Erregimen Orokorra

Babes-egoeratzat jotzen da gurasoek, adoptatzaileek edo adoptatu aurreko elkarbizitzarako zaintza ordezkatzen duen familia-hartzaileek edo familia-hartzaile iraunkorrek egindako lanaldi murrizketa, soldataren jaitsiera proportzionalarekin, biek lan egiten badute, uztailaren 29ko 1148/2011 RDaren eranskinaren zerrendan jasotzen den bestelako gaixotasuna duen ardurapeko adingabea zaintzeko, arreta zuzena, jarraitu eta iraunkorra eskatzen duen iraupen luzeko ospitaleratzea ekartzen badu, gaixotasunaren tratamendu jarraitua egiteko.

Halaber, iraupen luzeko ospitaleratzetzat hartzen da tratamendu medikoa jarraitu behar badu, edo diagnostikoa egin ostean eta eta gaixotasun larriarengatik ospitaleratuta egoteagatik adingabea etxean zaindu behar bada. 

Babes-egoera egiaztatzeko, baita arreta eta diagnostikoa zerbitzu mediko pribatuek egin duten kasuetan ere, adingabearen arretaz arduratzen den |SPSko edo Autonomia-erkidegoko administrazio-organo sanitarioko medikuak betetako aitorpenaren bidez egingo da. Adingabearen minbiziaren edo gaixotasun larriaren diagnostikoa eta tratamendua zerbitzu mediko pribatuen bidez egiten denean, adingabearen arretaz arduratzen den zentroko medikuak ere aitorpena betetzea eskatuko da.

Halaber, babes-egoeratzat jotzen da, adopzio eta familia-hartzaileen kasuan ezartzen diren baldintzetan bezala, adingabearen babesa pertsona fisikoa izendatzea, baldin eta tutorea adingabea adoptatu ezin duen familiartekoa bada tutorea, legedi zibilari jarraiki.

Minbizia edo gaixotasun larria duen adingabea berriro gaixotzen bada, ez da berriz ospitaleratu behar izango. Hala ere, beste aitorpen mediko baten bidez egiaztatu beharko du, diagnostikoa eginda eta ospitaleratuta, adingabeak tratamendu medikoa jarraitu behar duela, eta baita gurasoen, adopzio-hartzailearen edo hartzailearen zainketa zuzen, jarraitu eta iraunkorra ere. 

Onuradunaren seme-alabak edo hark bere gain hartutako adingabeak, baldin eta:

• 18 urtetik beherakoak badira.
• Minbizia edo iraupen luzeko ospitaleratzea eskatzen duen gaixotasun larri bat badute.
• Eta, gainera, gurasoen, adoptatzaileen edo adopzio aurreko hartzaileen zuzeneko zaintza, iraunkorra eta etengabea behar badute.

Onuradunak izango dira besteren edo norbere konturako langileak eta antzekoak, edozein dela haien sexua, baldin eta:

• Lanaldiaren iraupena, gutxienez, % 50 murrizten badute. Subsidioa langileek duten lanaldi-murrizketaren ehunekoaren baitan aintzatetsiko da.
  
  Subsidioa jasotzeko, lanaldi-murrizketaren ehunekoa, langile bera edo antzekoa egiten duen enpresa eta lantoki bereko lanaldi oso konparagarrian duen langile baten lanaldiari dagokio, eta bestelako lanaldi murrizketarik kontuan hartu gabe zenbatuko da, hala dagokionean, adingabeen edo senideen legezko zainketa arrazoiengatik edo bestelako arrazoi batengatik langileek gozatzen dituztenak.
  
  Lanaldi partzialean kontratatutako langileek, berriz, ez dute subsidioa jasotzeko eskubiderik izango, lanaldi partzialaren benetako iraupena lanaldi osoko langile baten lanaldiaren %25a bera edo hori baino txikiagoa bada. Hala ere, langileak lanaldi partzialeko bi kontratu edo gehiago izango balitu, lanaldi eraginkorrak batu egingo dira, aipatutako muga zehazteko.
  

• Afiliatuta eta alta egoeran badaude Gizarte Segurantzaren erregimenen batean.
  
  Familia-unitate bakoitzean, bi gurasoek, adoptatzaileek edo familia-hartzaileek egiaztatu behar dute afiliatuta eta altan daudela Gizarte Segurantzako erregimen publikoren batean, edo horietako batek soilik egiaztatu beharko du, besteak, bere jarduera profesionala dela eta, dagokion elkargo profesionalak ezarritako gizarte-aurreikuspeneko mutualitatean derrigor barne hartuta badago. 
  
  Baldintza hau betetzat joko da guraso, adoptatzaile edo adingabearen familia-hartzaile batek, hots, prestazioaren onuraduna ez denak, Gizarte Segurantzaren Sisteman hitzarmen berezi bat sinatuta badu, Gizarte Segurantzaren nazioarteko baliabiderik ez duen herrialde batean egiten duenean lan.
  
  
• Eskatutako kotizazio-aldia egiaztatzea kasu bakoitzean:
   
  • Lanaldi murrizketa hasten duten egunean, 21 urtetik beherakoak badira: ez da kotizazio-aldirik eskatuko.
    
  • 21 urte beteta badituzte eta 26 urtetik beherakoak badira lanaldi murrizketa hasten duten egunean: 90 egun kotizatuta, aipatu data horren aurreko 7 urteen barruan. Aipatutako baldintza betetzat hartuko da, lan-bizitzean zehar 180 egun kotizatuta egiaztatzen baditu, adierazitako egunaren aurretik.
    
  • Lanaldi-murrizketa hasten den egunean, 26 urte beteta baditu: 180 egun, aipatu data horren aurreko 7 urteen barruan. Aipatutako baldintza betetzat hartuko da, lan-bizitzean zehar 360 egun kotizatuta egiaztatzen baditu, adierazitako egunaren aurretik.

Lanaldi partzialeko langileak badira, lanaldi murrizketa hasi aurreko denbora-tartea, non eskatutako gutxieneko kotizazio-aldia egon behar baitu, langileak egindako lanaldiaren eta dagokion jardueraren ohiko lanaldiaren artean dagoen alderantzizko proportzioan handituko da, tarte horretan, ohikoaren azpitik egondako lanaldia egin badu.

• Langileak zuzeneko erantzule diren kuoten ordainketa egunean badaude, nahiz eta laguntza, kotizazioen elkarrekiko zenbaketaren ondorioz, besteen kontura lan egiten dutenen erregimenean aitortuta egon.
  
  Horretarako, ordaintzera gonbidatzeko mekanismoa aplikatuko da, abuztuaren 20ko 2530/1970 Dekretuak, 28.2 |artikuluan ezarritakoa, edozein dela ere interesdunaren Gizarte Segurantzako erregimena prestazioa jasotzeko onartu zen unean edo prestazioa gauzatzen hasi zenean. 
  

• Enplegu-aniztasuneko egoeretan, subsidioaren aintzatespena, enpleguen lanaldiaren guztizkoak izaten duen murrizketa-ehunekoaren proportzioan egingo da.
  
• Enplegu-aniztasuneko egoeretan, beharrezko baldintzak betetzen dituen Gizarte Segurtasuneko erregimen guztietako subsidioak jaso ahal izango dira.
  
  Erregimen bateko prestazioak bakarrik jasotzeko baldintzak egiaztatzen badituzte, subsidio bakarra aintzatetsiko da, eta erregimen horretarako ordaindu diren kotizazioak bakarrik hartuko dira kontuan.
  
  Eskubidea lortzeko baldintzak ez badira erregimen baterako ere ez betetzen, guztietan kotizatutakoa batuko da, gainjartzen ez direnean, eta kotizazio-egun gehien dituen erregimeneko subsidioa emango da.

• Bi gurasoek, adoptatzaileek edo familia-hartzaileek subsidioa jasotzeko eskubidea badute, bietako bati bakarrik aintzatetsiko zaio.
  
  
• Banantze judizial, baliogabetasun edo dibortzio kasuetan, bi gurasoek, adoptatzaileek edo familia-hartzaileek subsidioa jasotzeko eskubidea balute, elkar adostutako pertsonaren alde aintzatetsiko da. Akordiorik eta berariazko aurreikuspen judizialik ez balego, onuradun baldintza emango zaio adingabearen babesa ematen zaionari, eta partekatua bada, lehendabizi eskatzen duenari. Paragrafo honetan zehaztutakoa ezkontzaren antzeko afektibitate harremanetan oinarritutako familia-unitatearen haustura kasuetan aplikatuko da.
  
  
• Bi gurasoek, adopzio-hartzaileek edo hartzaileek, ezarritako baldintzak betetzen badituzte, bien eta enpresen arteko akordioaren bidez, subsidioa txandaka jaso dezakete beraien artean, hilabetetik gorako aldietan. Kasu horretan, subsidioa etengo zaio beste gurasoari, adoptatzaileari edo familia-hartzaileari beste subsidio bat aintzatesten zaionean.
  
  Prestazioa txandaka jasotzeko akordioa, edozein unetan eska daiteke prestazioak irauten duen bitartean.

Lanaldi-murrizketa hasten den egunean hasiko da eskubidea, betiere eskaera, murrizketa gertatu zen egunetik 3 hilabetera egin badu. Epe hori igarotakoan, laguntzaren eragin ekonomikoek, gehienez, 3 hileko atzeraeragina izango dute.

Subsidioa, hasiera batean, 1 hilabetekoa izango da, eta beste 2 hilabetez luza daiteke adingabeak zaintza zuzena, etengabea eta iraunkorra behar badu. Behar hori egiaztatzeko, Osasun Zerbitzu Publikoaren (OZP) medikuaren edo dagokion autonomia-erkidegoko administrazioko osasun-organoaren (edo INGESA Ceuta eta Melillan) aitorpena aurkeztuko da, adingabeak 18 urte bete arte.

Adingabeak, xede horretarako aitorpen medikoak egiaztatzen denaren arabera, 2 hilabete baino gutxiagotan zaintza zuzen, jarraitu eta iraunkorra behar badu, txosten horretan jasotzen den aldi jakinerako aintzatetsiko zaio subsidioa.

• Prestazioa subsidio bat da, egunero sortzapenak eragiten dituena, kontingentzia profesionalek eragindako aldi baterako ezgaitasunagatiko (ABE) prestaziorako ezarrita dagoen oinarri arautzailearen (OA) baliokidea %100ean edo, hala badagokio, kontingentzia arruntek eragindakoa izango da, hots, kontingentzia profesionalen estaldurarik hautatu gabe lanaldiaren murrizketaren araberakoa.

Prestazioa aintzatetsi behar duen erregimenean langileak ez badu ABE kontingentzia estalita, kontingentzia arruntengatiko kotizazio-oinarria izango da OA.

OA, dagozkion kotizazio-oinarrien aldi berean aldatu eta eguneratuko da.

• Lanaldi partzialean kontratatutako langileen kasuan, subsidioaren eguneko OA hau izango da: enpresan, lanaldi-murrizketa hasi zen aurreko 3 hiletan ziurtatutako kotizazio-oinarrien batura zati aldi horri dagozkion egun naturalen kopurua. Aipatu oinarriari dagokion lanaldi-murrizketaren ehunekoa aplikatuko zaio.
  
  Langileak enpresan duen antzinatasuna txikiagoa bada, hauxe izango da eguneko OA: ziurtatutako kotizazio-oinarrien batura zati aldi horri dagozkion egun naturalen kopurua.
  
• Enplegu-aniztasun egoeran, OAren ondorioetarako, kontuan hartuko dira enpresa edo jarduera bakoitzari dagozkion kotizazio-oinarriak, eta kotizazioetarako ezarritako gehieneko muga aplikatuko da.

Subsidioa eten egingo da:

• ABE egoeretan, amatasunagatiko edo aitatasunagatiko atseden aldietan, haurdunaldiko arrisku egoeretan edo edoskitze naturaleko arrisku kasuetan, eta oro har, minbizia edo bestelako gaixotasun larriak pairatzen dituzten adingabeak zaintzeagatik egiten den lanaldia murriztea eta lan-harremanaren etetea eragiten duen beste edozein arrazoi elkartzen direnean.
  
  Osasun-arrazoiengatik, adingabeaz arduratzen zen pertsonak lehenengoa zaindu ezin duenean eta ABE egoeran edo seme-alaba berri baten jaiotzaren ondorioz derrigorrezko amatasun-atsedenaldian dagoenean, subsidio berri bat aintzatetsi ahal izango zaio beste gurasoari, adoptatzaileari edo familia-hartzaileari, baldin eta subsidiorako eskubidea lortzeko behar diren baldintzak betetzen baditu.
  
• Gurasoen, adoptatzaileen edo familia-hartzaileen artean txandaka jasotzen badute subsidioa, eten egingo da subsidioa, hots, beste guraso, adoptatzaile edo familia-hartzailearentzako subsidioa aintzatetsi zaion unean aintzatetsita zuen pertsonarena.  
  

• Lanera guztiz itzultzeagatik edo onuradunaren lan-jarduera berriz guztiz hasteagatik. Kasu honetan, adingabearen zaintzagatiko lanaldi-murrizketa utzi egingo da, edozein dela uzte horren arrazoia.
  
• Adingabearen zaintza zuzena, jarraitua eta iraunkorraren beharra desagertzeagatik, osasun-egoera hobetu delako edo alta medikoa jaso duelako, Osasun Zerbitzu Publikoaren (OSP) txostenaren edo dagokion adingabearen osasun-laguntzaz arduratzen den autonomia-erkidegoko administrazioko osasun-egoeraren txostenaren arabera.
  
• Adingabearen gurasoetako batek, adoptatzaileek edo familia-hartzaileek lan-jarduerari uzten badiote. Hala ere, jarduera berriz hasten badu subsidio berri bat aintzatetsi ahal izango zaio ezartzen diren baldintzak betetzen baditu onuradunak eta betiere adingabeak zaintza zuzen, jarraitu eta iraunkorra behar izaten jarraitzen badu.
  
• Adingabeak 18 urte betetzeagatik.
  
• Adingabea hiltzeagatik.
  
• Prestazioaren onuraduna hiltzeagatik.
  

Onuradunek subsidioa jasotzeko eskubidea ematen edo kentzen dion edozein egoera jakinarazi beharko dizkiote derrigorrez dagokion erakunde kudeatzaileari edo mutualitateari.

Edozein unetan, dagokion erakunde kudeatzaileak edo mutualitateak beharrezko jarduerak egin ditzake, subsidioa jasotzen dutenek eskatzen diren baldintzak betetzen jarraitzen dituztela egiaztatzeko.

Prestazioa kudeatzeaz  arduratuko da:

• Dagokion erakunde kudeatzailea edo Gizarte Segurantzako mutualitate laguntzailea, langilearen kontingentzia profesionalak estaltzen dituena.
• Ez badu laneko arriskuen estaldurarik , erakunde kudeatzaileak edo kontingentzia arruntengatiko ABEren estaldura bere gain hartzen duen mutualitateak izango du eskumena.
• Prestazio ekonomikoa onartzen den Gizarte Segurantzaren erregimenean, langileak ABEren estaldura ez badu aukeratu, Gizarte Segurantzaren dagokion erakunde kudeatzaileari egokituko zaio kudeaketa.
  

Subsidioaren ordainketa erakunde kudeatzaileak edo dagokion mutualitateak egingo du, prestazioaren eragin ekonomikoak hasten diren egunean, amaitutako hilabeteka.

Ordainketaren erantzukizunak gauzatutako lotze- eta estaldura-dokumentuan ezartzen den mugaegunera arte jarraituko du. Mugaegunaren datan kontingentzia profesionalak edo arruntak estaltzen dituen erakundearen aldaketa gertatzen bada, erakunde berriak hartuko du bere gain ordainketa, 12 hiletan eta ondorengoetan, hala dagokionean, estaldura horrekin jarraitzen duen bitartean.

Lanaldi partzialean kontratatutako langileen kasuan, laguntzaren sortzapena egun naturalen araberakoa izango da, nahiz eta ordainketa hilero egin.

Enpresariak ordaindu beharko ditu Gizarte Segurantzan bere kargura egindako kotizazioari dagozkion ekarpenak eta diru-bilketa bateratuaren beste kontzeptuak, baldin badaude.

Prestazio honetan ez da IRPF zergarik ordainduko.

Prestazio-eskaera:

Subsidioa onartzeko prozedura langilearen eskaeraren bidez hasiko da. Bizitokia duen probintziako erakunde kudeatzailearen eskumeneko zuzendaritza probintzialean edo dagokion Gizarte Segurantzako mutualitate laguntzailean egin beharko du.

Eskaerak egiteko, dagokion erakunde kudeatzaileak edo Gizarte Segurantzako mutualitate laguntzaileak xede horretarako onartutako ereduen bidez egingo dira, eta administrazio publikoen eta administrazio-prozedura erkidearen erregimen juridikoari buruzko azaroaren 26ko 30/1992 Legearen 70. artikuluak ezarritako datuak jaso beharko ditu (azaroaren 27ko BOE).

Eskaerarekin batera, han adierazten diren agiriak ere egiaztatu, edo hala dagokionean, ekarri behar dituzte. 

Ebazpena eta jakinarazpena:

Aurkeztutako datuak eta agiriak ikusita, eta behin baldintza formal, gertaera eta subsidioa lortzeko eskatutako baldintza guztiak egiaztatuta, dagokion erakunde kudeatzaileak edo mutualitateak berariazko ebazpena egingo du. Horrela, 30 eguneko epean jakinaraziko du, eskaera jaso denetik zenbatzen hasita, prestazio ekonomikoa jasotzeko eskubidea aintzatetsi ala ezeztatu den.

Aurreko paragrafoan aipatutako 30 eguneko epea igarotakoan, berariazko ebazpenik eman eta jakinarazi ez bada, eskaera ezeztatutzat hartuko da, LGSSren testu bateginaren hogeita bosgarren xedapen gehigarriaren 2. atalaren arabera.

Erakunde kudeatzaileak edo mutualitateak egindako berariazko edo ustezko ebazpenen kontra helegitea aurkez daiteke, lan-arloko jurisdikzioa arautzen duen urriaren 10eko 36/2011 Legearen 71. artikuluan aurreikusitako moduan. 

(Konpultsatzeko kopia edo fotokopia konpultsatua erantsita daraman jatorrizkoa aurkeztu beharko dira; nortasun agirientzat jatorrizkoa erakustea nahikoa izango da)

KASU GUZTIETAN:

• Interesdunek nortasuna egiaztatu beharko dute (baita kausatzaileek ere 14 urte badituzte), indarreko dokumentazio honen bidez:
  • Espainiarrak: Nortasun agiri nazionala (DNI).
  • Atzerritarrek: Pasaportea edo jatorrizko herrialdean indarrean den nortasun-agiria eta NIE (Atzerritarren Identifikazio Zenbakia), AEATek eskatutakoa, ordainketetarako.
• Enpresaren ziurtagiria, langilearen kontingentzia profesionalengatiko, edo hala dagokionean, kontingentzia arruntengatiko, kotizazio-oinarriaren zenbatekoa adierazten duena, lanaldi murrizketa hasten den egunaren aurreko hilabetean, eta hala badagokio, egun horren aurreko urtean zehar ordaindutako aldizkakoa ez den laguntza kopurua.
• Enpresaren ziurtagiria, Langileen Estatutuaren 37.5 artikuluaren 3. paragrafoan aurreikusitako langilearen lanaldi-murrizketaren hasiera-datari buruzkoa, lanaldi murrizketa hori finkatuta geratu den ehunekoa adierazita. 
  
• Kotizazioari buruzko dokumentazioa:
  • Artista eta Zezenketetako profesionalentzat: Jardueren aitorpena eta TGSSan aurkeztu ez diren jardueren ziurtagiriak.
  • Kuotak ordaindu behar duten langileak: Azken 2 hilabeteetako kuoten ordainagiriak.
• Etxeko langile finkoentzat, langilearen benetako lanaldi-murrizketari buruzko familiaren arduradunaren aitorpena ekarriko da.
  
• Osasun Zerbitzu Publikoaren aitorpena. Ziurtagiri horretan, adingabeak minbizia edo iraupen luzeko ospitaleratzea eskatzen duen bestelako gaixotasun larria duela jasoko da. Horrez gain, ospitaleratzearen gutxi gorabeherako iraupena eta adingabeak, ospitaletik kanpo, gaixotasunaren tratamendu jarraitua behar duen eta haren gutxi gorabeherako iraupena ere adieraziko dira.
  
• Familia-liburua edo hura egon ezean, seme-alabak Erregistro Zibilean izena eman duten ziurtagiria edo adopzioaren ebazpen judiziala.
  
• Adoptatu aurreko familia-harrera edo familia-harrera iraunkorra, edo kasuak kasu, adingabearen babesa emateko egin den ebazpen judizial edo administratiboa.

KUOTAK SARTZEAZ ARDURATZEN DIREN LANGILEEN KASUAN BAKARRIK (norbere konturako langileak edo autonomoak eta antzekoak, eta aldizka lan egiten duten etxeko langileak):

• Aitorpen bat aurkeztu beharko dute, lanbide-jardueraren murrizketaren ehunekoa berariaz adieraziz, 40 orduko asteko lanaldia kontuan hartuta.
  

BESTE DOKUMENTU BATZUK:

• Gurasoak elkarrekin ez badira bizi, eta prestazioa nork jaso behar duen adostasunik ez badago, adingabearen zaintza edo ardura nork duen egiaztatzen duen dokumentazioa.
  
• Guraso bakarreko familien kasuan: Guraso bakarra dagoela adierazten duen familia-liburua edo bi guraso baldin badaude, horietako baten heriotza-ziurtagiria, edo bietako batek familia utzi duela aitortzen duen ebazpen judiziala.
  
• Beste gurasoa Gizarte Segurantzaren Sistemaren barruan ez badago, kasuak kasu, hauek aurkeztu beharko ditu:
  
  
  • Haren lantokiko langileen unitateak emandako ziurtagiria, Klase Pasiboen Sistemako lan-jarduera egiten duela adieraziz, edo
  • Dagokion Elkargo Profesionaleko ziurtagiria, jarduera profesionala bada.
• NORBERE KONTURAKO LANGILEENTZAT EDO AUTONOMOENTZAT SOILIK: langile autonomoak murrizten duen lanaldi profesionalaren zatiari dagokion jardueraren egoeraren aitorpena.
  
• BESTE GURASOA FUNTZIONARIOA DEN KASUAN SOILIK, Enplegatu Publikoen Oinarrizko Estatutuari (EBEP) buruzko apirilaren 12ko 7/2007 Legeko aplikazio-eremukoa bada: haren lantokiko langileen unitateak emandako ziurtagiria, adieraziz, batetik, EBEPa aplikatzen zaion edo ez, bestetik, aipatu legeko 49.e) artikuluan ezarritako baimenaz gozatzen duen edo ez, eta azkenik, zein den bere administrazio-egoera.