Incompatibilidades / Extinción

Incompatibilidades:

A percepción de a pensión de xubilación é incompatible con:

• O traballo do pensionista coas excepcións e nos termos que legal ou regulamentariamente se determinen.
• O desempeño dun posto de traballo no sector público delimitado no parágrafo segundo da alínea 1 do art. 1 da Lei 53/1984, do 26 de decembro, de incompatibilidades do persoal ao servizo das administracións públicas (excepcións: profesores universitarios eméritos e persoal licenciado sanitario).
• O desempeño dos altos cargos da Administración Xeral do Estado e das entidades do sector público estatal. 

A realización de traballos incompatibles coa percepción da pensión, produce os seguintes efectos:

• A pensión de xubilación suspéndese, así como a asistencia sanitaria inherente á condición de pensionista.
• O empresario está obrigado a solicitar a alta e ingresar as cotizacións que, no seu caso, correspondan.
• As novas cotizacións serven para:
  • Incrementar, se é o caso, a porcentaxe ordinaria da pensión.
  • Devindicar o complemento que corresponda por prolongación da vida activa laboral máis alá da idade ordinaria de xubilación, establecida no art. 210 da LGSS.
  • Diminuír o coeficiente redutor aplicado, no caso de anticipar a idade de xubilación.
  • En ningún caso, as novas cotizacións poden modificar a base reguladora.

Compatibilidades:

Non obstante o indicado no apartado anterior, poderá compatibilizarse a percepción da pensión de xubilación co traballo nos seguintes supostos:

• As persoas que "accedan" á xubilación poderán compatibilizar o percibo da pensión cun traballo a tempo parcial nos termos establecidos. Durante a devandita situación, denominada xubilación parcial, minorarase a percepción da pensión en proporción inversa á redución aplicable á xornada de traballo do pensionista en relación coa dun traballador a tempo completo comparable.
• Os pensionistas de xubilación poderán compatibilizar o percibo da pensión "causada" cun traballo a tempo parcial nos termos establecidos. Durante a devandita situación, denominada xubilación flexible, minorarase a pensión en proporción inversa á redución aplicable á xornada de traballo do pensionista, en relación á dun traballador a tempo completo comparable.
• O percibo da pensión de xubilación é compatible coa realización de traballos por conta propia, cuxos ingresos anuais totais non superen o SMI, en cómputo anual. Os que realicen estas actividades económicas non están obrigados a cotizar polas prestacións da Seguridade Social e non xerarán dereitos sobre as prestacións da Seguridade Social.
• O exercicio da actividade desenvolvida por conta propia polos profesionais colexiados en alta nunha mutualidade alternativa ou exentos de causar alta no RETA.
• O mantemento da titularidade do negocio e o exercicio das funcións inherentes á devandita titularidade.
• Pensión de Xubilación Activa, artigo 214 da LXSS:
  O goce da pensión de xubilación, na súa modalidade contributiva, será compatible coa realización de calquera traballo por conta allea ou por conta propia do pensionista, nos seguintes termos:

Normativa vixente ata o 31/03/2025

• O acceso á pensión deberá ter lugar polo menos un ano despois de cumprir a idade de xubilación que en cada caso resulte de aplicación, sen que, para tales efectos, sexan admisibles xubilacións acollidas a bonificacións ou anticipacións da idade de xubilación que puidesen ser de aplicación ao interesado.
• A porcentaxe aplicable á respectiva base reguladora para os efectos de determinar a contía da pensión causada ha de alcanzar o 100 %.
• O traballo compatible poderá realizarse por conta allea a tempo completo ou a tempo parcial ou por conta propia.
• A contía da pensión de xubilación compatible co traballo será equivalente ao 50 % do importe resultante no recoñecemento inicial, unha vez aplicado, se procede, o límite máximo de pensión pública, ou do que se estea a percibir, no momento de inicio da compatibilidade co traballo, excluído, en todo caso, o complemento por mínimos, calquera que sexa a xornada laboral ou a actividade que realice o pensionista.
  Non obstante, se a actividade se realiza por conta propia e se acredita ter contratado, polo menos, a un traballador por conta allea, a contía da pensión compatible co traballo acadará o 100 %. A disposición final sexta bis da LGSS tamén prevé a posibilidade de que se amplíe a futuro esta compatibilidade do 100% aos traballadores por conta allea e ao resto de traballadores por conta propia.

• A pensión revalorizarase na súa integridade nos termos establecidos para as pensións do sistema da Seguridade Social. Non obstante, en tanto se manteña o traballo compatible, o importe da pensión máis as revalorizacións acumuladas reducirase nun 50%, agás no suposto de realización de traballos por conta propia nos termos sinalados no parágrafo anterior.

• O pensionista non terá dereito aos complementos para pensións inferiores á mínima durante o tempo no que compatibilice a pensión co traballo.

• O beneficiario terá a consideración de pensionista para todos os efectos.

• Finalizada a relación laboral por conta allea, restablecerase o percibo íntegro da pensión de xubilación. Igual restablecemento producirase no caso de cesamento na actividade por conta propia cando non se desen as circunstancias que permitan compatibilizar o 100% da pensión de xubilación co traballo.

• Este réxime de compatibilidade non resulta aplicable nos supostos de desempeño dun posto de traballo ou alto cargo no sector público, que será incompatible coa percepción da pensión de xubilación.

• Este réxime resulta incompatible coa percepción do complemento por prolongación da vida activa laboral máis alá da idade ordinaria de xubilación, establecido no art. 210 da LGSS.

Normativa vixente desde o 01/04/2025

• Na data de cumprimento da idade legal de xubilación que en cada caso corresponda débese reunir o período mínimo de cotización para acceder á pensión de xubilación.

• O acceso á pensión debe producirse polo menos un ano despois de cumprir a idade legal de xubilación que en cada caso resulte de aplicación (ou un ano despois da data en que se alcance o período mínimo de cotización esixible para acceder á pensión de xubilación, de ser esta posterior), sen que, a tales efectos, sexan admisibles xubilacións acollidas a bonificacións ou anticipacións da idade de xubilación que puideran ser de aplicación ao interesado.
• O traballo compatible poderá realizarse por conta allea a tempo completo ou a tempo parcial ou por conta propia.
• A contía da pensión de xubilación que resulta compatible co traballo será o resultado de aplicar unha porcentaxe ao importe resultante no recoñecemento inicial da pensión, ou ao que se estea percibindo, incluído o complemento de maternidade ou de fenda de xénero e excluído o complemento por mínimos, calquera que sexa a xornada laboral ou a actividade que realice o pensionista.

A devandita porcentaxe varía en función do número de anos en que se demorase o acceso á xubilación, de acordo coa seguinte escala:

• 1 ano de atraso: 45 %
• 2 anos de atraso: 55 %
• 3 anos de atraso: 65 %
• 4 anos de atraso: 80 %
• 5 anos de atraso: 100 %

A tales efectos tomaranse anos completos, sen que se equipare a eles a súa fracción.

A porcentaxe que resulte da escala anterior incrementarase nun 5 % por cada 12 meses ininterrompidos que se permaneza na situación de xubilación activa, co máximo do 100 % da pensión. Ese incremento terá efectos desde o día primeiro do mes seguinte a aquel en que se cumpra o citado período de 12 meses.

• Se a actividade se realiza por conta propia e se ten contratado polo menos a un traballador por conta allea para efectuala, cunha antigüidade mínima de 18 meses, ou se se contrata con carácter indefinido a un novo traballador por conta allea que non tivese vínculo laboral co traballador autónomo nos 2 anos anteriores ao inicio da xubilación activa, a porcentaxe da pensión compatible co traballo será, segundo o número de anos en que se demorase o acceso á xubilación:

• Entre 1 e 3 anos de atraso: 75 %
• 4 anos de atraso: 80 %
• 5 anos de atraso: 100 %

Tamén se aplicará nestes casos o incremento do 5 % por cada 12 meses de permanencia na situación de xubilación activa nos termos indicados no punto anterior.

Se non se dan as circunstancias sinaladas no primeiro parágrafo deste punto, aplicarase a escala prevista no punto anterior.

• A pensión revalorizarase na súa integridade nos termos establecidos para as pensións do sistema da Seguridade Social, aínda que, en tanto se manteña o traballo compatible, ao importe da pensión máis as revalorizacións acumuladas aplicaráselle a porcentaxe que corresponda conforme ao indicado anteriormente.
• O pensionista non terá dereito ao complemento por mínimos durante o período de xubilación activa.
• O beneficiario terá a consideración de pensionista para todos os efectos.
• Finalizado o traballo por conta propia ou allea restablecerase o percibo íntegro da pensión.
• Este réxime de compatibilidade non será aplicable en caso de desempeño dun posto de traballo ou alto cargo no sector público.
• A cotización efectuada durante a situación de xubilación activa non dará lugar a ningún incremento da porcentaxe aplicable á base reguladora da pensión que se teña recoñecida, nin tampouco incrementará o complemento económico de demora que correspondese.
• É compatible a xubilación activa coa percepción do complemento por demora do artigo 210 da LXS, en todas as súas modalidades.

Cotización:

Durante a realización do traballo por conta allea ou por conta propia, compatible coa pensión de xubilación, os empresarios e os traballadores cotizarán á Seguridade Social unicamente por incapacidade temporal e por continxencias profesionais, segundo a normativa reguladora do réxime do sistema da Seguridade Social correspondente, aínda que quedarán suxeitos a unha cotización especial de solidariedade do 9 % sobre a base de cotización por continxencias comúns, non computable para as prestacións, que nos réximes de traballadores por conta allea distribuirase entre empresario e traballador, correndo a cargo do empresario o 7 % e do traballador o 2 %.

•  Compatibilidade da pensión de xubilación coa actividade artística. (entrada en vigor o 1 de abril de 2023).

O Real decreto-lei 1/2023, do 10 de xaneiro, introduce no texto refundido da Lei Xeral da Seguridade Social o novo artigo 249 quater que amplía o réxime de compatibilidade da pensión de xubilación coa actividade artística que prevía ata o momento o RD 302/2019, do 28 de abril.

Así, determínase que o percibo do 100% do importe da pensión de xubilación contributiva será compatible con:

1. 1. Co traballo por conta allea e por conta propia das persoas que desenvolvan unha actividade artística.

      Para estes efectos, enténdese por actividade artística, a realizada polas persoas que desenvolven actividades artísticas, sexan dramáticas, de dobraxe, coreográfica, de variedades, musicais, canto, baile, de figuración, de especialistas, de dirección artística, de cine, de orquestra, de adaptación musical, de escena, de realización, de coreografía, de obra audiovisual, artista de circo, artista de marionetas, maxia, guionistas, e, en todo caso, a desenvolvida por calquera persoa cuxa actividade sexa recoñecida como artista intérprete ou executante do título I do libro segundo do texto refundido da Lei de Propiedade Intelectual, aprobado polo Real Decreto Lexislativo 1/1996, de 12 de abril, ou como artista, artista intérprete ou executante polos convenios colectivos que sexan de aplicación nas artes escénicas, a actividade audiovisual e a musical, conforme ao artigo 1. 2, parágrafo 2.º do RD 1435/1985, de 1 de agosto.

   2. Co traballo por conta allea e a actividade por conta propia desempeñada por autores de obras literarias, artísticas ou científicas, tal como se definen no capítulo I do título II do libro primeiro da Lei de Propiedade Intelectual, percíbanse ou non dereitos de propiedade intelectual pola devandita actividade, incluídos os xerados pola súa transmisión a terceiros e con independencia de que pola mesma actividade perciban outras remuneracións conexas.
      

• O importe da pensión de xubilación contributiva compatible coa actividade artística inclúe o complemento para pensións inferiores á mínima e o complemento por maternidade ou redución da fenda de xénero, segundo proceda.

• O beneficiario da situación de compatibilidade terá a consideración de pensionista para todos os efectos.

• Non poderá acollerse a esta modalidade de compatibilidade o beneficiario dunha pensión contributiva de xubilación da Seguridade Social que, ademais de desenvolver a actividade artística, realice calquera outro traballo por conta allea ou por conta propia diferente á indicada actividade que dea lugar á súa inclusión no campo de aplicación do Réxime Xeral ou dalgún dos réximes especiais da Seguridade Social.

• De igual forma, exclúese do ámbito deste artigo calquera modalidade de xubilación anticipada ou xubilación parcial.

• Durante a realización dun traballo por conta allea os empresarios estarán obrigados a solicitar a alta e cotizar no Réxime Xeral da Seguridade Social unicamente por continxencias profesionais, se ben quedarán suxeitos a unha cotización especial de solidariedade do 9% sobre a base de cotización por continxencias comúns, non computable para os efectos de prestacións, que se distribuirá entre empresario e traballador, quedando a cargo do empresario o 7% e do traballador o 2%.

• Durante a realización dun traballo por conta propia compatible coa pensión de xubilación, as persoas estarán obrigadas a solicitar a alta e cotizar neste réxime especial unicamente por continxencias profesionais e quedarán suxeitas a unha cotización especial de solidariedade do 9% sobre a súa base de cotización por continxencias comúns, non computable para os efectos de prestacións.

Non obstante, como alternativa a este réxime de compatibilidade, o beneficiario dunha pensión contributiva de xubilación da Seguridade Social en que concorran as circunstancias anteriores poderá optar pola aplicación do réxime xurídico previsto para calquera outras modalidades de compatibilidade entre pensión e traballo, establecidas legal ou regulamentariamente, cando reúna os requisitos para iso.

De igual forma, tamén poderá optar o pensionista pola suspensión do percibo da súa pensión, neste caso, a alta e a cotización á Seguridade Social realizarase conforme ás normas que rexan no réxime de Seguridade Social que corresponda en función da súa actividade.

• Compatibilidade da pensión de xubilación co traballo dos facultativos de atención primaria, médicos de familia e pediatras, adscritos ao Sistema Nacional de Saúde con nomeamento estatutario ou funcionario.
  • Ata o 28 de decembro de 2025 os facultativos de atención primaria, médicos de familia e pediatras, adscritos ao Sistema Nacional de Saúde con nomeamento estatutario ou funcionario poderán continuar a desempeñar as súas funcións durante a prórroga no servizo activo e, simultaneamente acceder á xubilación percibindo o 75 % do importe resultante no recoñecemento inicial da pensión, unha vez aplicado, se procede, o límite máximo de pensión pública.

Así mesmo, poderán acceder a esta compatibilidade os facultativos de atención primaria adscritos ao sistema nacional de saúde con nomeamento estatutario ou funcionario que accedesen á pensión contributiva de xubilación e se reincorporen ao servizo activo, sempre que o feito causante da devandita pensión tivese lugar a partir do 1 de xaneiro de 2022 ou se acollesen no seu día á compatibilidade da pensión de xubilación co nomeamento como persoal estatutario ou funcionario das e dos profesionais sanitarios, realizado ao abeiro do Real decreto-Lei 8/2021.

• Esta compatibilidade esixirá o cumprimento dos seguintes requisitos:
  • a) O acceso á pensión deberá ter lugar unha vez cumprida a idade que en cada caso resulte de aplicación, sen que, para tales efectos, sexan admisibles xubilacións acollidas a bonificacións ou anticipacións da idade de xubilación que puidesen ser de aplicación ao interesado.
    

O previsto no parágrafo anterior non será de aplicación aos facultativos médicos que se acollesen no seu día á compatibilidade da pensión de xubilación co nomeamento como persoal estatutario ou funcionario das e dos profesionais sanitarios, realizado ao abeiro do Real Decreto-Lei 8/2021, do 4 de maio.

• b) A compatibilidade aplicarase en caso de xornada a tempo completo, así como en caso de xornada parcial sempre que a redución de xornada sexa, en todo caso, do 50 % respecto da xornada dun traballador a tempo completo comparable.
• c) O beneficiario terá dereito aos complementos para pensións inferiores á mínima durante o tempo no que compatibilice a pensión coas súas funcións, sempre que reúna os requisitos establecidos para iso.
• d) A percepción do complemento por demora da pensión de xubilación é compatible co acceso a esta modalidade de compatibilidade entre traballo e pensión, sen que o seu importe sexa minorado.
• e) Non poderá acollerse a esta modalidade de compatibilidade o beneficiario dunha pensión contributiva de xubilación da Seguridade Social que, ademais de desenvolver as funcións como facultativos médicos de atención primaria, realice calquera outro traballo por conta allea ou por conta propia que dea lugar á súa inclusión no campo de aplicación do Réxime Xeral ou dalgún dos réximes especiais da Seguridade Social.

• O beneficiario terá a consideración de pensionista para todos os efectos.

• Durante a realización do traballo compatible coa pensión de xubilación, aplicaranse as obrigas de afiliación, alta, baixa e variación de datos prevista no artigo 16 do TRLXSS e a obriga de cotizar nos termos dos artigos 18 e 19 do mesmo texto legal, non sendo de aplicación o disposto no artigo 153 do TRLXSS.
• Sen prexuízo do previsto no punto seguinte, durante a realización do traballo compatible estarán protexidos fronte a todas as continxencias comúns e profesionais, sempre que reúnan os requisitos necesarios para causalas, sendo de aplicación o réxime de limitación das pensións, incompatibilidades e o exercicio do dereito de opción, previstos no texto refundido da Lei Xeral da Seguridade Social.

Non se requirirá período mínimo de cotización para acceder ao subsidio por incapacidade temporal derivada de enfermidade común.

• Se durante o período de compatibilización se iniciase un proceso de incapacidade temporal, en todo caso o aboamento da pensión de xubilación suspenderase o día primeiro do mes seguinte ao da baixa médica e continuarase o día primeiro do mes seguinte ao da alta médica. Iso tamén se aplicará nos supostos de recaída.

En todo caso, o dereito ao subsidio por incapacidade temporal extinguirase pola finalización do traballo compatible, ademais de polas causas xerais previstas na normativa vixente.

• Unha vez finalizado o traballo compatible, as cotizacións realizadas durante esta situación poderán dar lugar á modificación da porcentaxe aplicable á base reguladora da pensión de xubilación, a cal permanecerá inalterable.

Así mesmo, as cotizacións indicadas producirán efectos para diminuír ou, no seu defecto, suprimir, o coeficiente redutor que se aplicase, no momento de causar dereito á pensión, a aqueles facultativos médicos que se acollesen no seu día á compatibilidade da pensión de xubilación co nomeamento como persoal estatutario ou funcionario das e dos profesionais sanitarios, realizado ao abeiro do Real decreto-Lei 8/2021, do 4 de maio, e que accedesen á xubilación anticipada.

Estas cotizacións non producirán efecto en relación co complemento por demora previsto no artigo 210.2 da LXSS e na disposición adicional décimo sétima do texto refundido de Lei de Clases Pasivas do Estado.

Por falecemento do pensionista.