos médicos adscritos ao Instituto Nacional da Seguridade Social ou á Mutua Colaboradora coa Seguridade Social.
   • Por falecemento.
   Para os efectos de determinar a duración do subsidio, computaranse os períodos de recaída nun mesmo proceso. Considerarase que existe recaída nun mesmo proceso cando se produza unha nova baixa médica pola mesma ou similar patoloxía dentro dos cento oitenta días naturais seguintes á data de efectos da alta médica anterior.
   
   Cando, iniciado un expediente de incapacidade permanente antes de que transcorresen 545 días naturais de duración do subsidio de IT, se denegase o dereito á prestación de incapacidade permanente, o Instituto Nacional da Seguridade Social (INSS) será o único competente para emitir, dentro dos 180 días naturais posteriores á resolución denegatoria, unha nova baixa médica por esta ou similar patoloxía, a través dos órganos competentes para avaliar, cualificar e revisar a situación de incapacidade permanente do traballador. Nestes casos reemprenderase o proceso de IT ata chegar aos 545 días.
   
2. Cando o dereito ao subsidio se extinga polo transcurso do período de 545 días naturais fixado no apartado anterior, examinarase necesariamente, no prazo máximo de 3 meses, o estado do incapacitado para os efectos da súa cualificación, no grao de incapacidade permanente que corresponda.
   
   Non obstante, naqueles casos nos que, continuando a necesidade de tratamento médico pola expectativa de recuperación ou a mellora do estado do traballador, con vistas á súa reincorporación laboral, a situación clínica do interesado fixese aconsellable demorar a citada cualificación, esta poderá atrasarse polo período preciso, sen que en ningún caso se poidan superar os 730 días naturais sumados os de IT e os de prolongación dos seus efectos.
   
   Durante os períodos previstos neste apartado, de 3 meses e de demora da cualificación, non subsistirá a obriga de cotizar.
   
3. Extinguido o dereito á prestación de IT polo transcurso do prazo de 545 días naturais de duración, con ou sen declaración de incapacidade permanente, só poderá xerarse dereito á prestación económica de IT por esta ou similar patoloxía, se media un período superior a 180 días naturais, a contar dende a resolución da incapacidade permanente.
   
   Este novo dereito causarase sempre que o traballador reúna, na data da nova baixa médica, os requisitos esixidos para ser beneficiario do subsidio de IT derivado de enfermidade común ou profesional, ou de accidente, sexa ou non de traballo. Para estes efectos, para acreditar o período de cotización necesario para acceder ao subsidio de IT derivada de enfermidade común, computaranse exclusivamente as cotizacións efectuadas a partir da resolución da incapacidade permanente.
   
   Non obstante, cando se trate da mesma ou similar patoloxía e non transcorresen 180 días naturais dende a denegación da incapacidade permanente, poderá iniciarse un novo proceso de IT, por unha soa vez, cando o INSS, a través dos órganos competentes para avaliar, cualificar e revisar a situación de incapacidade permanente do traballador, considere que o traballador pode recuperar a súa capacidade laboral. Para iso, o INSS acordará a baixa para os exclusivos efectos da prestación económica por IT.
   
4. A alta médica con proposta de incapacidade permanente, expedida antes de que o proceso alcanzase os 365 días de duración, extinguirá a situación de IT.
   
   Se, ao esgotamento do prazo de 365 días, o INSS acordase a iniciación dun expediente de incapacidade permanente, a situación de IT extinguirase na data de cumprimento do indicado prazo. Cando, no exercicio das competencias previstas no artigo 170 da LGSS, o INSS acordase a prórroga expresa da situación de IT, e durante esta iniciase un expediente de incapacidade permanente, a situación de IT extinguirase na data da resolución pola que se acorde a devandita iniciación.
   
5. Sen prexuízo do disposto nos números anteriores, cando a extinción se producise por alta médica con proposta de incapacidade permanente, por acordo do INSS de iniciación de expediente de incapacidade permanente, ou polo transcurso dos 545 días naturais, o traballador estará na situación de prolongación de efectos económicos da IT ata que se cualifique a incapacidade permanente.
   
   Nos supostos aos que se refire o parágrafo anterior, os efectos da prestación económica de incapacidade permanente coincidirán coa data da resolución da Entidade Xestora pola que se recoñeza, agás que esta sexa superior á que viña percibindo o traballador en concepto de prolongación dos efectos da IT, en cuxo caso, retrotraeranse aqueles efectos ao día seguinte ao de extinción da IT.
   
   No suposto de extinción da IT, anterior ao esgotamento dos 545 días naturais de duración desta, sen que exista ulterior declaración de incapacidade permanente, subsistirá a obriga de cotizar mentres non se extinga a relación laboral ou ata a extinción do citado prazo de 545 días naturais, de producirse con posterioridade a devandita declaración de inexistencia de incapacidade permanente.