Gizarte Segurantzako kotizazioak ordaintzeko luzapena eta atzerapena

• Norbere konturako langileentzat 11/2020 Errege Lege Dekretuak hau ezartzen du:
  34 artikuluan, Gizarte Segurantzako maiatzeko, ekaineko eta uztaileko kotizazio sozialen luzamenduak sei hilabetekoak izan daitezkeela, interesik gabe, eta
• 35 artikuluan, Gizarte Segurantzarekiko zorrak ordaintzeko luzamendua aintzatesteko aukera dagoela, baldin eta sartzeko arauzko epea 2020ko apirilekoa, maiatzeko eta ekainekoa bada. Kasu horietan %0,5eko interesa aplikatuko da.

Apirilaren ISM 371/2020 Aginduak COVID-19ari aurre egiteko neurri sozial eta ekonomiko urgente osagarriak ezartzen dituen martxoaren 31ko 11/2020 Errege Lege Dekretuaren 34 artikulua garatzen du.

Aipatu Aginduan ezartzen dira zein jarduera ekonomiko barne hartzen diren, indarreko Jarduera Ekonomikoen Sailkapen Nazionalari jarraiki (CNAE-2009).

Hauek dira aipatu jarduerak:

119 (Iraunkorrak ez diren beste laborantza batzuk).
129 (Beste laborantza iraunkor batzuk).
1812 (Inprimatze eta arte grafikoetako beste jarduera batzuk).
2512 (Metal-arotzeria).
4322 (Iturgintza, berogailu eta aire girotu sistemen instalazioak).
4332 (Arotzeria-instalazioa).
4711 (Xehekako merkataritza establezimendu ez espezializatuetan, elikagaiak, edariak eta tabakoa saltzen dutenak batik bat).
4719 (Beste xehekako merkataritza batzuk establezimendu ez espezializatuetan).
4724 (Ogi eta okindegi- eta gozotegietako produktuen xehekako merkataritza establezimendu espezializatuetan).
7311 (Publizitate Agentziak).
8623 (Odontologia-jarduerak).
9602 (Ile-apainketa eta bestelako edertasun tratamenduak).

Apirileko kotizazioetarako, geroratzea baino ezingo da eskatu. Maiatzeko eta ekaineko kotizazioetarako, berriz, alarma-egoeragatik eta apirilaren 24ko ISM/371/2020 Aginduan barne hartzen diren jarduera etenda duten langile autonomoek aukera izango dute ordainketa luzatzeko edo geroratzeko, adosten den bezala. Uztaileko kotizazioetarako, luzamendua baino ezingo da aintzatetsi, horretarako jarduera-baldintzak betetzen badira.

Luzamenduak zein geroratzeak, sartzeko arauzko epea hasi eta hamar egun natural igaro baino lehenago eskatu behar dira.

Beraz, Norbere Konturako Langileen edo Autonomoen Erregimen Bereziko langileek, hala nahi badute eta baldin eta adierazitako atzerapenetarako eta geroratzeetarako ezarritako baldintzak betetzen badituzte, hau egin ahal izango dute:

1. Hurrengo apirilaren 10era arte eskatu 2020ko apirileko kuotak ordaintzeko geroratzea, eta 
2. Maiatzaren 1etik 10era bitartean eskatu maiatzeko kuota ordaintzeko 6 hilabeteko luzamendua, interesik gabe, edo, halakorik izan ezean, aipatu maiatzeko kuotak geroratzea. Horrek esan nahi du lan-istripuagatiko eta lanbide gaixotasunagatiko kuoten arauzko epean ordaindu beharko direla, eta 
3. Ekainaren 1etik 10era bitartean eskatu ekaineko kuota ordaintzeko 6 hilabeteko luzamendua, interesik gabe, edo, halakorik izan ezean, aipatu ekaineko kuotak geroratzea. Horrek esan nahi du lan-istripuagatiko eta lanbide gaixotasunagatiko kuoten arauzko epean ordaindu beharko direla, eta 
4. Uztailaren 10etik 1era eskatu uztaileko kuotak ordaintzeko 6 hilabeteko luzamendua, interesik gabe.

Azkenik, azpimarratu behar da 8/2020 Errege Lege Dekretuaren 17 artikuluan aipatzen den jarduera eteteagatik ezohiko prestazioa jasotzeko eskubidea duten langile autonomoek ez dutela kotizatu behar Gizarte Segurantzan aipatu prestazioak irauten duen bitartean.  Kontuan aipatu kuotak kargatu bazaizkizu prestazioaren organo kudeatzaileak une egokian aintzatetsi ez duelako prestazioa, aipatu kuotak ofizioz itzuliko dizkizu Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiak. Beraz, kuota horiei dagokienez ez da atzerapen edo geroratzerik eskatu beharko.

Gainera, martxoko kuotak epetik kanpo ere errekargurik gabe ordaindu ahal izango dira, jarduera eteteagatiko ezohiko prestazioa aintzatetsi ez den egunetan zehar eta epe barruan ordaindu ezin ahal izango liratekeenak.

Gizarte Segurantzarako kotizazio sozialak, baldin eta 2020ko maiatzaren, ekainaren eta uztailaren arteko sortzapena badute.

Martxoaren 31ko 11/2020 Errege Lege Dekretuak eskumena ematen dio Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiari sei hilabeteko luzamenduak emateko, interesik gabe, Gizarte Segurantzako edozein erregimenetan barne hartzen diren enpresei eta norbere konturako langileei, baldin eta egiten dituzten jarduerak alarma egoeragatik eten ez badira eta aipatu 34 artikulua garatzen duen apirilaren 24ko ISM/371/2020 Aginduan xedatzen diren baldintzak betetzen badituzte.

Luzamendu-eskaerak ESS/484/2013 Aginduak arautzen duen Gizarte Segurantzaren datuak elektronikoki igortzeko Sistemaren bidez (RED Sistema) aurkeztuko dituzte RED Baimendun bat  duten  langile autonomoek.

Horretarako, datorren maiatzean zerbitzu berri bat ezarriko da, Inklusio, Gizarte Segurantza eta Migrazio Ministerioaren Aginduaren bidez ordaintzeko  luzamendua lortzeko bete behar diren baldintzak zeintzuk diren erabakitzen denean. Modu horretan, adierazitakoak ez diren bideen bitartez aurkezten diren eskaerak ez dute ondoriorik eragingo.

Langile autonomoak RED Baimendu bat duenean, ez du zertan eskaera-dokumenturik edo inprimakirik aurkeztu. Nahikoa izango da adieraztea, zerbitzu berriaren bidez, zein likidazio-aldi edo -aldietarako eskatzen den ordainketaren luzamendua.

RED baimendurik ez duten langile autonomoen kasuan, Gizarte Segurantzaren Estatu Idazkaritzaren egoitza elektronikoan dauden baliabide elektronikoen bidez aurkeztu beharko dira eskaerak, COVID-19 Luzamenduaren edo jarduera-aniztasunagatiko oinarri murriztuaren eskaera, RETA” izeneko izapidean dagoen inprimakia  betez.

Eskaerak aurkeztea errazago izateko, segidako hainbat likidazio-aldi barne hartzen dituzten eskaerak aurkeztu ahal izango dira, baldin eta dagokion hilabeteko lehenengo hamar egun horien barruan.

Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiak RED Sistema edo SEDESS ez diren beste edozein baliabide elektroniko gaitu ahal izango ditu eskaera egin ahal izateko.  Halakorik eginez gero, behar bezala jakinaraziko da.

Gizarte Segurantzako kotizazioak ordaintzeko luzamendua aintzatesteko Gizarte Segurantzaren Diruzaintza Nagusiak, apirilaren 24ko ISM 371/2020 Aginduan, hots, COVID-19ari aurre egiteko neurri sozial eta ekonomiko osagarri urgenteak hartzen dituen martxoaren 31ko 11/2020 Errege Lege Dekretuaren 34 artikulua garatzen duen horretan, ezartzen diren jarduerak egiteko baldintzak bete beharko dira.

Langile autonomoen kasuan, 2020ko maiatzeko, ekaineko eta uztaileko likidazio-aldietako kuotak 2020ko azaroan, 2020ko abenduan eta 2021eko urtarrilean ordaindu beharko dira hurrenez hurren, aipatu azken hilabete horietako kuotekin batera.

Itsasoko Langileen Gizarte Segurantzako Erregimen Berezian barne hartzen diren autonomoen kasuan, berriz, 2020ko maiatzeko, ekaineko eta uztaileko likidazio-aldietako kuotak 2020ko abenduan, 2021eko urtarrilean eta 2021eko otsaila ordaindu beharko dira hurrenez hurren, 2020ko azaroko, 2020ko abenduko eta 2021eko urtarrileko kuotekin batera.

Jakinarazi dela ulertuko da eskaera aurkeztu eta egiten diren likidazioetan luzamendua modu eraginkorrean aplikatzen denean. Ez da igorriko, beraz, luzamendua aintzatesteari buruzko jakinarazpen berezirik.

Apirileko, maiatzeko eta ekaineko kuoten geroratzea eskatu daiteke.

Langile Autonomoen edo norbere konturako Erregimen Berezian dauden langileek epe hauetan aurkeztu beharko dituzte eskaerak:

1. Apirilak 1 eta 10 artean, apirileko likidazio-aldiko kuotetarako eskatzen denean geroratzea.
2. Maiatzak 1 eta 10 artean, maiatzeko likidazio-aldiko kuotetarako eskatzen denean geroratzea. 
3. Ekainak 1 eta 10 artean, ekaineko likidazio-aldiko kuotetarako eskatzen denean geroratzea.

Uneko hilabeterako adierazitako epeen ostean aurkezten diren geroratze-eskaerak epez kanpokoak direla ulertuko da interes murriztudun COVID geroratze bat lortzeko. Beraz, berandutzeagatiko interesa aplikatuko zaie.

Norbere konturako langileek enpresei eskaerak egiteko aplikagarriak zaizkien arau eta baldintza berdinekin eskatu ahal izango dituzte geroratzeak.

Lehenik eta behin, autonomoak Gizarte Segurantzari egin behar dizkion ordainketa guztiak eguneratuta izan behar ditu, eta horrez gain:

1. ezingo du indarrean geroratzerik izan martxoa baino lehenagoko zorretarako
2. eskaera 11/2020 Errege Lege Dekretuak adierazten dituen epeen barruan egin beharko du, eta
3. arestiko paragrafoan adierazitako bideak erabiliz.

a), b) edo c) ataletan azaldutako baldintzetakoren bat betetzen ez bada, aurkezten den geroratze-eskaera izapidetu eta prozedura orokorrari jarraiki ebatziko da. Halaber, berandutzeagatiko interes-tasa aplikatuko zaio, hots, Gizarte Segurantzaren Lege Orokorraren Testu Bateginak onartzen duen 8/2015 Legegintzako Errege Dekretuaren 23.5 artikuluan xedatzen dena.

COVID geroratzea prozedura orokorrari jarraiki izapidetu eta ebatziko da. Oro har, %0,5eko interes bat aplikatuko da une bakoitzean indarrean dagoen berandutzeagatiko interesaren ordez, hots, geroratze arruntena (8/2015 Errege Lege Dekretuaren 23.5 art.)

Beraz, Gizarte Segurantzarekiko zorrak ordaintzeko geroratzeak arautzen dituzten arau orokorrak aplikatuko dira, baita eraginkorrak eta indarrekoak izateko eskatzen diren baldintzak ere: eskainitako bermea izatea, halakorik eska daitekeenean, eta zorrik ez sortzea geroratzea eman ostean.

Langile autonomoa enpresa bateko titularra denean eta enpresa horretako besteren konturako langileen kuotak gehiago geroratu nahi dituenean, egoera hori eskaeran bertan jakinarazi beharko da.

Arauzko epean aurkeztutako geroratze-eskaerak izapidetzen ari diren bitartean eta ebazpena edozein datatan egiten dela ere, interesdunari ez dio inolako kalterik sortuko geroratzea eskatzen duen hilabetearen sortzapena baino lehenago ordainketak eguneratuta izatearen ziurtagiria lortzerakoan; eta geroratzea eman ostean ere, ez da sortuko geroratzearen izapidetze-denboragatiko errekargurik.

Maiatzeko eta ekaineko kuotetarako, geroratze hori aukera bat izan daiteke luzamendua lortu ezin duten norbere konturako langileentzat, apirilaren 24ko ISM 371/2020 Aginduan, hots, COVID-19ari aurre egiteko neurri sozial eta ekonomiko osagarri urgenteak hartzen dituen martxoaren 31ko 11/2020 Errege Lege Dekretuaren 34 artikulua garatzen duen horretan, ezartzen diren jarduerak egiteko baldintzak betetzen ez badituzte.

Hala ere, bateraezinak dira kontuan hartzen badira zeintzuk diren eskatutako geroratzearen eta luzamenduaren aldiak.

RED Baimendunik ez duten norbere konturako langileek, Gizarte Segurantzaren Erregistro ElektronikoarenGeroratzea Gizarte Segurantzako zorren ordainketan  izeneko izapidearen bidez eskatu beharko dute Geroratzea .

RED Baimendunak geroratze-eskaerak aurkeztu beharko ditu langile autonomoaren ordezkari gisa Gizarte Segurantzaren Egoitza Elektronikoaren Erregistroko aipatu izapidearen bidez.

Gizarte Segurantzaren Egoitza Elektronikoan, eremu aproposa barne hartuko da zehazteko geroratze-eskaera 11/2020 Errege Lege Dekretuaren 35 artikuluko interes-tasa murriztuaren kasuarekin bat datorrela, baita langile autonomoaren ordezkari gisa jarduten duen red baimenduna identifikatzeko aukera ere.