Cookiei buruzko oharra

Webgune honek cookieak erabiltzen ditu, erabiltzaile gisa esperientzia hobea izan dezazun. Cookieak ez dira erabiltzen informazio pertsonala jasotzeko. Informazio gehiago nahi izanez gero, kontsultatu gure cookie-politika.

Valore esta página
Valore este contenido

Eskubidearen sorrera / Iraupena /Luzapena/ Galera edo etetea / Baliogabetzea

Eskubidea martxan jartzea

  • Gaixotasun arruntagatik edo lanekoa ez den istripuagatik, laneko baja-egunaren laugarren egunetik.
  • Laneko istripuaren edo eritasun profesionalaren kasuan  eta aldi baterako ezgaitasuneko egoera berezien kasuan, haurdunaldia edo emakume langilearen haurdunaldia etetea, lanean baja hartu eta biharamunetik hasita, eta enpresaburuaren kontura izanen da bajaren eguneko soldata osoa.
  • Bigarren mailako ezgaitasuna eragiten duen hilekoa izateagatik aldi baterako ezgaitasun egoeran dagoenean, bajaren lehenengo egunetik hasita.

  • Ez dago subsidiorako eskubiderik greba egoeretan edo ugazaben itxiera egoeretan.

Iraupena

Subsidioa onuraduna aldi baterako ezgaitasun (ABE) egoeran dagoenean ordainduko da eta iraupen hau izango du:

  • Istripua edo gaixotasuna izanez gero, arrazoia edozein izanda ere, haurdunaldiko hogeita hemeretzigarren astetik aurrera, beste 180  egunez luzatu ahal izango da, baldin eta uste bada langilea sendatzeagatik alta medikoa eman dakiokeela. Hala ere, aldi baterako ezgaitasuneko egoera berezian, haurdunaldiko hogeita bederatzigarren astetik aurrera, sorospena erditze-egunera arte ordainduko da, salbu eta langileak haurdunaldian arrisku-egoera bat hasi badu, eta, kasu horretan, prestazioak bere horretan jarraituko du.
  • Laneko gaixotasunaren behaketa-epeetan, 180 hilabetez luza daitezkeen 180 hilabete, gaixotasunaren azterketa eta diagnostikorako beharrezkoa jotzen denean.

Gehieneko iraupenaren eta luzapenaren ondorioetarako, berriz gaixotu direnenak eta bigarren hezkuntzakoak zenbatuko dira, salbu eta heriotza mediko ezgaitzaileen ondoriozko prozesuak, non prozesu bakoitza berritzat hartuko baita, aldi baterako ezgaitasunaren gehieneko iraupenaren eta luzapenaren ondorioetarako kontuan hartu gabe.

Aldi baterako ezgaitasun prozesuen gaineko eskumenak, hirurehun eta hirurogeita bost eguneko epea agortzean. Luzapena

Aintzatesteko eskumena

Aurreko paragrafoan adierazitako hirurehun eta hirurogeita bost eguneko epea agortuta, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionaleko ikuskaritza medikoa izango da sendatzeagatik, lanera itzultzeko aukera ematen duen hobekuntzagatik, ezgaitasun iraunkorreko proposamenarekin edo erakunde kudeatzaile horrek deitutako azterketa medikoetara ez agertzeagatik alta medikoa emateko eskumena duen bakarra.

Medikuak alta ematen ez badu, epe hori amaitu ondoren, langileak aldi baterako ezgaitasunaren luzapenean egon beharko du, hurrengo ehun eta laurogei egunetan sendatu edo hobetzeagatik medikuaren alta jaso dezakeela uste delako.

Luzapenaren iraupena

Sendatzeko epea 180 egun baino gehiagokoa dela aurreikusiz gero, ez da luzapenik egongo, baizik eta EIko espediente berri bat egingo da, nahiz eta ezgaitasuna eragiten duten ondorioak behin betikoak ez izan.

Kontrola egoerak dirauen bitartean

Luzapenean, GSINek kontrolatzen du langilea, Ikuskaritza Medikoaren bidez edo Kataluniako CEIren aurretiko proposamenaren arabera. Kontrol honen ondorioz, erabaki hauek har daitezke:

  • Alta medikoa: azterketa medikoaren ondoren, GSINeko ikuskatzailetza medikoak langileak lanerako gaitasuna berreskuratu duela uste badu, sendatzearen edo hobetzearen alta-agiria emango du. Katalunian, CEIk proposatuko du alta-egoera hori GSINen aurrean, eta hark emango du dagokion ebazpena.
  • Luzapenak aurrera egitea, gehienez 180 egunez jarraitzea.
  • Ezgaintasun iraunkorreko txostena duen alta medikoa: Gizarte Segurantzako Institutu Nazionaleko mediku ikuskatzaileak uste badu langileak dituen lesioen EI aitortu behar dela.
  • EI proposamena

Eskubidea galtzea edota etetea

Eskubidea honako arrazoi hauengatik ezeztatu, baliogabetu edota eten daiteke:

  • Iruzurrez jokatzen badu subsidioa lortu edo mantentzeko.
  • Norbere edota besteren kontura lan egiten badu.
  • Tratamendua arrazoitu gabe bertan behera uzten badu edota tratamenduari uko egiten badio.
  • Onuraduna ez bada Gizarte Segurantzako Institutu Nazionaleko eta Gizarte Segurantzako Mutualitate Laguntzaileetako sendagileek gauzatutako deialdietara joaten mediku-azterketa egiteko, eskubidea iraungiko da kautelazko neurri gisa, ez joate horrek justifikaziorik duen edo ez frogatzeko. Legez, eskubidearen eta eskubide horren ondorioen iraungitze prozedura arautuko da.

Eskubidea galtzea

  1. Subsidioa jasotzeko eskubidea honako arrazoiengatik galduko da:
    • Medikuaren baja jaso eta gehienez 545 egun natural igarotzen direnean.
    • Sendatzeagatik edo hobera egiteagatik eta ohiko lanera itzultzeko moduan egoteagatik medikuaren alta jasotzean.
    • Langileari alta ematean, ezgaitasun iraunkorra emanda izan edo ez.
    • Erretiroagatiko pentsioa aitortzean.
    • Justifikatu gabe, Gizarte Segurantzako Institutu Nazionalari edo Gizarte Segurantzako Mutualitate Laguntzaileari atxikitako medikuek ezarritako ikuskapen eta azterketa deialdiren batera ez aurkezteagatik.
    • Heriotzagatik.
    • Haurdunaldiko hogeita hemeretzigarren astearen kasuan, erditu arte izanen da.
    Subsidioaren iraupena zehazteko, kontuan hartuko dira prozesu berean egon diren berriz gaixotzeagatiko aldiak. Prozesu berean berriz gaixotzeagatiko alditzat hartuko da medikuaren baja berri bat patologia berdin edo antzeko batengatik hartzen denean, aurreko medikuaren alta eman eta ehun eta laurogei egun naturalen barruan. Bigarren mailako ezgaitasuna eragiten duen hilekoaren kasuan, prozesu bakoitza berritzat joko da eta ez da bidezkoa izanen aurreko hilekoa birgaixotze gisa hartzea.


    Ezgaitasun iraunkorragatiko espediente bat hasi eta aldi baterako ezgaitasunagatiko subsidioa bostehun eta berrogeita bost egun naturalez jaso baino lehen, ezgaitasun iraunkorragatiko prestazioa jasotzeko eskubidea ukatuko da; Gizarte Segurantzaren Institutu Nazionala izango da, haren mediku-azterketaren bidez, ukatzeko ebazpenaren ondorengo ehun eta laurogei egun naturalen barruan, patologia berdin edo antzeko batengatik beste baja bat igortzeko eskumena duena, langilearen ezgaitasun iraunkorraren egoera ebaluatu, kalifikatu eta aztertzeko eskumena duten organoen bidez. Kasu horietan aldi baterako ezgaitasunagatiko prozesuari ekingo zaio, gehienez, bostehun eta berrogeita bost egunak bete arte.

  2. Subsidioa jasotzeko eskubidea aurreko atalean zehaztutako 545 egun natural igaro ostean amaitzen bada, ezinbestean aztertuko da, gehienez ere 3 hilabeteko epean, ezinduaren egoera, dagokion ezgaitasun iraunkorreko graduaren arabera kalifikatzeko.

    Hala ere, langilea osatzeko edo bere egoera hobetzeko medikuaren tratamenduarekin jarraitzea beharrezkoa den kasuetan, lanera itzultzeko helburuarekin, interesdunaren hitzordua atzeratzea komenigarria denean, denbora jakin batez atzeratzeko eskubidea izango du, baina ezingo dira inolaz ere 730 egun naturalak gainditu, ABE aldia eta horren ondoriozko luzapena bateratuta.

    Atal honetan aurreikusten diren epeetan 3 hilabete eta kalifikaziorako atzerapena, kotizatzea ez da derrigorrezkoa izango.
  3. 545 egun naturaleko ABEgatik prestazioa jasotzeko eskubidea amaitzen denean, ezgaitasun iraunkorra aitortuta edo ez, patologia berdinagatik edo antzekoagatik bakarrik izango du langileak ABEgatiko prestazio ekonomikoa jasotzen jarraitzeko eskubidea, betiere ezgaitasun iraunkorraren ebazpenetik 180 egun natural baino gehiago igaro badira.

    Eskubide berri hori izango du langileak, baldin eta, medikuak baja berria ematean duen egunean, gaixotasun arrunt edo profesionalagatik, edo istripuagatik (lanean gertatua edo ez), ABEgatiko subsidioa jasotzeko eskubideak betetzen baditu. Xede horretarako, kotizazio-aldia ziurtatzeko, gaixotasun arruntaren ondoriozko ABEgatiko subsidioa jaso ahal izateko, ezgaitasun iraunkorraren ebazpenetik aurrera gauzatutako kotizazioak soilik hartuko dira kontutan.

    Hala ere, patologia berdina edo antzekoa denean eta ezgaitasun iraunkorra ezeztatu zenetik 180 egun natural igaro ez badira, berriro ekin ahal izango zaio ABE prozesuari, behin bakarrik, eta GSINek, langilearen ezgaitasun iraunkorraren egoera ebaluatzeko, kalifikatzeko eta aztertzeko eskumena duten organoen bidez, langile horrek lanerako gaitasuna berreskuratu dezakeela uste duen kasuetan. Horretarako, GSINek baja onartuko du ABEgatiko prestazio ekonomikoa jasotzeko soilik.
  4. Ezgaitasun iraunkorra proposatzen duen alta medikoak, edozein unetan luzatzen dela ere, aldi baterako ezgaitasun egoera iraungiko du.
  5. Aldi baterako ezgaitasunaren iraungipena ezgaitasun iraunkorraren proposamenarekin alta medikoaren ondorioz gertatzen bada, edo bostehun eta berrogeita bost egun natural igarotzeagatik, langilea aldi baterako ezgaitasunaren ondorio ekonomikoen luzapenean egongo da, ezgaitasun iraunkorra kalifikatzeko ebazpena jakinarazi arte.

    Aurreko paragrafoak aipatzen dituen kasuetan, ezgaitasun iraunkorragatiko diru-laguntza aintzatesten denean, erakunde kudeatzailearen ebazpen datarekin batera hasiko da eragina izaten, diru-laguntza hori aldi baterako ezgaitasunaren luzapenagatik jasotzen zuena baino handiagoa den kasuetan izan ezik. Kasu horretan, aldi baterako ezgaitasuna amaitu eta hurrengo egunera atzeratuko da.

    ABE 545 egun natural igaro aurretik amaitzen bada, eta ondoren ezgaitasun iraunkorrik ez badago, lan-hitzarmena iraungitzen ez denera arte edo 545 egun naturalen epea iraungi arte kotizatzeko obligazioa mantenduko da, ezgaitasun iraunkorrik ez dagoela data horretatik aurrera erabakitzen bada.
Complementary Content
${loading}