Hitzarmenean dauden prestazioak
Informazio Orokorra
Hitzarmena prestazio hauei aplikatuko zaie:
Espainiari dagokionez:
Gizarte Segurantzaren sistemako prestazio hauei:
- Amatasun, gaixotasun arrunt edo profesionalaren eta istripuaren ondoriozko osasun-laguntza, lanekoa izan ala ez.
- Gaixotasun arruntak eta lanekoa ez den istripuak eragindako aldi baterako ezintasunagatiko prestazio ekonomikoak.
- Amatasunagatiko prestazio ekonomikoak.
- Ezintasun iraunkor, erretiro, heriotza eta biziraupenagatiko prestazioak.
- Lan-istripuen eta lanbide-gaixotasunen ondoriozko prestazio ekonomikoak.
Andorrari dagokionez
Gizarte Segurantzaren sistemako prestazio hauei:
- Osasun laguntza amatasun, gaixotasun arrunt eta lan istripuetan.
- Gaixotasun arruntak eta lan-istripuak eragindako aldi baterako ezintasunagatiko prestazio ekonomikoak.
- Amatasunagatiko prestazio ekonomikoak.
- Elbarritasun, erretiro, heriotza, alarguntasun eta zurztasun prestazioak.
Prestazio horiei dagokienez, kontuan izan behar da:
- Hitzarmenean aurreikusitako kotizaziopeko prestazioak eskuratzeko, Espainian eta Andorran betetako aseguru-aldiak batu daitezke, gainjartzen ez badira.
- Prestazio ekonomiko kontributiboak jaso ahalko dira interesduna Espainian edo Andorran bizi den edo Andorran dagoen kontuan hartu gabe.
- Herrialde bakoitzak zuzenean ordainduko dizkio bere prestazioak onuradunari. Hala ere, aitortutako pentsioaren lehenengo ordainketetatik kendu ahal izango da beste herrialdeko Gizarte Segurantzak zor duena baino kopuru handiagoan egindako prestazio-ordainketei dagokien zenbatekoa.
- Bi herrialdeetako legediek kotizaziopeko pentsioa jasotzeko eskatzen dituzten baldintzak betetzen dituzten pertsonek pentsio hori herrialde bakoitzetik jaso ahal izango dute.
Osasun-laguntza
Osasun-laguntza, legedi nazionalaren arabera, langilea aseguratuta dagoen herrialdeak aitortzen du, eta, beharrezkoa denean, bi herrialdeetako aseguru-aldiak batzen ditu, gainjartzen ez badira, edo pentsiodunarentzat, pentsioa ordaintzen dion herrialdeak.
Normalean, txartela onartzen duen herrialdeak ematen du, baina beste herrialdera joaten direnean edo bertan bizi direnean ere jaso dezakete, kasu hauetan:
- Herrialde batean aseguratuta dauden langileak eta haien senideak beste herrialdera aldi baterako joatea eta berehala behar izatea osasun-laguntza.
- Herrialde batean aseguratuta dauden eta bi urte baino luzeago izango ez den aldi baterako edo, norberaren konturako langileak badira, urtebeterako, beste herrialde horretara lanera bidalitako langileak, bai eta haiekin dauden familiartekoak ere.
- Herrialde batean aseguratuta dagoen eta beste herrialde horretan bizi den langile baten senideak.
- Herrialde bateko pentsiodunak eta haien familiakoak, beste herrialdeko lurraldean daudenak edo bizi direnak. Aldi baterako egonaldian, berehala beharragatiko prestazioetarako eskubidea dute.
- Beste herrialdera joateko baimena jaso duten langile gaixoak.
- Herrialde batean bizi diren eta beste herrialde batean lan egiten duten langileek bi herrialdeetako edozeinetan jaso ahal izango dute osasun-laguntza.
Osasun-prestazioak onuraduna dagoen herrialdean ematen dira, osasun-legerian eta herrialde horretako osasun-zerbitzu publikoetan ezarritakoaren arabera, langilea afiliatuta dagoen herrialdeko erakundeak baimentzen duen denboran edo pentsioa ordaintzen duen denboran, betiere erakunde horren kontura.
Amatasuna eta aldi baterako ezintasuna
Kontingentzia horietatik eratorritako prestazio ekonomikoak onuraduna aseguratuta dagoen herrialdeak aitortzen ditu, kontuan hartuta, beharrezkoa bada, beste herrialdeko aseguru-aldiak, betiere gainjartzen ez badira.
Ezintasun iraunkorra, erretiroa eta heriotza eta biziraupena
Herrialde bakoitzak bere aldetik aztertuko du prestazio-eskaera, honela:
- Interesdunak prestazioa jasotzeko eskubidea lortzen duen egiaztatuko da, bere aseguru-aldiak bakarrik kontuan hartuta, beste herrialdekoak batu gabe.
- Era berean, norberaren aseguru-aldiei beste herrialdean egiaztatutakoak gehituz kalkulatuko da prestazioa (pentsio teorikoa). Kasu horretan, prestazioaren zenbatekoa ez da osoa izango, prestazioa ematen duen herrialdean betetako aseguru-aldien eta Espainiako eta Andorrako aldien baturaren (hainbanaketako pentsioa) arteko proportzioaren araberakoa baizik.
Salbuespen bat dago bi herrialdeetako batean egiaztatutako aseguru aldien guztizko iraupena urtebetetik beherakoa den kasuetarako eta beren aldetik herrialde horretan pentsioa jasotzeko eskubidea ematen ez duten kasuetarako. Beste herrialdeak beretzat hartuko ditu, baina "prorrata temporis" klausula aplikatu gabe.
Bi herrialdeetan egiaztatutako aseguru aldiak urtebetetik beherakoak baldin badira, guztizko zenbaketa eta hainbanaketaren arau orokorra aplikatuko da. - Aurreko paragrafoetan adierazitakoaren arabera kalkulatutako prestazioak konparatuko dira, eta herrialde bakoitzak interesdunarentzat mesedegarriena den prestazioa aitortu eta ordainduko du.
Pentsioa aitortzeko eta kalkulatzeko, honako hauek hartuko dira kontuan:
- Pentsioa kalkulatzen duen erakundeak ulertuko du langilea bere legediaren mende dagoela, baldin eta beste herrialdean aseguratuta badago edo herrialde horretatik prestazioa jasotzen badu bere aseguru-aldietan oinarrituta. Irizpide bera aplikatuko da biziraupen-pentsioen aitorpenerako.
- Prestazio bat aitortzeko aseguru-aldi batzuk prestazio hori eragin duen egitatea gertatu baino lehen bete behar badira, baldintza hori betetzat joko da, halaber, interesdunak beste herrialdeko prestazioa aitortu aurreko aldian egiaztatzen baditu.
- Herrialde sinatzaileetako baten legeriak pentsioa murrizteko, eteteko edo ezabatzeko klausulak baditu lan-jarduera bat egiten duten pentsiodunen kasuan, klausula horiek aplikatuko zaizkie, lan-jarduera hori beste herrialdean egin arren.
- Espainiako pentsioa aitortzeko Andorrako aseguru-aldiak batu behar izan badira, pentsio hori kalkulatzeko, Espainiako Gizarte Segurantzako azken kotizazioa ordaindu aurreko urteetan Espainian aseguratuak egiaztatutako benetako kotizazio-oinarriak hartuko dira kontuan. Horrela lortutako zenbatekoa handitu egingo da gertaera eragilearen egunera arte urtero izaera bereko prestazioetarako ezarritako errebalorizazioen arabera.
- Araubide berezi jakin batzuen onurak eskuratzeko (adibidez, itsasoko langileak, ikatz-meatzaritza), lanbide edo enplegu berean bete diren beste herrialdeko aldiak baino ez dira kontuan hartuko.
- Espainiako Gizarte Segurantzaren erretirorako andorrako aseguru aldien guztizkoa zenbatu bada, guztizko zenbaketa hori erabiliko da pentsioa zein adinetan jaso ahal izango den kalkulatzeko.
Lan-istripua eta lanbide-gaixotasuna
Laneko istripuaren edo lanbide gaixotasunaren ondoriozko prestazioetarako eskubidea istripua gertatu edo gaixotasuna hartu den egunean langileari aplikatu beharreko legeria duen herrialdeak zehaztuko du.