Mendekotasun egoeran direnen zaintzaile ez profesionalen hitzarmen berezia, 615/2007 ED

Familia-inguruneko zaintzetarako eta zaintzaile ez-profesionalei laguntzeko prestazio ekonomikoa aitortzen duen ebazpenean zaintzaile izendatzen den pertsonak sina dezake hitzarmen hau, eta, hala, zaintzaile ez-profesionaltzat hartzen da eskatzailearen udalerriko gizarte-zerbitzuek halakotzat izendatutako Banakako arreta Programan (IBP), baldin eta mendekotasuna duen pertsonak abenduaren 14ko 39/2003 Legean araututako familia-zaintzarako prestazio ekonomikoa jasotzen badu.

Autonomiaren Aldeko eta Mendekotasunaren Arretarako Sistemaren prestazioak arautzen dituen araudian ezarritako baldintzak betetzen dituzten pertsonek har dezakete zaintzaile ez-profesional izaera. Oro har:

• Ezkontidea
• 3. gradurainoko ahaidea
• Mendekotasuna duen pertsonaren hurbileko pertsona
  

Inskripzioa ez da bidezkoa izango interesduna egoera hauetako batean dagoenean:

• Gizarte Segurantzaren Sisteman sartu beharreko lanbide jarduera bat egiten badu. Hala ere, kasu hauek salbuesten dira:

  • Hitzarmena sinatu ahal izango da zaintzailea jada lan-jarduera bat egiten ari bada eta bere lanaldia murrizten badu mendekotasuna duen pertsona zaintzeko, betiere jarduera horiengatiko kotizazio-oinarria artatutako pertsonaren mendekotasun-mailaren arabera hitzarmenari dagokion oinarria baino txikiagoa bada.
  • Zaintzaile ez-profesionalek ere sinatu dezakete, jarduera profesional bat egiten edo hasten jarraitzen duten kontuan hartu gabe, baldin eta jarduera horiengatiko kotizazio-oinarria artatutako pertsonaren mendekotasun-mailaren arabera hitzarmenari dagokion oinarria baino txikiagoa bada.

Kasu horietan, hitzarmenaren kotizazio-oinarria murriztu egiten da, eta horixe izango da mendekotasun-mailaren arabera hitzarmenari dagokion oinarriaren eta egiten den jardueraren oinarriaren arteko aldea.

• RETAko alta badu, nahiz eta kotizazio-oinarria hitzarmenekoa baino txikiagoa izan.
• Langabezia-prestazioa jasotzen badu. Hala ere, bateragarria da kotizaziopeko lanaldi partzialeko langabezia-prestazioarekin, baldin eta langabezia-prestazioaren kotizazio-oinarria hitzarmenari dagokion oinarria baino txikiagoa bada.
• Erretiroagatiko pentsiodunen edo ezgaitasun iraunkorreko pentsioduna izatea
• Alarguntzako edo senideen aldeko pentsioduna bada eta 65 urte edo gehiago baditu
• Familia zaintzagatiko lan eszedentzian, benetako kotizazio-alditzat hartzen badira.
• Lanaldiaren murrizketa-aldietan, benetako kotizazio-alditzat hartzen badira.
• Kotizazio gabeko pentsio baten hartzailea
• Atzerriko pentsio baten hartzailea
• Kanpoko erregimenetako laguntzen hartzailea (MUFACE, ISFAS…)
• Profesional kolegiatua, RETAren ordezko mutualitatea aukeratu duena

Hitzarmen berezi honek ez du eskatzen eskaera egin aurreko kotizazio-aldirik.

Hitzarmen berezi honetako kotizazioaren xedea da Hitzarmen berezi arrunta, eta horiez gain:

• Istripu edo gaixotasun profesionalaren ondoriozko ezintasun iraunkorra.
• Alarguntasuna, zurztasuna eta senideen aldeko beste prestazio batzuk, istripuak edo lanbide-gaixotasunak eragindakoak.
• Lanbide Heziketa.
  

Hitzarmen bereziaren eskaera edozein unetan egingo da, dagokion autonomia-erkidegoak mendeko pertsonaren familia-zaintzarako prestazio ekonomikoa aitortu ondoren, «Hitzarmen berezien izapideak eta kudeaketak» ataleko «Hitzarmen bereziaren alta, baja edo datu-aldaketa» atalean gaitutako bitartekoen bidez.

Alta-eskaera noiz aurkezten den, data horren araberakoa izango da hitzarmen berezi honen hasiera-data:

• Mendetasuna duen pertsonaren familia-zaintzarako prestazio ekonomikoa aitortzen hasi eta hurrengo 90 egun naturalen barruan aurkezten bada alta-eskaera, hitzarmen bereziaren ondorioak prestazio ekonomikoa aitortzen den egunetik aurrera izango dira.
• Alta-eskaera aurkezten bada egutegiko 90 eguneko epetik kanpo zerbitzuak ematen hasi eta hurrengo egunetik aurrera, hitzarmenaren hasiera-data izango da alta emateko eskaera aurkezten den egunetik aurrera.
  

Kuota ordaintzeko erantzukizuna duen subjektua:

Hitzarmen bereziaren kuota Estatuko Administrazioak (IMSERSO) ordainduko du bakarrik.

Hala ere, harpideduna egoera hauetakoren batean badago eta kotizatzen ari zen kotizazio-oinarriari eutsi nahi badio, IMSERSOk finantzatzen duenaren osagarri den hitzarmen berezi bat sinatu ahal izango du, eta bere kontura izango da hitzarmen osagarriari dagokion kuota:

• Inoren konturako edo norberaren konturako lan jarduera bat eten duenean mendekotasuna duen pertsonari laguntzeko. Salbuespen gisa, mendeko pertsonak III. gradua aitortuta badu, hitzarmen osagarriaren kuotaren % 50 harpidedunaren kontura izango da, eta gainerako % 50a IMSERSOk ordainduko du (urriaren 30eko 3/2024 Legearen 2. xedapen gehigarria indarrean sartzen denetik.).
• Hitzarmen mota hau sinatzeak aurreko hitzarmen bat iraungitzea ekarri duenean.
• Lanekoak ez diren zainketen ondorioz lanaldia eta dagokion ordainsaria murriztu dituenean.

Kotizazio-oinarria

IMSERSOk finantzatutako zaintzaile ez-profesionalen hitzarmen berezien kasuan, kotizazio-oinarria aldatu egiten da mendekotasun-mailaren eta dedikazio-orduen arabera:

• III. graduko mendekotasuna: hitzarmeneko kotizazio oinarria izanen da araubide orokorreko gutxieneko kotizazio-oinarria
• II. graduko mendekotasuna: hitzarmenaren kotizazio oinarria aintzatetsitako dedikazio orduen kopuruaren proportzionala izango da, eta ezingo da izan Araubide Orokorreko gutxieneko oinarriaren % 50 baino txikiagoa.
• I. graduko mendekotasuna: hitzarmenaren kotizazio oinarria araubide orokorreko gutxieneko oinarriaren % 50 izango da.

Hala ere, interesatuak kotizatzen zuen kotizazio-oinarriari eutsi nahi badio, IMSERSOk finantzatutakoaren osagarri den hitzarmen berezi bat sinatuz, haren kotizazio-oinarria IMSERSOk finantzatutako zaintzaileen hitzarmenaren oinarriaren eta hitzarmen berezia sinatu aurretik kotizatzen ari zen kotizazio-oinarriaren arteko diferentzia izango da.

Kuotaren zehaztapena:

Mendekotasun-mailaren eta dedikazio-orduen arabera dagokion kotizazio-oinarriari aplikatuko zaio Erregimen Orokorrean indarrean dagoen kotizazio-tasa bakarra ( % 28,30).

Lortutako emaitza kotizazio-aginduak urtero finkatzen duen koefiziente murriztailearekin biderkatuko da: 0,77

Zaintzaileentzako prestakuntza ekintzak finantzatzeko, kotizazio-oinarriaren %0,2 kotizatuko da lanbide-heziketagatik.

Halaber, 2023ko urtarrilaren 1etik aurrera, Belaunaldien arteko Ekitatearen Mekanismoari (MEI) dagokion kuota ere ordainduko da, Hitzarmen berezi arrunta.

Ordaintzeko epea

Kuota ordaintzeko epea hau da: hurrengo hilabete natural eta galdera horri buruzkoa da.

Ordaintzeko modua

Banku-helbideratzea da hitzarmen berezi hau ordaintzeko modua.

Kotizazio-oinarria handitzea Europako Batzordea harpidetu ondoren

Kotizazio-oinarria Gizarte Segurantzako Erregimen Orokorreko gutxieneko oinarria handitu den ehuneko berean handituko da.

Hitzarmen hau ondoko egoerekin bateratu daiteke:

• Lan-jarduerarekin, jardueraren kotizazio-oinarria hitzarmen bereziarena baino txikiagoa denean, artatutako pertsonaren mendekotasun-maila kontuan hartuta.
• Kotizaziopeko lanaldi partzialeko langabezia-prestazioarekin, prestazioaren oinarria hitzarmeneko oinarria baino txikiagoa bada.
• 52 urtetik gorakoentzako langabezia-subsidioarekin
• Gizarteratzeko errenta aktiboarekin
• Erregimen Orokorreko aldizkako langile hautetsien langabezia-subsidioarekin
• Zaintzaile ez-profesionalaren borondatezko hitzarmen bereziarekin
• Mendeko bi pertsona edo gehiago zaintzeko zaintzaileen beste hitzarmen batekin, baldin eta hitzarmenetako kotizazio oinarrien baturak ez badu Erregimen Orokorreko gutxieneko kotizazio-oinarria gainditzen.
  

Hitzarmen berezia azkenduko da ondorengo arrazoietako edozeinengatik, hitzarmen berezia sinatu duen pertsonari dagokionez:

• Hitzarmen bereziaren kotizazio-oinarriaren berdina edo handiagoa den kotizazio-oinarria duen jarduera bat egitea.
• Erretiro-pentsiodunaren edo ezintasun iraunkorreko pentsiodunaren izaera aitortzea.
• Alarguntasun-pentsioaren edo familiartekoaren aldeko pentsioaren titular izaera aitortzea, 65 urte edo gehiago dituenean, Gizarte Segurantzaren sistemako edozein araubidetan.
• Zaintzaile ez profesional gisa lan egiteari uztea edo zaintzaile ez profesional izateko baldintzak betetzeari uztea.
• Heriotzagatik.

Gainera, hitzarmen berezi hau honako arrazoi hauengatik iraungiko da:

• Familia-zaintzarako prestazio ekonomikoaren amaiera.
• Laguntza behar duen pertsonaren heriotzagatik.

Zaintzaile ez-profesionalak bere ardurapeko klausula gehigarria izenpetu badu, klausula hori, aurrekoez gain, honako arrazoi hauengatik iraungiko da:

• Ondoz ondoko 3 hilekori edo ordezko 5 hilekori dagozkien kuotak ez ordaintzeagatik, ezinbesteko kasuetan izan ezik.
• Zaintzaileak hala erabakita. Hitzarmen bereziari baja emateko eskaera "Hitzarmen berezietako izapideak eta kudeaketak" ataleko "Alta, baja edo hitzarmen bereziko datuen aldaketa" atalean adierazitako kanalen bidez egin daiteke.
  

• Zerbitzuaren bidez formulatzen direnean “Alta hitzarmen berezianGizarte Segurantzaren Egoitza Elektronikoan dago eskuragarri, eta eskaerekin batera, “ atalean deskribatzen den dokumentazioa aurkeztu behar da”.Erantsitako dokumentazioa”, zerbitzu horrena.
• ... ren bidez formulatzen direnean. TA.0040 eredua - Zaintzaile ez-profesionalen hitzarmen berezian alta emateko/datuak aldatzeko/baja emateko eskaera. Eskaerekin batera, formulario horretako jarraibideetan azaltzen den dokumentazioa aurkeztu behar da.
  

• Gizarte Segurantzaren Sistemako hitzarmen berezia arautzen duen urriaren 18ko TAS/2865/2003 Aginduaren 28. artikulua.
• Artikulu horretan ezarrita ez dagoen guztian, TAS/2865/2003 Aginduaren I. kapituluan ezarritakoa aplikatuko da, agindu hori urriaren 13koa baita, eta Hitzarmen berezi arrunta.
• Mendekotasun egoeran dauden pertsonen zaintzaileen Gizarte Segurantza arautzeko maiatzaren 11ko 615/2007 Errege Dekretua.
• Martxoaren 1eko 6/2019 Errege Lege Dekretua, enpleguan eta lanean emakumeen eta gizonen arteko tratu- eta aukera-berdintasuna bermatzeko premiazko neurriei buruzkoa.
• Urriaren 30eko 3/2024 Legearen bigarren xedapen gehigarria eta xedapen iragankor bakarra, Alboko Esklerosi Amiotrofikoa eta beste gaixotasun batzuk edo konplexutasun handiko eta bilakaera itzulezineko beste prozesu batzuk dituzten pertsonen bizi-kalitatea hobetzekoa.
  

Hitzarmen berezi hau izenpetzeko eskaerari buruzko ebazpena emateko epea, oro har, hitzarmen honetan alta emateko eskaeretarako ezarritakoa izango da. Hitzarmen berezi arrunta.