Edukia

Herritarren osasuna zaintzeko, babesteko eta sustatzeko herri-administrazioek antolatutako ekimenen multzoa da osasun publikoko prestazioa. Ekintza kolektibo edo sozialen bidez, pertsona guztien osasuna mantentzeko eta hobetzeko zientziak, trebetasunak eta jarduerak konbinatzen ditu.

Osasun publikoko prestazioak osotasunean emango dira, administrazioen osasun publikoko egituretatik eta Osasun Sistema Nazionalaren lehen mailako arretako azpiegituratik abiatuta.

Lehen mailako arreta arretaren oinarrizko eta hasierako maila da, eta pazientearen bizitza osoan zehar arretaren osotasuna eta jarraitutasuna bermatzen ditu, kasuen kudeatzaile eta koordinatzaile eta fluxuen erregulatzaile gisa jardunez. Osasuna sustatzeko jarduerak, osasun-hezkuntza, gaixotasunaren prebentzioa, osasun-laguntza, osasuna mantendu eta berreskuratzea, bai eta errehabilitazio fisikoa eta gizarte-lana ere barnean hartzen ditu.

Lehen mailako arretan, osasun-arazoak eta arrisku-faktoreak eta -jokabideak lantzen dira.

Arreta espezializatuan sartzen dira jarduera asistentzialak, diagnostikoak, terapeutikoak eta errehabilitazio eta zaintzakoak, bai eta osasuna sustatzekoak, osasun-hezkuntzakoak eta gaixotasunaren prebentziokoak ere, maila horretan egitea gomendatzen baita. Arreta espezializatuak bermatuko du pazientearentzako arreta integralaren jarraitutasuna, behin lehen mailako arretaren posibilitateak gaindituta eta arreta hori maila horretara itzuli ahal izan arte.

Arreta espezializatua kanpo-kontsultetan eta eguneko ospitalean ematen da, betiere pazientearen egoerak horretarako aukera ematen badu. 

Larrialdiko arreta deritzo bere egoera klinikoak berehala osasun-arreta ematera behartzen duen kasuetan pazienteari ematen zaion arretari. Osasun-zentroetan nahiz haietatik kanpo emango da, pazientearen etxea eta in situ arreta barne, eguneko 24 orduetan, arreta medikoaren eta erizaintzako arretaren bidez, eta beste profesional batzuen laguntzarekin.

Prestazio farmazeutikoak honako hauek hartzen ditu barnean: medikamentuak eta osasun-produktuak, eta pazienteek beren behar klinikoetarako modu egokian jaso ditzaten bideratutako jarduera-multzoa, bakoitzaren eskakizunen araberako dosi zehatzetan, denbora-tarte egokian eta haientzat eta komunitatearentzat ahalik eta kostu txikienarekin.

Prestazio farmazeutiko anbulatoriotzat hartuko da pazienteari errezeta medikoaren edo ospitalearen agindu baten bidez, bulego edo farmazia-zerbitzuen bidez ematen dena.

Prestazio farmazeutiko anbulatorioak erabiltzailearen ekarpenaren mende egongo da, sendagaia edo osasun-produktua ematen den unean gauzatuko da, eta gehienez, urtero eguneratuko den errenta-mailaren proportzionala izango da.

Oro har, erabiltzailearen ekarpenaren ehunekoa eskema honen araberakoa izango da:

1. Erabiltzaileen eta haien onuradunen PSPren % 60, oinarri likidagarri orokorraren eta Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren (PFEZ) aitorpenaren aurrezkiaren laukian idatzitako errenta 100.000 eurokoa edo hortik gorakoa bada.
2. PSParen % 50 asegurudun aktiboentzat eta horien onuradunentzat, errenta 18.000 eurokoa edo hortik gorakoa eta 100.000 eurotik beherakoa bada (zerga-oinarri likidagarri orokorraren eta PFEZaren aitorpenaren aurrezki-laukian jasoa).
3. % 40 asegurudun aktiboentzat eta horien onuradunentzat, aurreko a. edo b. ataletan sartuta ez badaude.
4. PSPren % 10 Gizarte Segurantzako pentsiodun diren asegurudunentzat, a. atalean sartzen diren pertsonentzat izan ezik.
5. PSParen % 40 Espainian egoiliar gisa erregistratuta edo baimenduta ez dauden atzerritarrentzat, maiatzaren 28ko 16/2003 Legearen 3 ter artikuluan aipatutakoentzat.
   

Tratamendu kronikoen jarraipena bermatzeko eta iraupen luzeko tratamenduak dituzten paziente pentsiodunei ekitate-maila handia ziurtatzeko, ehuneko orokorrek gehieneko ekarpen-mugak izango dituzte honako kasu hauetan:

1. PSParen % 10 ekarpen murriztuko ATC taldeetako medikamentuetan (medikamentuen sailkapen anatomikoa ATC sailkapen-sistemara egokitzen duen urriaren 31ko 1348/2003 Errege Dekretuaren III. eranskina), gehienez 4,24 euroko ekarpena eginda.

2. Gizarte Segurantzako asegurudun pentsiodunak direnentzat eta horien onuradunentzat, errenta 18.000 eurotik beherakoa bada (zerga-oinarri likidagarri orokorraren eta PFEZaren aitorpenaren aurrezki-laukian jasoa) edo c) edo d) letretan sartuta ez badaude, hilean gehienez ere 8,23 euroko ekarpen-mugarekin.
3. Gizarte Segurantzako asegurudun pentsiodunak direnentzat eta horien onuradunentzat, errenta 18.000 eurokoa edo hortik gorakoa eta 100.000 eurotik beherakoa bada (zerga-oinarri likidagarri orokorraren eta PFEZaren aitorpenaren aurrezki-laukian jasoa), hilean gehienez ere 18,52 euroko ekarpen-mugarekin.
4. Gizarte Segurantzako asegurudun pentsiodunak direnentzat eta horien onuradunentzat, errenta 100.000 eurotik gorakoa bada (zerga-oinarri likidagarri orokorraren eta PFEZaren aitorpenaren aurrezki-laukian jasoa), hilean gehienez ere 61,75 euroko ekarpen-mugarekin.

Zenbateko horiek gainditzen dituzten ekarpenak itzuliko ditu dagokion autonomia-erkidegoak, gehienez, sei hilez behin.

Ez dute ekarpenik egin beharko kategoria hauetako batean dauden erabiltzaileek eta haien onuradunek:

1. Sindrome toxikoa dutenek eta desgaitasunen bat duten pertsonek, berariazko arautegian jasotako kasuetan.
2. Gizarteratzeko errentak jasotzen dituzten pertsonek.
3. Kotizaziorik gabeko pentsioak jasotzen dituzten pertsonek.
4. Langabezia-subsidioa jasotzeko eskubidea galdu duten langabeek, egoera horretan jarraitzen duten bitartean.
5. Lan istriputik edo lanbide gaixotasunetik eratorritako tratamenduak dituzten pertsonak.
6. Bizitzeko gutxieneko diru-sarreraren onuradunek.
7. % 33ko edo hortik gorako desgaitasun aitortua duten adingabeek.
8. Seme-alabengatiko edo familia-harrerako erregimenean, iraunkorrean zein adopzioa helburu duen zaintzan hartutako adingabeengatiko Gizarte Segurantzaren prestazio ekonomikoa jasotzen dutenek.
9. Gizarte Segurantzako pentsiodunek, baldin eta urteko errenta 5.635 eurotik beherakoa bada, likidazio-oinarri orokorraren eta Pertsona Fisikoen Errentaren gaineko Zergaren aitorpenaren aurrezkiaren laukitxoan ageri den moduan, eta aitorpena aurkeztera beharturik ez badaude, 11.200 eurotik beherako urteko errenta jasotzen dutenek.
   

Estatuko Funtzionario Zibilen Mutualitate Nagusian, Indar Armatuen Institutu Sozialean eta Mutualitate Judizial Nagusian dauden pertsonen ekarpen-maila % 30ekoa izango da, oro har, eta lan istripuaren eta lanbide gaixotasunaren ondoriozko tratamenduak dituztenentzat aurreikusitako salbuespena aplikatuko zaie, eta pentsiodunei, berriz, PSParen % 10ekoa, AT taldeetakoak diren botiketan, gehienez ere 4,24 euroko ekarpena eginez.

Prestazio ortoprotesikoa osasun-produktuak erabiltzean datza, inplantagarriak izan ala ez. Produktu horien helburua da gorputz-egitura bat guztiz edo partzialki ordeztea, edo haren funtzioa aldatzea, zuzentzea edo erraztea. Pazientearen bizi-kalitatea eta autonomia hobetzeko behar diren elementuak hartzen ditu barnean.

Osasun-zerbitzuek ordainduko dute prestazio hau, edo diru-laguntzak emango dira, Osasun administrazioko erakunde eskudunek ezarritako kasuetan eta bertan ezarritakoari jarraiki.

Produktu dietetikoen prestazioan sartzen da tratamendu dietoterapikoak ematea sortzetiko nahasmendu metaboliko jakin batzuk dituzten pertsonei, eta elikadura enterala ematea etxean, egoera klinikoagatik ohiko kontsumo-elikagaiekin ase ezin diren pazienteen nutrizio-beharrak asetzeko.

Osasun-zerbitzuek ordainduko dute prestazio hau, edo diru-laguntzak emango dira, Osasun administrazioko erakunde eskudunek ezarritako kasuetan eta bertan ezarritakoari jarraiki.

Osasun-garraioa, pertsona desgaituentzat irisgarria izango dena, gaixoak arrazoi kliniko hutsengatik lekualdatzean datza, betiere gaixoen egoerak ohiko garraiobideetan ibiltzea eragozten badie. 

Osasun-administrazio eskudunek erregelamenduz ezartzen dituzten arauen arabera emango da prestazio hori.

Arau honetan ezarritako zerbitzu erkideen zorroko prestazioak jasotzen dituzten pertsonek osasun- eta asistentzia-arloko informazioa eta dokumentazioa jasotzeko eskubidea izango dute, Pazientearen autonomia eta informazio eta dokumentazio klinikoaren arloko eskubide eta betebeharrak arautzen dituen azaroaren 14ko 41/2002 Oinarrizko Legearekin eta datu pertsonalak babestearen arloan indarrean dagoen araudiarekin bat etorriz.

Era berean, Osasun Sistema Nazionalaren erabiltzaileek eskubide hauek izango dituzte:

• Osasun-arretaren jarraitutasuna bermatzeko beharrezkoak diren administrazio-prozedurei buruzko informazioa eta, hala badagokio, izapideak egitea.

• Baja-, berrespen- eta alta-parteak eta ezgaitasuna edo beste efektu batzuk baloratzeko gainerako txosten edo dokumentu klinikoak ematea.

• Jaiotzaren, heriotzaren eta Erregistro Zibilerako gainerako xehetasunen dokumentazioa edo ziurtagiri medikoa.