Bateraezintasunak:

Erretiroagatiko pentsioa jasotzea ez da honako hauekin bateragarria:

• Pentsiodunak edozein lan egitea, besteren kontura edo bere kontura, Erregimen Orokorrean edo Erregimen Bereziren batean sartzea baldin badakar, legez edo arauz ezarritako salbuespen eta baldintzekin.
• Herri administrazioen zerbitzura diharduten langileei buruzko abenduaren 26ko 53/1984 Legearen 1. artikuluko 1. ataleko bigarren paragrafoan zehaztutako sektore publikoko lanpostu bat betetzea (salbuespenak: unibertsitateko irakasle emerituak eta osasun lizentziadunak).
• Goi karguak betetzea.

Pentsioa jasotzearekin bateragarri ez diren lanak egiteak honako ondorio hauek ditu:

• Erretiroagatiko pentsioa etetea, baita pentsiodunari dagokion osasun laguntza ere.
• Enpresaria alta eskatzera behartuta dago, baita dagozkion kotizazioak ordaintzera ere.
• Kotizazio berriek honetarako balioko dute:
  • Hala badagokio, pentsioaren ohiko portzentajea handitzea.
  • Lan-bizitza aktiboa erretiroa hartzeko adinetik aurrera luzatzeari dagokion osagarria sortzea (LGSSren 210. artikuluan zehaztuta dago).
  • Aplikatutako koefiziente murriztailea txikitzea, erretiro adina aurreratuz gero.
  • Kotizazio berriek ezingo dute, inondik inora, oinarri arautzailea aldatu.

Bateragarritasunak:

Aurreko atalean adierazitakoa gorabehera, erretiroagatiko pentsioa bateragarri izan daiteke honako lan hauek egitearekin:

• Erretiroa "hartzen" duten pertsonek pentsioa jasotzea lanaldi partzialeko lan bat egitearekin bateragarri egin ahal izango dute, lanaldi partzialeko lana burutzen duten bitartean. Erretiro partziala deituriko egoera horretan, parekatzeko moduko lanaldi osoko langile bati dagokionez pentsiodunaren lanaldiari aplikagarri zaion murrizketaren alderantzizko proportzioan murriztuko da jasoko den pentsioa.
• Erretiroaren pentsiodunek, "sortutako" pentsioa jasotzea lanaldi osoko lan batekin bateratu ahalko dute ezarritako baldintzetan. Erretiro malgua deituriko egoera horretan, parekatzeko moduko lanaldi osoko langile bati dagokionez pentsiodunaren lanaldiari aplikagarri zaion murrizketaren alderantzizko proportzioan murriztuko da jasoko den pentsioa.
• Erretiroagatik pentsioa jasotzea bateragarria da norberaren konturako lanak egitearekin, haien bitartez urtean LGS gainditzen ez duten diru-sarrerak lortzen ez badira, urteko zenbatekoan. Jarduera ekonomiko hauek egiten dituztenek ez dute Gizarte Segurantzaren prestazioengatik kotizatzeko betebeharrik, eta ez dute Gizarte Segurantzaren prestazioen gaineko eskubiderik sortuko.
• Aukerako mutualitate batean alta emanda dauden profesional elkargokideek edo RETAn alta egitetik salbuetsitakoek beren kontura garatutako jarduera egitea.
• Negozioaren titulartasunari eustea eta titulartasun horri loturiko funtzioak gauzatzea.
• Erretiro aktiboa. Erretiroagatiko pentsioa eta zahartze aktiboa, LGSSren  214. Artikulua:
  Erretiroagatik pentsioa jasotzea, ordaindutakoaren araberako modalitatean, bateragarria izango da pentsiodunak besteren kontura edo bere kontura edozein lan egitearekin, honako baldintza hauetan:
  
  • Kasu bakoitzean aplikatzekoa den erretiro-adina bete eta urtebetera lortutakoa izan behar du pentsioak, horretarako interesdunari aplikagarri zaizkion erretiro -adinaren aurrerapen edo hobariei loturiko erretiroak onargarri izan gabe.
  • Eragindako pentsioaren zenbatekoa zehazteko dagokion oinarri arautzaileari aplika dakiokeen portzentajeak % 100era iritsi behar du.
  • Lan bateragarria besteren kontura edo norberaren kontura egin ahalko da lanaldi osoan edo lanaldi partzialean.
  • Lanarekin bateragarri den erretiroagatik pentsioaren zenbatekoa hasierako aintzatespenaren ondoriozko zenbatekoaren % 50en baliokidea izango da, hala badagokio, lanarekiko bateragarritasuna hasteko unean pentsio publikoaren edo jasotzen ari denaren gehienezko muga aplikatu ondoren, betiere, gutxienekoengatik osagarria kanpo utzita, pentsiodunak edozein lanaldi edo jarduera egiten duela ere.
    Halere, jarduera norbere kontura egiten bada eta besteren konturako langile bat gutxienez kontratatua duela egiaztatzen bada, lanarekin bateragarria den pentsioaren zenbatekoa % 100era iritsiko da. Era berean, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren azken xedapenetako seigarrenak aurreikusten du etorkizunean % 100eko bateragarritasun hori beste inoren konturako langileei eta norberaren konturako gainerako langileei ere zabaltzeko aukera.
  • Pentsioak bere osotasuneko balioa hartuko du berriro, Gizarte Segurantzaren sistemako pentsioetarako ezarritako baldintzetan. Hala ere, lan bateragarriarekin jarraitzen den bitartean, pentsioaren zenbatekoa gehi metatutako birbalorizazioena % 50 murriztuko da, aurreko paragrafoan adierazitako moduan norberaren konturako lanak egiten direnean izan ezik.
  • Pentsiodunak ez du gutxienekotik beherako pentsioetarako osagarriak jasotzeko eskubiderik izango pentsioa lanarekin bateragarri egiten duen bitartean.
  • Onuraduna pentsioduntzat hartuko da ondorio guztietarako.
  • Besteren konturako lan harremana bukaturik, erretiroagatiko pentsioaren zenbateko osoa berrezarriko da. Berdin berrezarriko da norberaren konturako jarduera uzten denean, erretiroagatiko pentsioaren % 100 lanarekin bateratzeko aukera ematen duten inguruabarrak ematen ez direnean.
  • Bateragarritasunaren erregimen hori ez da aplikatuko sektore publikoan lanpostu bat edo goi kargu bat betetzen denean, eta hori bateraezina izanen da erretiroagatiko pentsioarekin.
  • Erregimen hori ez da bateragarria lan-bizitza aktiboa erretiroa hartzeko adinetik aurrera luzatzeari dagokion ehuneko gehigarria jasotzearekin (LGSSren 210. artikuluan zehaztuta dago).
  Kotizazioa:
  

  Erretiroagatiko pentsioarekin bateragarri den besteren konturako edo norberaren konturako lana egin bitartean, enpresariek eta langileek aldi baterako ezintasunagatik eta kontingentzia profesionalengatik bakarrik kotizatuko diote Gizarte Segurantzari, Gizarte Segurantzaren sistemako dagokion erregimena arautzen duen araudiaren arabera. Nolanahi ere, besteren konturako langileen erregimenetan enpresariaren eta langilearen artean banatuko den kontingentzia arruntengatiko kotizazio-oinarriaren % 9ko elkartasun kotizazio bereziari lotuta geratuko dira, % 7 enpresariaren kontura izango da eta % 2 langilearen kontura.

•  Erretiroagatiko pentsioaren eta jarduera artistikoaren arteko bateragarritasuna. (2023ko apirilaren 1ean sartuko da indarrean)  

Urtarrilaren 10eko 1/2023 Errege Lege Dekretuak 249 quarter artikulu berria sartu zuen Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren testu bateginean. Artikulu horrek erretiroagatiko pentsioaren eta apirilaren 28ko 302/2019 Errege Dekretuak ordura arte aurreikusten zuen jarduera artistikoaren arteko bateragarritasun-araubidea zabaldu zuen, eta handitu egin zituen erretiroagatiko pentsioaren zenbateko osoa jasotzeko bateragarritasun-kasuak, bai besteren kontura egindako jardueragatik, bai norberaren kontura egindakoagatik.

Horrela, bada, kotizaziopeko erretiroagatiko pentsioaren %100 jasotzea bateragarria izango da hauekin:

1. 1. Jarduera artistikoren bat egiten duten pertsonen lana, besteren kontura eta norberaren kontura izan.

      Ondorio horietarako, arte-jardueratzat hartzen da arte-jarduerak egiten dituzten pertsonek egiten dutena, dela dramatikoak, bikoizketakoak, koreografikoak, barietateak, musikala, kantua, dantza, figurazioa, espezialistak, arte-zuzendaritza, zinea, orkestra, musika-egokitzapena, eszenatokia, koreografia, ikus-entzunezko lana, zirkuko artista, txotxongilo-artista, magia, gidoilariak eta, Jabetza Intelektualaren Legearen testu bategineko bigarren liburuko I titulua erabiltzen duen edo artista interprete gisa onartzen den edozein pertsonaren jarduerak (apirilaren 12ko 1/1196 Legegintzako Errege Dekretuan onartuta) edo artista, artista interprete edo betetzaile gisa izendatutakoak arte eszenikoetan, ikus-entzunezkoen jardueran eta musikan aplikatzekoak diren lan-hitzarmenetan, abuztuaren 1eko 1435/1985 EDren 1.2 artikuluko 2. paragrafoan adierazitakoarekin bat eginez.

   2. Besteren kontura egindako lanarekin eta literatura, arte edo zientzia-lanen egileek beren kontura egindako jarduerarekin, Jabetza Intelektualari buruzko Legearen lehen liburuko II. tituluko I. kapituluan definitzen diren bezala, jarduera horrengatik jabetza intelektualeko eskubideak jasotzen dira edo ez, hirugarrenei eskualdatzeagatik sortutakoak barne, eta jarduera beragatik beste ordainsari batzuk jasotzearekin loturarik izan gabe.
      

• Jarduera artistikoarekin bateragarria den kotizaziopeko erretiroagatiko pentsioaren zenbatekoan sartzen dira gutxienekotik beherako pentsioetarako osagarria eta amatasunagatiko edo genero-aldea murrizteagatiko osagarria, dagokionaren arabera.

• Bateragarritasun-egoeraren onuraduna pentsioduntzat hartuko da ondorio guztietarako.

• Gizarte Segurantzako kotizaziopeko erretiroagatiko pentsioaren onuradunak ezin izango du bateragarritasun-modalitate hau erabili, baldin eta, jarduera artistikoa egiteaz gain, beste edozein lan egiten badu, besteren kontura edo bere kontura, jarduera hori Erregimen Orokorraren edo Gizarte Segurantzako erregimen bereziren baten aplikazio-eremuan sartzea eragiten badu.

• Era berean, artikulu honen esparrutik kanpo uzten dira aurretiazko erretiroaren edo erretiro partzialaren edozein modalitate.

• Besteren kontura lan bat egiten den bitartean, enpresaburuak behartuta daude kontingentzia profesionalengatik bakarrik Gizarte Segurantzako Erregimen Orokorrean alta eskatu eta kotizatzera. Hala ere, elkartasuneko kotizazio berezia izango dute, kontingentzia arruntengatiko kotizazio-oinarriaren gaineko % 9koa. Kotizazio hori ez da kontuan hartuko prestazioen ondorioetarako, eta enpresaburuaren eta langilearen artean banatuko da. Enpresaburuaren ardurapekoa % 7 izango da eta langilearena % 2.

• Erretiroagatiko pentsioarekin bateragarria den norberaren konturako lan bat egiten den bitartean, langileek alta eskatu eta erregimen berezi horretan kotizatu beharko dute kontingentzia profesionalengatik bakarrik, eta elkartasuneko %9ko kotizazio berezia izango dute kontingentzia arruntengatiko kotizazio-oinarriaren gainean. Kotizazio hori ez da kontuan hartuko prestazioen ondorioetarako.

Hala ere, bateragarritasun-araubide horren alternatiba gisa, Gizarte Segurantzan erretiroa hartzeko kotizaziopeko pentsioaren onuradunak, aurreko inguruabarrak gertatzen direnean, pentsioaren eta lanaren arteko bateragarritasunerako beste edozein modalitatetarako aurreikusitako araubide juridikoa aplikatzea aukeratu ahal izango du, legezko edo erregelamenduzko baldintzak betetzen dituenean.

Era berean, pentsiodunak pentsioa jasotzeari uztea ere erabaki ahal izango du. Kasu horretan, Gizarte Segurantzako alta eta kotizazioa bere jardueraren arabera dagokion Gizarte Segurantzaren erregimenaren arauen arabera egingo dira.

Pentsioduna hiltzeagatik.