Contenido principal
Introdución
A Constitución Española establece no seu artigo 41 que, "Os poderes públicos manterán un réxime público de Seguridade Social para todos os cidadáns, que garante a asistencia e prestacións sociais suficientes ante situacións de necesidade.”. A Seguridade Social, a través das súas Entidades Xestoras (Instituto Nacional da Seguridade Social, Instituto Social da Mariña, Instituto de migración e servizos sociais, Instituto Nacional de xestión sanitaria), Entidades Colaboradoras (Mutuas de Accidentes de Traballo e Enfermidades Profesionais), Servizos Comúns (Tesourería Xeral da Seguridade Social e a Xerencia de Informática) e Organismos Autónomos como o Servizo Público de Emprego Estatal e o Fondo de Garantía Salarial, entre outros, é a encargada de xestionar o sistema público de protección que garante aos cidadáns a subsistencia ante situacións de necesidade. Esta garantía susténtase principalmente a través dos ingresos que polas cotizacións sociais aboan os empresarios e traballadores. Por iso un dos retos máis importantes do Sistema público de pensións é compaxinar que sexan suficientes para a subsistencia dos seus titulares e sustentable, é dicir, con garantía de futuro.
A Tesourería Xeral da Seguridade Social (como caixa única do Sistema) é a encargada de recadar previamente e mes a mes as cotizacións sociais dos suxeitos obrigados a cotizar, co único fin de atender os riscos ou situacións de necesidade, garantindo a quen cotiza que nun futuro obterá as mesmas prestacións que está pagando aos que lle antecederon (Sistema denominado de Reparto, en que cada xeración soporta os seus riscos actuais e os actuais de xeracións pasadas, a cambio de que os seus futuros sexan soportados por xeracións futuras).
A fonte básica e principal de financiamento do Sistema público de pensións é a cotización en forma de cota a pagar polos empresarios e traballadores dos distintos Réximes que compoñen o Sistema. Segundo o Réxime no que estean incluídos pola actividade que desenvolven, así variará a forma, o modo e a contía a pagar das súas cotas obrigatorias. Unha constante e consecuencia diso é que a maior salario, maior cota e mellor pensión, en definitiva a maior esforzo, máis retribución no futuro.
A obriga de cotizar implica a realización das actividades necesarias mediante as que os suxeitos obrigados achegan recursos económicos ao Sistema da Seguridade Social, sendo os seus elementos básicos a base de cotización, o tipo de cotización e a cota.
A fórmula sería: Cota = Base x Tipo / 100 – Deducións
A liquidación das cotas da Seguridade Social, que fosen devindicadas durante o período a que se refire a liquidación e, no seu caso, das deducións e dos recargos que procedan, efectuarase cubrindo, por parte dos suxeitos responsables da obriga de cotizar, dos documentos de cotización que determine o Ministerio de Emprego e Seguridade Social.
Pasamos a desenvolver os distintos conceptos que conforman a dinámica da cotización.