Beren kontura lanean hasi eta alta tramitatzen duten pertsonek, 2023ko urtarrilaren 1etik aurrera, autonomo gisa egiten dituzten jarduera guztien berri eman beharko diote Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari.

Dagoeneko 2023ko urtarrilaren 1ean alta emanda egon eta beren kontura jarduera bat baino gehiago egiten dutenek ere beren jarduera guztien berri eman beharko diote Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari.

Bai Langile Autonomoen Araubide Berezian alta emateko, bai jarduera horien berri emateko, Gizarte Segurantzako Diruzaintza Orokorraren Importass  atarira jo daiteke.

Beren kontura lan egiten duten pertsona guztiek Gizarte Segurantzan kotizatuko dute beren jarduera ekonomiko, enpresarial edo profesional guztietan lortutako urteko etekin garbienarabera. Eliza Katolikoko erakunde erlijiosoetako kideek ez dute etekinengatik kotizatuko.

Kotizazio-oinarria zehazteko, jarduera profesional edo ekonomikoak gauzatzean urte naturalean lortutako etekin garbi guztiak hartuko dira kontuan, berdin dio jarduera horiek bakarka edo edozein erakundetako bazkide edo kide gisa egiten dituzten, nortasun juridikoarekin edo gabe, baldin eta ez badira besteren konturako langile gisa edo horiekin parekatuta egon behar. Egindako jarduera bakoitzaren etekin garbi konputagarria PFEZaren arauei jarraiki kalkulatuko da, eta zenbait berezitasun izango ditu taldearen arabera. Informazio gehiagorako, kontsultatu Nola kalkulatzen ditut nire errendimenduak?

Lortzen den zenbatekotik % 7 kenduko da gastu orokorrengatik, langile autonomoak ondoko ezaugarriak dituenean izan ezik, non portzentajea % 3 izanen baita:

• Merkataritza sozietate kapitalisten administratzailea, % 25eko edo hortik gorako partaidetza duena.
• Merkataritza-sozietate kapitalista bateko bazkidea, % 33ko edo gehiagoko partaidetza duena.

Portzentaje hori (% 3) aplikatzeko, aski izango da erregularizatu beharreko aldian laurogeita hamar egunez araubide berezi horretan alta emanda egotea, arestian aipatutako kasuetako edozeinetan.

Urteko etekin garbi horien hileko batez bestekotik abiatuta, ordaindu beharreko kuota zehaztuko duen kotizazio-oinarria hautatuko da.

Urtero, Estatuko Aurrekontu Orokorrei buruzko Legeak taula orokor bat eta kotizazio-oinarri murriztu bat ezarriko ditu. Horiek hileko etekin garbien zenbatekoen segidako tarteetan banatuko dira, eta tarte bakoitzari hileko gehieneko eta gutxieneko kotizazio-oinarriak esleituko zaizkio. Taula honetan dituzue etekinen tarte berri horiek eta hurrengo hiru urteetarako kotizazio-oinarriak:

2023ko urtarrilaren 1etik aurrera, langile autonomoek aurreikusitako errendimenduak aitortu ahal izango dituzte Importass-en (Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiaren online zerbitzu eta izapideetarako atarian) eskuragarri dauden zerbitzuen bidez.

Egun horretatik aurrera alta ematen duten autonomoentzat, informazio hori eskatuko da Importass bidez egiten den alta-prozesuan.

Autonomoa dagoeneko alta emanda badago, kotizazio-oinarria aldatu ahal izango du, urteko etekin garbien hileko batezbestekoaren gaineko aurreikuspenera egokitzeko, Kotizazio- eta errendimendu-oinarria zerbitzuaren bidez.

Beren konturako langileek, 2022/12/31n balioetsitako etekinen arabera legokiekeen kotizazio-oinarritik gorako batean kotizatzen badute, kotizazio-oinarri horri eutsi ahal izango diote 2023an, nahiz eta etekinek kotizazio-oinarri txikiagoa aplikatzea ekarri.

Importass-en simulagailu bat dago, aurreikusitako etekinen arabera kuota kalkulatzeko.

• 2023ko martxoaren 1a, eskaera urtarrilaren 1etik otsailaren azken egun naturalera bitartean egiten bada.
• 2023ko maiatzaren 1a, eskaera martxoaren 1etik apirilaren 30era bitartean aurkezten bada.
• 2023ko uztailaren 1a, eskaera maiatzaren 1etik ekainaren 30era bitartean aurkezten bada.
• 2023ko irailaren 1a, eskaera uztailaren 1etik abuztuaren 31ra bitartean aurkezten bada.
• 2023ko azaroaren 1a, eskaera irailaren 1etik urriaren 31ra bitartean aurkezten bada.
• 2024ko urtarrilaren 1a, eskaera azaroaren 1etik abenduaren 31ra bitartean aurkezten bada.

Urtero hautatzen diren hileko oinarriak behin-behinekoak izango dira, harik eta kotizazioaren urteko erregularizazioa egiten den arte.

Urte naturala bukatutakoan, Zerga Administrazioak hartutako urteko etekin errealei buruzko informazioa emango dio Diruzaintzari. Urtean zehar aukeratutako kuota zerga administrazioak jakinarazitako etekinei dagokiena baino txikiagoa bada, diferentziaren zenbatekoa jakinaraziko zaio langileari. Zenbateko hori erregularizazioaren emaitzarekin jakinarazpena jaso eta hurrengo hilabeteko azken eguna baino lehen ordaindu beharko da.

Aldiz, kotizazioa etekinak dauden tartearen oinarri maximoari dagokiona baino handiagoa bada, Diruzaintzak diferentzia itzuli egingo du dagokion Zerga Administrazioak etekin konputagarriak jakinarazi dituen ekitaldiaren hurrengo ekitaldiko apirilaren 30a baino lehen.

2023-2025 aldian, autonomoen araubidean hasierako alta ematen dutenek hileko 80 euroko kuota murriztua (tarifa finkoa) eska dezakete jardueraren lehen 12 hilabeteetan. Alta tramitatzen den unean egiten da eskaera.

Alta berria indarrean sartu aurreko bi urteetan alta eman ez duten pertsona autonomoak baliatu ahal izango dira baldintza hauetaz, edo, bestela, hiru urte lehenago, kenkari horretaz baliatu badira.

Lehenengo hamabi hilabete horiek igaro ondoren, kuota murriztu bat aplikatu ahal izango zaie hurrengo hamabi hilabeteetan, urteko etekin ekonomiko garbiak aldi horri dagokion urteko lanbide arteko gutxieneko soldata baino txikiagoak izango direla aurreikusten duten norbere konturako langileei, eta hala eskatzen badute Importass webgunean gaituko den zerbitzuan.

Gainera, % 33 edo hortik gorako ezgaitasuna duten pertsona autonomoek, genero-indarkeriaren edo terrorismoaren biktimek, alta ematean, 80 euroko kuota murriztua aplikatzea eska dezakete lehenengo 24 hilabeteetan.

Halaber, aldi hori bukatuta, aurreikusitako etekin garbia Lanbide arteko Gutxieneko Soldata adinakoa edo txikiagoa bada, 160 euroko kuota murriztu hori hurrengo 36 hilabeteetan aplikatzeko eskatu ahal izango dute, Importass-en gaituko den zerbitzuaren bidez.

Handitze eskaera guztiekin batera aitorpen bat aurkeztu beharko da, aurreikusten diren etekin garbiak indarrean dagoen gutxieneko lanbide-soldata baino txikiagoak izango direla dioena.

Aurreko paragrafoetan aurreikusitako kotizazio-murrizketak ez zaizkie aplikatuko beren konturako langileen edo autonomoen Gizarte Segurantzako Erregimen Berezian sartzen diren eta bigarren gradura arteko odol-ahaidetasun edo ezkontza-ahaidetasuna duten eta, hala badagokio, adoptatuak diren langile autonomoen senideei.

Onura horiek dituzten norbere konturako langileek edozein unetan uko egin ahalko diote hura aplikatzeari, eta uko egitearen berri eman eta hurrengo hilabeteko lehen egunetik aurrera jarriko da indarrean. Eskaera hori Importass webgunean gaituko den zerbitzuaren bidez ere egin daiteke.

2022ko abenduaren 31n lehengo tarifa finkoaren onuradun ziren langile autonomoek tarifa hori izaten jarraituko dute, ezarritako gehieneko epea agortu arte, baldintza beretan.

• Autonomoentzako hobaria kotizazioan, gaixotasun larri bat duen adingabea zaintzeko

Minbizia edo bestelako gaixotasun larria duten adingabeak zaintzeko prestazioaren onuradun diren pertsona autonomoek, prestazio hori jasotzen duten aldian, gertakizun arruntengatiko kuotaren % 75eko hobaria izateko eskubidea izango dute. Hobari hau hasi aurreko hamabi hilabeteetako batez besteko oinarriari gertakizun arruntetarako kotizazio-tasa aplikatuko zaio, gertakizun arruntetatik eratorritako aldi baterako ezintasunari dagokiona kenduta.

Langileak hamabi hilabete baino gutxiago badarama Autonomoen Erregimenean jarraian alta emanda, azken alta-data hartuko da kontuan batez besteko kotizazio-oinarria kalkulatzeko. Horren emaitza kalkulatzeko, kotizazio-oinarrien batura era jarraian alta eman duen egun kopuruarekin zatitu, eta lortutako zenbatekoa bider hogeita hamar egingo da.

• Langile autonomoei hobaria, lanera itzultzeagatik

Seme-alaba izateagatik, adopzioagatik, adopzioagatik, zaintzagatik, adopzio-, harrera- eta tutoretza-helburuetarako jarduera bertan behera uzten duten langile autonomoek, jarduera utzi ondorengo bi urteen barruan beren konturako jarduera berriro ekin nahi badiote, hobaria izateko eskubidea izango dute, lanera itzuli eta hurrengo 24 hilabeteetan, gertakizun arruntengatiko kuotaren %80koa, jarduera utzi aurreko hamabi hilabeteetako batez besteko kotizazio-oinarriari aplikatzearen ondoriozkoa, gertakizun arruntengatiko kotizazio-tasak, eta gertakizun arruntetatik eratorritako aldi baterako desgaitasunari dagokiona kenduta, hain zuzen.

2023 kotizazio-sistema berriari buruzkoinformazio gehiago lortzeko, kontsultatu Langile autonomoaren gidaliburu praktikoa.

Sartu simulagailu honetara 2023ari dagokion kuota kalkulatzeko aurreikusitako etekin garbien arabera. Eremu publikoan dagoen simulagailu bat da, eta bertan simulatu ahalko da langile autonomoak zer kuota ordaindu behar duen urtean zehar lortzea espero dituen etekin garbien arabera.

Informazio-liburuxka honetan, autonomoentzako kotizazio-sistema berriaren gako nagusiak jaso dira labur-labur.